In het NOS Journaal van 18.00 gisteren een item over de woonwagenkampen in Nederland. Er zijn er meer dan 1100, de meeste doen geen vlieg kwaad, maar 44 van die kampen hebben zich helemaal buiten de samenleving gesteld, zoals de formulering luidt. De bewoners daarvan betalen geen belasting, ze handelen openlijk in alles dat verboden is en de politie durft er niet heen te gaan. Dat laatste is natuurlijk onzin, de politie wordt betááld om alles te durven, maar dit terzijde.
Sinds deze week weten wij dat Nederland één gemeente heeft die het goede voorbeeld van de woonwagenkampen volgt en zich buiten de samenleving heeft gesteld: het ooit zo gezapige Roermond.
Want wat voor de Nederlandse wet strafbaar is, dat vinden de inwoners van Roermond en hun politieke leiders juist prima: Jos van Rey en zijn vrienden tevens partijgenoten mogen dan creatief en onorthodox politiek bedrijven, de voorbijgangers die door de televisie op straat worden geïnterviewd staan, een enkeling uitgezonderd, pal achter d’r Jos. ‘Ze zijn jaloers omdat Van Rey ons al die welvaart heeft gebracht,’ zei een keurige oudere dame trots. ‘Die Design Outlet zou er zonder hem niet zijn gekomen.’ Dat niet elke middenstander in Roermond kapot was van de komst van die koopjespuist aan de stad, dat wordt er even niet bij vermeld. Een andere voorbijganger: ‘Hij is misschien een bandiet, maar hij is wel ónze bandiet.’ Zelfs de burgemeester, die geacht wordt boven de partijen te staan, ligt hulpeloos aan de voeten van de Onderkoning van Roermond.
De vriendenclub van Van Rey, zo mag je het stel wel noemen, laat hier ook zien, dat de normale Nederlandse justitie geen toegang heeft tot hun kring. In Nederland is het namelijk normaal dat de uitslag van een justitieel proces wordt afgewacht, de zaak Van Rey is nu immers onder de rechter – maar de vrienden vinden dat niet nodig: Van Rey heeft veel goeds gedaan voor Roermond en dus staat hij – en heel Roermond – boven, of minstens buiten de wet.
In een schitterende analyse schetst NRC-redacteur Laura Starink in haar krant van gisteren de hele geschiedenis. Ze beschrijft haarscherp hoe Jos van Rey en zijn kompanen er in slaagden de VVD tot de grootste partij van Roermond te maken door de stemmen van de PVV te kapen – zelfs in de armoedigste achterstandswijken van Roermond stemden ze VVD. Uit het artikel blijkt vooral hoe Roermond door Van Rey en de zijnen werd losgemaakt uit de Nederlandse samenleving – de wetten die voor het hele land gelden hebben maar een beperkte geldigheid in die stad. ‘Voor Van Rey is de stad niet meer dan handelswaar en de gemeenteraad een noodzakelijk kwaad’.
Maar wat in problematische woonwagenkampen gebeurt, gebeurt ook in Roermond. De bazen van die kampen gaan zich onaantastbaar voelen en worden te doldriest. Zoals ik eergisteren al schreef: dat geldt ook voor Van Rey en de zijnen. Vorig jaar, toen de belangenverstrengeling van Van Rey met zijn vastgoedvriend Van Pol aan de orde kwam, schreef ik het hier dat Roermond het Reggio Calabria aan de Roer is – hoe ver kun je je als je een soort kruideniers ‘ndrangheta ongestraft buiten de Nederlandse samenleving stellen?
Over kruideniers gesproken: was het geen VVD-belastingbewindsman die vond dat je de belastingaangiften van ondernemers niet zo strikt moest controleren?
________