Ooit wel eens een goeie hoofdredacteur gezien? En, beviel het?
Als ik terugkijk op mijn veelbewogen leven zie ik Louis Fréquin, Frans Hulskorte, Jo Groen, Jules van Neerven, Ben Romijn, Winus de Rouw, Ron Brown, Hans Goessens.
Mijn mening is natuurlijk ook maar een mening, maar ga er maar vanuit: de echte goeie hoofdredacteur zat er niet tussen.
Een echte hoofdredacteur is ten eerste de beste journalist op de redactie en is tevens iemand die een brede visie heeft op de ware aard van de journalistiek en het belang ervan voor de samenleving, of minstens voor de eigen lezers. Daarnaast is een goeie hoofdredacteur in staat een bende goeie journalisten bij elkaar te halen en enthousiast te houden. Bekijk na het lezen van de laatste zinnen het rijtje hoofdredacteuren maar eens.
Het kan nog langer worden, maar dan hebben we het over hoofdredacteuren onder wie ik niet gewerkt heb. Ik las net ‘Nederland valt aan’ aan van Ad van Liempt waarin de hoofdredacteuren worden genoemd die in 1947 de Nederlandse pers ‘aanvoerden’. Politieke tinnegieters die vooral bezig waren met hun eigen positie in de politiek en daar de krant voor misbruikten.
Pieter Broertjes – die bukte voor prins Bernhard, en toen burgemeester werd – Philippe Remarque, inderdaad een begenadigd journalist die dus geen hoofdredacteur had moeten worden, en uiteraard Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van NRC Handelsblad en nrc.next. Wat hebben wij journalisten toch allemaal aan de fiets hangen? Vandermeersch spant helemaal de kroon. Herinneren jullie je nog zijn strapatzen met prins Johan Friso?
En dan nu nrc.next, de krant die ik omarmde omdat die allerlei ideeën die ik zelf had gewoon ten uitvoer legde. Natuurlijk was de krant óók een soort korte samenvatting van NRC Handelsblad van gisteren, maar hoofdredacteur Rob Wijnberg ging er met jeugdig elan stevig tegenaan, soms zelfs ook voor de verstokte krantenlezer enigszins te wild. Maar hij schreef openhartig hoe hij behoorlijk onconventioneel tegen de journalistiek aankeek, hij trok de consequenties uit de manier waarop zijn (jeugdige) lezers hun nieuws halen van internet: gratis nieuwssites, websites van allerlei kranten, ook buitenissige buitenlandse, Twitter. Zijn krant was, met al zijn handicaps, een dagblad als geen ander dagblad, wie elders het nieuws had vernomen kon in nrc.next allerlei relevante achtergrond erbij vernemen en daar kwamen ook nog onderwerpen aan de orde waar je elders nooit van hoorde.
Dat je er elders nooit van hoorde komt doordat de Nederlandse journalistiek, gedrukt of niet, onder middelmatige hoofdredacteuren vooral bangelijk aansluit bij de hoofdstroom: hun eerste blik is ’s morgens voor de concurrentie, om te zien ‘wat we gemist hebben’. Dat wil zeggen: welke berichten de concurrentie wel had, maar ‘wij’ niet. Dat we andere dingen wèl hadden, dat deed niet ter zake of was misschien wel ronduit fout.
Peter Vandermeersch is er ook zo een. Dus toen op Prinsjesdag nrc.next niet opende met een artikel over Prinsjesdag – dit jaar meer dan nooit geheel feitvrij – maar met iets anders, was de boot aan. Want Peter vindt, en met hem alle hoofdredacteuren van Nederland, dat je op Prinsjesdag (of de dag erna) de krant opent met Prinsjesdag, bij voorkeur met een foto van de zwaaiende hand en de hoed van de majesteit, want, zo placht Louis Fréquin te zeggen, ‘dat vreten de wijven’ en zoals bekend worden kranten vooral door vrouwen gelezen.
Het duurde geen week of Rob Wijnberg was ontslagen als hoofdredacteur. Het bericht werd geplaatst met een rouwkader. Hij mag columnist blijven en de krant gaat verder onder een nieuwsmanager – dat is dus iemand die uit de NRC van gisteren de berichtjes haalt die nog net door de strot van de nrc.nextlezer geduwd kunnen worden.
Maar betaal ik daar ruim 300 euro per jaar voor? Welnee. De Sp!ts en de Metro zijn gratis. Ik zal Rob en Marcel van Roosmalen missen, maar dat overleef ik wel.
En ik treur over dat mooie experiment dat nu teloorgaat door hoofdredactionele domheid en kortzichtigheid.
_______
NB: Voor Anouschka van Miltenburg verwijs ik gaarne naar http://bit.ly/OUv026