SanteLOGie

Val niet in handen van deze sympathieke loser

Marcel van Roosmalen, mij uitsluitend bekend van zijn artikelen en columns in nrc.next, neemt mij vooral voor zich in omdat hij eruitziet als de losertjes die in Nijmegen in de jaren veertig bij mij in de klas zaten op de losersschool genoemd naar de loser Sint Josef. En ik kan het weten, want ik zag er ook zo uit. Verkeerd geknipte haren, van die intrigerende wallen onder de ogen, in de ogen de onverholen blik van de hongerige bangerd, de hond die zo uitgehongerd is dat hij zich in zijn wanhoop begeeft in groot gevaar om iets eetbaars te pakken te krijgen.

Nijmegen, Arnhem, het maakt niet veel uit, het zijn twee plaatsen die vlak bij elkaar liggen aan wat in essentie dezelfde rivier is, en Marcel laat vaak blijken uit Arnhem te komen. Dus ook daar klopt mijn waarneming. Ik heb hier al eens geschreven over de rivaliteit tussen zijn voetbalclub Vites, waar Marcel niet meer mag komen natuurlijk, en die van mij – nou ja, van mij – Anniesee.

Marcel doet inderdaad zo ongeveer alles om iets eetbaars te pakken te krijgen. Dat hij daarna nooit meer zelfs maar in de buurt mag komen, dat neemt hij op de koop toe. Ik heb hier geen lijst van instanties, personen en organisaties die te maken hebben gehad met Marcels scherpe waarneming en genadeloze manier van neersabelen; maar de lijst groeit en groeit. Maakt Marcel niks uit: lullige mensen, opgeblazen kikkers, zelfbenoemde goeroes, irritante Bekende Nederlanders genoeg, Marcel kan tot in lengte van jaren vooruit met zijn op licht verdrietige toon neergeschreven stukjes, waarvoor hij alleen de betrokkene hoefde te laten struikelen over zijn onverhoeds uitgestoken been. En dan zijn er altijd nog de baliemedewerkers, portiers en leden van hengelverenigingen. Als je met Marcel in aanraking bent geweest, ben je verleden tijd. Daar staan zijn stukjes ook altijd in.

Vandaag is het Marcel van Roosmalendag. Althans, zo maak ik op uit nrc.next. Op pagina 2 zijn column, waarover straks meer, verderop twee ingezonden stukken, waarvan een met de titel ‘Weg met Marcel’, waarin ‘zijn buitengewoon onsmakelijke portretfoto’s die de columns ‘sieren’ worden gehekeld. Deze lezer uit Hoofddorp vergaat de lust van het ontbijt door die foto’s. Maar dit is de wereld van Marcel ten voeten uit. Ik bedoel: Hoofddorp, moet ik meer zeggen?

De ander vindt dat Marcel OK is, en beveelt hem aan om Joling, Gordon, Froger en Bauer ook eens te pakken te nemen. Die lezer, uit Amersfoort, heeft het ook al niet begrepen: de genoemde personen hebben de hulp van Marcel niet nodig.

Daarna komt Van Roosmalen nog eens ter sprake in een artikel over een affaire bij het blad The New Yorker, waarin een erkende kunstkenner werd weggezet als een fantast. Ik heb beide artikelen niet gelezen, maar dat is Marcel van Roosmalens favoriete kost: de rijkserkende blaaskaak die hij op verveelde toon, en in de verleden tijd, wegzet.

De middelen zijn eenvoudig. ‘Ik ken Yves Gijrath als een enorme flapdrol.’ Waarna nog enige argumentatie volgt die de kwalificatie van deze Bekende Nederlander (mij nog altijd onbekend, maar dat zegt niks) als enorme flapdrol op geloofwaardige wijze ondersteunt. Het gaat in dit geval over Badr Hari, een sportman die, als ik het goed heb begrepen, de komende vier Olympische Spelen gaat winnen en de bijbehorende driehonderd gouden plakken bescheidenerwijze zal schenken aan een liefdadige instelling. Leon de Winter schrijft over hem in nog een blad dat ik niet lees, Elsevier, op dusdanige wijze, dat Van Roosmalen maar tot één conclusie kan komen: ‘Meest vriendelijke oordeel na publicatie: Leon de Winter heeft te lang in de zon in de etalage van boekhandel Atheneum gelegen.’

Marcels stijl werkt aanstekelijk. Hoofdredacteur Rob Wijnberg schrijft over de Nederlandse kiezer die gewoon nergens de ballen van wil weten; als voorbeeld neemt hij het bankenplan van de PvdA. Hij noemt het een ‘vrij ingewikkeld plan waarmee financiële crises in de toekomst moeten worden voorkomen’. Wijnberg vraagt een willekeurige BN’er naar zijn oordeel. ‘Jan Smit vindt het een kutplan.’

Steek nog eens op, Marcel.

__________

hhBest

Boek & Film 

Driemaal een ingreep

Een columnist die over het weer schrijft, die heeft geen onderwerp. Over het verkeer: van hetzelfde laken een pak.

Maar niet altijd, zoals vanmorgen. Terwijl ik tevreden naar het eerste deel van het pas enkele jaren geleden ontdekte celloconcert van Joseph Haydn zit te luisteren, kachel ik met de toegestane vijftig kilometer per uur door het dorp. Omdat het een drukke weg is, geldt er een inhaalverbod. In de spiegel zie ik een auto naderen, die met een flinke uithaal naar de linkerweghelft zwenkt, mij inhaalt en achter de voor mij, eveneens vijftig km/u rijdende auto terecht komt. Er komen namelijk een paar tegenliggers. Als die weg zijn herhaalt hij de manoeuvre nog een keer.

Een eind verderop steekt hij op het laatste nippertje de richtingaanwijzer uit naar links en draait een zijstraat in, waarbij hij de gehele bocht afsnijdt.

Dat is geen onderwerp, Brun, laat me raden: het was een ouwe zwarte Golf met geblindeerde ramen en een onderuit liggende jongen achter het stuur met een petje op zijn kop.

Ik vond het wel een onderwerp.

De auto was namelijk een gloed nieuwe A-serie Mercedes, met op het dak een bord met het woord ‘Autorijschool’.

Goed voorbeeld doet goed volgen, zullen we maar zeggen. Maar ik had er, als ik examinator was, driemaal een ingreep van gemaakt en was de sportieve rijschoolhouder gezakt.

_____

hhBest

Boek & Film 

Gemengde gevoelens aangaande het weer

Je klampt je werkelijk aan elke strohalm vast. Een half uurtje geleden verschenen er wat minieme wolkjes aan de overigens knalblauwe hemel, ze dreven vrij snel vanuit het Zuid-Westen. Hoopvol liep ik naar de thermometer, die leek even stil te hebben gestaan bij 26 graden. Op de satellietbeelden zie je in Bretagne dikke, onweersachtige wolken die min of meer deze kant op komen.

Maar afgelopen nacht is het buiten niet kouder geworden dan 23 graden, het is vrijwel windstil en inmiddels is de temperatuur al boven de 28 graden.

Meteorologen begonnen gisteren al verlekkerd te azen op enkele zeldzame records: Meteoconsult zag het record van 1944 al sneuvelen, Weerplaza zelfs dat van 1901: in Zuid-Limburg, zeg maar mijn achtertuin, zou het vandaag 37.6 worden, met een gevoelstemperatuur van 42 graden, een temperatuur waarbij een normaal mens met spoed in het ziekenhuis moet worden opgenomen. Als hij dan al niet dood is, maar ook dan is een gang naar een koele ruimte aan te raden. De meteorologen tooien zich ook met oorlogskleuren: hun weerkaarten, die de rest van de zomer voortdurend saai bleekgroen of bleekgeel waren, kleuren opeens knalrood met hier en daar zelfs een stipje donkerpaars.

Een koele ruimte, die heb ik: een souterrain waar het 20 graden is. Maar het ruikt er een beetje kelderachtig, het is er ongezellig omdat er nodig opgeruimd moet worden – ooit hebben we juist plannen gemaakt om voor dit soort weersomstandigheden ‘de kelder’ om te toveren tot een gezellige en koele bar annex eetkamer, maar het is er nooit van gekomen: de laatste keer dat we dit type weer hadden was in augustus 2003. Ik herinner me dat we toen alles potdicht hielden en tv keken, maar we hadden, anders dan nu, ook al een warme zomer achter de rug. Bovendien: tegenwoordig klinkt in de woonkamer juist bij dit weer het resonerende gezoem van de omvormer op het dak die recordhoeveelheden stroom terugstuurt naar de centrale.

Wat voor het souterrain geldt, geldt ook voor het ‘zwembad’ van vier meter doorsnee dat sinds augustus 2010 roerloos ingepakt in een hoekje van de bijkeuken staat. Het ding is, opgepompt, een enorme sta-in-deweg, er gaat vijfduizend liter kostbaar drinkwater in en je kunt er zeker van zijn dat uiterlijk vanaf dinsdag de lol er vanaf is omdat het dan weer heerlijk 20 graden zal zijn – vooruit, 25, ook goed – te koud voor een buitenbad waar je niet eens in kunt zwemmen.

Ik kijk nog even naar buiten voor de actuele stand. De hemel neemt een kleur aan alsof er taptemelk doorheen gemixt is. De temperatuur is in twintig minuten gestegen met 0.7 graad. Bij Weerplaza loopt de werkelijke temperatuur nu twee graden achter bij de voorspelling van 31 graden. Maar de bewolking in Frankrijk reist heel langzaam en gaat vermoedelijk zelfs de Noordzee op. Bij Lyon ligt nog iets dat deze kant op komt. Maar ik vrees dat het alleen maar meer hitte is.

Zelfs een glaasje wijn lijkt me niks. En dan moet er wat aan de hand zijn.

________

PS: Het is uiteindelijk 36.4 geworden.

________

hhBest

Boek & Film 

Een veelbewogen jeugd

Ik was tussen 0 en 12 jaar tussen november 1938 en november 1950. In die tijd heb ik geregeld deelgenomen aan straatgevechten met paardenkeutels, heb ik bij het landjeveroveren – de term die wij gebruikten klopte beter: landhakkertje – de daarbij gebruikte vijl door de linkervoet van mijn zusje gegooid en was ik bij het boompje verwisselen (het kan ook het afbuten bij verstoppertje zijn geweest) met mijn hoofd keihard tegen het vergelijkbare lichaamsdeel van Riekie Huitema geknald.

Tot zover mijn bijdrage aan ‘vijftig dingen die je gedaan moet hebben voor je twaalfde’. Dat was een soort prijsvraag die NRC Handelsblad onlangs uitschreef en de zeer boeiende uitslag staat in de krant van heden. Lees hem zelf, desgewenst.

Merk op dat geen van de genoemde incidenten plaatsgrepen in de Tweede Wereldoorlog en dat zelfs de razzia op radio’s en fietsen in maart 1943 (mijn oudste herinnering), de afmars van haveloze Duitse soldaten en zelfs het bombardement van Nijmegen niet gerekend kunnen worden tot dingen die ik zelf heb gedaan.

Uit de reeks van NRC kan ik er een paar lichten die herinneringen in me wakker riepen. Ik woonde vlak bij een spoorwegemplacement en samen met de jongens uit de buurt ging ik daar wel eens een losstaande treinwagon een eindje duwen. Tot ik een keer merkte dat de wagon steeds zwaarder werd: ik keek om me heen, mijn maten waren weg en in plaats daarvan zag ik enkele leden van de spoorwegpolitie naderen. Ik heb het deze week al eerder opgemerkt: ik ben degene die overal als laatste achterkomt. Nog net voor mijn twaalfde, denk ik.

Ooit was ik spoorloos verdwenen. Ikzelf wist dat natuurlijk niet, maar mijn moeder was dodelijk ongerust. Uiteindelijk kwam ik thuis; ik was naar de Waalbrug gelopen, om nog eens goed te voelen hoe die bewoog als er een vrachtwagen overheen reed. Mijn moeder was direct vertederd.

Maar ik was ook een bang jongetje. Bomen klimmen durfde ik niet, bijvoorbeeld, en kikkers opblazen ook niet. Wel potten vol sprinkhanen vangen, die daarna jammerlijk stierven omdat ik ze wegzette en vergat. En goudvisjes had ik ook, maar die gingen dood toen ik bedacht dat in de kale glazen kom een laagje zand hoorde – zand dat ik eenvoudig van de straat schepte.

Duiven had ik ook. Vrij lang, geloof ik, want ik heb een paar keer oerlelijke kuikens gezien. Maar ook weer niet lang genoeg om me tot duivenmelker te bekeren: op een dag bleek de buurman, wiens duiven geregeld op Barcelona vlogen (of eigenlijk vanuit Barcelona, natuurlijk), mijn duiven naar zijn hok gelokt te hebben.

En o ja, toen ons hondje werd doodgereden heb ik nog twee dagen hoopvol naar het lijkje zitten kijken dat in een schoenendoos lag. Hij bleef dood. En ik mocht mijn vader helpen konijnen slachten, ze hingen aan een spijker boven de kraan in de keuken en ik mocht de longen opblazen, dat lukte gedurende een paar minuten lang nog wel.

Ja, dat vind ik echt iets dat je voor je twaalfde meegemaakt moet hebben. Het mag ook een kip zijn, of een varken, ja dat natuurlijk helemaal.

Fietsen leerde ik pas toen ik veertien was, en zwemmen nog veel later.

Dat is misschien ook iets memorabels: dingen die je voor je twaalfde niet hebt gedaan.

_______

hhBest

Boek & Film 

Liever niet van adel

Je hebt van die ouderwetse gehuwde vrouwen die braaf de naam van hun echtgenoot aannemen. Wanneer ze van zichzelf Poepjes heet en haar man De la Sablonnière, dan kan ik me daar nog iets bij voorstellen.

Sommige getrouwde vrouwen besluiten voortaan eenvoudig het streepje tussen de achternamen weg te laten. Ik neem een willekeurige combinatie, Van Koningsbruggen-De Vries – als je daar het streepje tussen weghaalt heb je ineens een fraaie adellijke naam.

Nederland heeft geen echte oude adel, misschien is dat iets waar we trots op zouden moeten zijn: adel, die bestond immers uit herenboeren die slaven hielden, laten we wel wezen. Ik kan het nu even niet nagaan, de modem is kapot, maar een van de laatste echte mensen van adel was natuurlijk Ridder van Rappard, die het nog schopte tot burgemeester van Gorinchem, hetgeen de Gorcummers ook hebben geweten.

In de negentiende eeuw waren adelstitels te koop, en het winkeltje waar dat kon, dat was Paleis Noordeinde of Lange Voorhout, daar wil ik af wezen (zie modem) in Den Haag waar achtereenvolgens drie koningen huisden met chronisch geldgebrek. Een van de bronnen van inkomsten was de verkoop van die adelstitels, en menigeen kon geen weerstand bieden aan de verleiding. Tegenwoordig is er zelfs een hele industrie die familiewapens maakt voor de meest nederige lieden en voormalige slaven. Ze kosten zowat niks en dan heb je toch wat.

Ik kan niet zo snel nagaan of de naam Van Haersma Buma ook bij deze of gene koning is aangeschaft (die modem weer) of dat een voormoeder van de fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, Sybrand zelf, gewoon het streepje wegliet.

Hoe dan ook: Sybrand wil er vanaf. Hij wil voortaan Buma heten. Dat Van Haersma, vooral met die ae, dat doet maar denken aan elitair gedoe, zeg maar aan adel, en de meeste kiezers hebben wel dat filmpje op Youtube gezien waarop een halfdronken automobilist aan de zoete wraak van de prinsemarij probeert te ontkomen door op verontwaardigde toon te melden dat hij van adel is, en dat hij zich dies niet door de eerste de beste koddebeister staande hoeft te laten houden.

Dus moet je je verre houden van je adelachtige naam als het je voornaamste taak is het belang te dienen van de neringdoende middenstand en de boeren en tuinders, die ook, als ze al van adel zijn, dat niet aan de grote klok hangen. Onwetende journalisten noemden Sybrand al tijden Buma, terwijl hij toch echt voornamelijk Van Haersma heette, dus toen op de partijvergadering ter sprake kwam dat zo’n adellijke titel niet bevorderlijk was voor de verkiezingsuitslag van het CDA, was al snel besloten dat het voortaan Buma zou zijn.

Blijft nog een probleem. Wie even het uiterlijk van de fractievoozitter beziet weet: deze man draagt de voornaam Sybrand, dat kan niet anders. (Roderik zou eventueel ook nog kunnen.)

Alleen Buma is niet genoeg, hij moet ook nog Hans heten of beter nog: Henk, anders is de hele manoeuvre voor niks geweest.

Nu ook nog een filmpje met de familie van Henk Buma aan het ontbijt, twaalf personen bijvoorbeeld, gekozen uit alle geledingen van het CDA, en op 12 september lacht die partij Maurice de Hond in het gezicht uit: 14 zetels!

Zeg, Henk Buma, dat bekakte accent, moet je daar óók nog niet even wat aan doen?

_______

hhBest

Boek & Film 

Een soto ajam met kapitein Westerling

Pagina in het boek van Westerling met rechts generaal Spoors lovende ontslagbrief voor de kapitein. Links staat Westerling op zijn afscheidsceremonie.

Kapitein Raymond Westerling was nog net geen zestig jaar toen ik hem eind augustus 1979 interviewde. Hij was natuurlijk kapitein b.d., want ik interviewde hem in het heerlijk naar oude boeken geurende antiquariaat waarmee hij zich in leven hield. Ondanks dat ik hier tegenover een man zat die beschuldigd werd van zware oorlogsmisdaden – dat zag ik destijds genuanceerder – die keurig op alle vragen een duidelijk antwoord gaf, voelden we ons meteen senang met elkaar. Tijdens het gesprek kregen we allebei enige trek, en dus gingen we in de drukke Amsterdamse Kinkerbuurt de straat op. Westerling werd door de buren vriendelijk begroet en al helemaal vriendelijk werd hij ontvangen bij het Indisch restaurantje waar hij dan ook dagelijks zijn portie babi pangang of soto ajam nuttigde.

Op het moment dat ik hem sprak bemoeide hij zich met een typisch Hollands verschijnsel van krenterigheid: voormalige KNIL-militairen konden fluiten naar hun pensioenen – het was ook de belangrijkste reden waarom ik hem bezocht, ik schreef daar destijds uitgebreid over. Volgens Westerling werd hij door die mensen nog altijd op handen gedragen.

Westerling zei destijds, dat hij Indonesië als ‘zijn land’ beschouwde. In het interview dat op 1 september 1979 in het Limburgs Dagblad stond, waarin ik Westerling wellicht wat al te eenzijdig aan het woord liet, zegt hij dat hij op dat moment niet naar Indonesië wilde gaan om zich te verantwoorden, wegens de wellicht onzekere uitkomst van die trip; in een telefonisch interview in december 1979 verklaarde hij zich alsnog bereid om zich te melden bij de Indonesische justitiële autoriteiten, naar aanleiding van een oproep daartoe van het Indonesische parlementslid Da Costa. Het kwam er, zoals bekend, niet van.

In 1969 werd een interview met Westerling gefilmd maar nooit uitgezonden: de omroepen wilden zich er niet aan branden. Als je de film nu ziet vraag je je af: waarom zo schijterig? Het werd gisteravond uitgezonden; daarin noemt Westerling het aantal van ‘maximaal 500 geëxecuteerden’ tijdens de pacificatie van Zuid-Celebes, in het gesprek met mij uit 1979 noemde hij ‘maximaal 600’, en dat waren allemaal ‘bewezen terroristen’. Er heerste chaos en de burgerbevolking moest daartegen beschermd worden, aldus Westerling. (Terzijde: die film is dus niks bijzonders, het relaas heeft gewoon in 1979 al in het LD en de GPD-bladen gestaan.)

Het boek dat Westerling in 1982 het licht deed zien, genaamd ‘De Eenling’, bevat een aantal brieven waarin Westerlings optreden door vertegenwoordigers van onder andere de Nederlandse regering werd geprezen. Daarbij valt vooral de brief op die luitenant-generaal S. Spoor, ‘commandant van het Leger in Indonesië’ schreef op 14 januari 1949, bij de ‘demobilisatie op eigen verzoek’ van Raymond Westerling, onder de titel ‘Bijzondere tevredenheidsbetuiging’. Hij schreef dat Westerling ‘uitzonderlijke prestaties’ had geleverd. Spoor verzekerde hem ervan dat ‘uwe zeer bijzondere verdiensten ook bij de regering in Nederland, bepaaldelijk niet onopgemerkt zijn gebleven.’ Spoor zal dit laatste wellicht niet bedoeld hebben in de zin waarin die aandacht van de regering uiteindelijk gestalte kreeg – het liefst had Nederland gezien dat Westerling op de een of andere manier spoorloos verdween. Hij mocht pas in 1951 Nederland weer in.

Het is wel goed voor de duidelijkheid te melden dat Spoor ook expliciet Westerlings pacificatie van Zuid-Celebes prijst – datgene waarop Westerling nu alsnog het hardst wordt aangepakt.

De mooie brief van Spoor – die kort na het schrijven ervan plotseling overleed – vertelde niet waarom (wellicht) Westerling uit het leger stapte, namelijk om de handen vrij te krijgen zodat hij de West-Javaanse Pasoendan beweging kon helpen bij haar streven zich los te maken uit de federale staat die Indonesië zou moeten worden. Dat bedong Nederland bij de soevereiniteitsoverdracht – men wist in Den Haag heel goed (en genoot daar bij voorbaat van) dat die constructie tot grote binnenlandse onlust zou leiden tussen rivaliserende etnische groeperingen, die geen van alle onder de knoet van de Oost-Javaan Soekarno wilden leven.

De door Westerling na zijn ontslag georganiseerde Pasoendan-opstand mislukte. Raymond was toch niet de ratu adil gebleken, de messias die volgens de Javaanse overlevering het volk zou komen bevrijden van de overheersing.

Kort na de overdracht van de soevereiniteit aan de regering van Soekarno werd Indonesië een eenheidsstaat waarin elk vrijheidsstreven hardhandig de kop werd ingedrukt en werden alle banden met Nederland voor jaren op scherp gezet.

Westerling werd daarna nog wel gevraagd om zijn deskundigheid in te zetten in allerlei oorlogen – Congo, Vietnam – maar hij had er feitelijk geen zin meer in.

Hij dook in de boeken.

Waarom al die nieuwe ophef van de laatste dagen over oud nieuws?

Dat lijkt mij duidelijk: Westerling is alweer 25 jaar dood en de oorlogsmisdaden die door Nederlandse militairen zijn gepleegd, die ineens openlijk besproken worden, kunnen maar beter en tevens met groot gemak voor een deel en bij voorkeur allemaal op Westerlings conto worden geschreven. Dat is eigenlijk te mooi om waar te zijn: de schuld van alles draagt één man die hoe dan ook op eigen houtje tekeer ging. Een echte zondebok.

En, helemaal mooi, al lang dood.

Hoe zou het eigenlijk zijn met zijn vlasblonde dochtertje, dat, zeven jaar oud, in 1979 door Westerlings antiquariaat huppelde?

______

hhBest

Boek & Film 

Uiteindelijk kom ik overal achter

Van één ding kun je zeker zijn: ik ben degene die overal als laatste achterkomt. Hoe ik dan ook een grootse carrière in de journalistiek heb kunnen voltooien is in de loop der jaren een steeds groter raadsel geworden: een beetje journalist komt juist overal als éérste achter, dan heb je namelijk een primeur en hoe meer primeurs, hoe beter de journalist. Ik kan die van mij op de vingers van één hand tellen, maar daar staat tegenover dat ik niet verwaand ga lopen doen over hele kleine primeurtjes.

Zo gezegd zo gedaan.

Ik ben sinds enige tijd in het bezit van een OV-chipkaart waar ik, de weinige keren dat ik gebruik maak van het openbaar vervoer, braaf mijn ritjes mee betaal. Ik zeg braaf omdat ik hier ter stede geregeld mensen zie die niet inchecken. Dat heeft uiteraard twee voordelen: je hoeft aan het eind van de rit ook niet uit te checken, en de rit zelf is geheel gratis. Zoals het hoort: openbaar vervoer behoort gratis te zijn.

Maar ik, gefascineerd als ik ben door techniek, haal braaf mijn kaart langs de lezers bij tram- en bushaltes en op stations. Die OV-chipkaart, tussen haakjes, moet heel wat opleveren, want op het station van Heerlen staan op alle perrons twee of drie van die wonderpaaltjes waar je je kaart langs kunt halen, nee: het zijn er vier of zes, want overal staan twee van die paaltjes; de een elegant vormgegeven, die er staat namens NS en de andere, wat groter, namens Veolia. De keus is niet moeilijk: allebei doen ze exact hetzelfde.

Tot gisteren had ik niet erg opgelet wat zo’n ritje van zeven minuten van Landgraaf naar Heerlen nou helemaal kostte, maar maandag lette ik even op: het bedrag van de rit, dat een kwart seconde op het scherm bleef staan, was 63 cent. Ik herhaal: 63 cent. Retour dus 1.26 euro.

En toen herinnerde ik me dat ik gistermorgen vroeg na het raadplegen van de reisplanner van NS eigenlijk een retourticket had willen uitprinten – ook alweer zoiets verleidelijks voor een techniekfreak – en ik heb het net, ongelovig als ik ben, nog eens gecheckt en ja hoor: als je met een ‘gewoon’ treinkaartje van Landgraaf naar Heerlen en terug wilt, kost dat 4.20 euro, ruim driemaal zo duur dus dan wanneer je het met de OV-chipkaart doet, ik herhaal: ruim driemaal zoveel.

Dus daar ben ik dan toch maar mooi, beter laat dan nooit, achter gekomen.

Is dat niet wonderbaar?

_______

hhBest

Boek & Film 

Enkele losse opmerkingen

Het was alweer even geleden dat ik een begrafenis bijwoonde, althans: het begrafenispak, stemmig donkerblauw met krijtstreep, hing zeker al een jaar ongebruikt in de kast. Zaterdag was het weer zo ver. Het was prachtig weer, de overledene was 87 jaar en plotseling gestorven, maar het blijft natuurlijk toch altijd een klap voor de nabestaanden.

Buiten mij was er nog iemand in een stemmig kostuum, een kleinzoon van de overledene. Verder waren er nog enkele mensen in gedekte kledij. De rest van de ongeveer tweehonderd bezoekers van het crematorium had zich opgesteld voor de kledingkast en had, om voor mij onbegrijpelijke redenen, gegrepen naar een jolig geruit overhemd, een driekwart broek, bij menigeen gecompleteerd met witte gympen. Ik heb nog even overwogen of het misschien een laatste wens van de overledene was geweest om in campingtenue te verschijnen, maar ik verwierp die gedachte. Het eenzame hoogtepunt was de vrouw die in een glinsterend, klein feestjurkje was verschenen, dat haar zeer goed stond, met bijpassende tas en schoenen.

Vind er maar eens een verklaring voor.

Dan heb ik nog een aantal andere opmerkingen.

Zoals over dat piepkleine vogeltje met spitse snavel (wellicht een heggenmus) dat al enkele weken haastig opvliegt van allerlei plaatsen in de tuin, de plantenkas, de heg. Dezer dagen zat ik in de tuin te loungen en zag het vogeltje in de boom met bittere citroenen verdwijnen. Ik keek even later juist op om het volgende tafereel te zien – en houd daarbij in gedachte dat het geheel zich afspeelde in ongeveer een kwart seconde. Het vogeltje schoot de boom uit, hapte trefzeker een tamelijk groot insect, misschien een hommel, onderweg naar huis, uit de lucht en verdween weer in de boom.

Dat is ook een manier om aan de kost te komen.

Nog iets.

Ik heb de rare neiging om vooral planten te bezitten die enorme zorg behoeven. Met name mediterrane planten, die niet of slecht tegen vorst kunnen. Afgelopen winter was het raak: een palmboom kon nog net van de rand van de afgrond worden gered, een stokoude vingerplant stond er tragisch bij maar liep weer uit, een olijfboompje had het niet gered. Of toch wel? Altijd wachten tot augustus, is het devies en nu staat het uitbundig aan alle kanten takken en bladeren te produceren.

Meewarig glimlachte Sjefke begin januari over de manier waarop ik de kakiboom had gesnoeid. Hij heeft er weliswaar geen verstand van, maar gelijk had hij wel: het was géén gezicht. Ik had het bovendien vlak voor de inval van de vorst gedaan, dat snoeien, en dus vreesde ik na de vorstperiode het ergste. Maar de boom liep uit, eerst heel voorzichtig maar allengs steeds uitbundiger en nu stelt hij de olijfboom ruimschoots in de schaduw, bijna letterlijk. Bossen nieuwe takken met groot glimmend blad, een lust voor het oog.

Hoe krijgen we die de komende winter door?

Nu niet roepen: in een geruit overhemd met gympen.

NB: De kakiboom staat rechts op de foto.

__________

hhBest

Boek & Film 

Berichten uit mijn achtertuin

Gisteren heb ik voor het eerst in het inmiddels bijna dertienjarig bestaan van dit weblog een stukje dat ik al had gepubliceerd, teruggetrokken. Ik realiseerde me ineens dat ik in dat stukje had gedaan wat anderen zo vaak verweten wordt: iets roepen over een onderwerp waar je te weinig van weet. Daar kwam nog bij dat hier  een blog over hetzelfde onderwerp tegelijkertijd verscheen, maar aanzienlijk beter uit de verf kwam.

Ik ben dan ook veel beter thuis in mijn eigen achtertuin.

Elke ochtend is mijn eerste gang naar die achtertuin, waar zich onder andere een plantenkas bevindt met daarin, opnieuw onder andere, twee vijgenbomen. Elke ochtend kijk ik naar de stand van de oogst. Van de ene boom zijn de vruchten na rijping paarsachtige (het is de variëteit ‘Turkse Muts’) van de andere zijn de vruchten veel groter en lichtgroen – ik heb de boom in 1986 gekocht in een tuincentrum in de buurt van Cortona in Toscane. Terzijde toch even de wijsneus uithangen: vijgen zijn feitelijk geen vruchten maar bloeiwijzen, bloemen dus.

De bomen ‘bloeien’ tweemaal per jaar, maar voor de tweede oogst is de Hollandse zomer doorgaans te kort. Je moet het hebben van de eerste ‘slag’, vijgen die van eind juli tot eind augustus rijpen. Vijgen groeien aanvankelijk fier rechtop, maar in de loop van de tijd gaan de vruchten hangen en als ze echt helemaal doorhangen en heel zacht zijn hoef je ze maar aan te raken en ze vallen in je hand. Echte rijpe vijgen zijn heel zacht, druipen bijna van de ‘jam’ die zich binnenin de vijg ontwikkeld heeft. De meeste worden dan ook gewoon direct van de boom opgegeten.

Deze zomer is er iets nieuws: geen enkele rijpe vijg heb ik tot nu toe onbeschadigd kunnen plukken. Steeds zit er aan één kant een gat in, gemaakt door iemand die héél netjes kan eten. Hij of zij (ik neem aan dat het een kleine muis is) heeft er een moeizame klimtocht door de boom voor over om bij de rijpe vijg te komen en begint gewoon vanaf de schil naar binnen te werken. Als hij genoeg heeft gaat hij naar huis.

Je zou natuurlijk meteen met muizenkorrels en muizenvallen te werk kunnen gaan, maar ach: meestal zit er aan de vijg nog voldoende vruchtvlees – ik snijd dus met een scherp mesje de hele ‘wond’ uit en eet de rest op. Hoe keurig het diertje ook eet, je weet nooit waar hij nog meer aan gezeten heeft.

Ik stel me voor dat de muis op een dag thuiskomt en tegen zijn vrouw zegt: ‘Moet jij eens raden met wie ik vanochtend ontbeten heb!’ Wat me nog leuker zou lijken: dat de desbetreffende vijg zo overrijp blijkt dat er al enige alcohol in is ontstaan en dat ik dan op een ochtend de kas binnenkom en een zacht schommelende lege schil zie hangen, met daarin opgerold een luid snurkende muis.

Als dat gebeurt maak ik er een foto van.

Rare dingen denken en er dan een foto van maken, daar heb ik tenminste verstand van. Ik kan het als geen ander.

_______

hhBest

Boek & Film 

Gerommel in het vooronder

Ineens zag ik voor mijn geestesoog die grijze rioolpijp die de loodgieters van de firma Wiersma hier ter stede uit onze kruipruimte hadden gesloopt. En vervangen door een nieuwe. De pijp, met een doorsnee van een centimeter of twaalf, zat vrijwel geheel vol met een loodzware grijswitte smurrie, bestaande uit jaren wasmiddel, wasverzachter, huidvet en dito schilfers en slijtagedeeltjes van wasgoed, mitsgaders het onzegbaars dat door de afwasmachine de buis in was gespoeld. Gedurende een jaar of vijftien lang.

Sindsdien waren twintig jaren verstreken, maar een paar weken geleden begon opeens een vervaarlijk geplop in het vooronder op de momenten dat de wasmachine zijn water wegpompte. We keken elkaar aan en hoopten vooral dat het over zou gaan.

Het ging niet over, ook niet nadat we een flinke zak agressief ontstoppingsmiddel het vooronder in hadden gestuurd. Zodat langzaam het inzicht gloorde dat we hier een deskundige bij nodig hadden.

De deskundige kwam in de persoon van Koos, het prototype van het opgewekt loodgietend prijsdier, die er de waterzuiger bijhaalde en energiek aan het wegzuigen ging. In de waterzuiger ontstond een bak van grijswitte spul, vloeibaar ditmaal omdat Koos er heet water in gespoten had. Een gruwelijke stank van dood en verrotting verspreidde zich door het huis.

En het hielp niks.

Koos kroop zelf in het vooronder, klopte eens peinzend op de dikke pijp en constateerde dat die helemaal dicht zat. Het was op dat moment dat ik dacht aan die buis van straks en vatte het vermoeden post dat er dus weer gezaagd ging worden. Maar dat was niet nodig, wist Koos: hij trommelde twee collega’s op die de boel zouden doorspuiten met water met een kracht van 150 atmosfeer. Hij sprak het vol ontzag uit.

De heren kwamen. Een van hen was gehuld in een wit pak dat wij kennen van afrekeningen in het criminele milieu, op flats neerstortende jumbojets, kinderporno en het vermoeden van drie asbestvezels; hij sprak een waarschijnlijk in Polen vervaardigd soort Duits, waarin hij in diepzinnig technisch discours ging met zijn collega. Die ook voor geen kleintje vervaard was, want hij was al eens in de VS geweest alwaar hij was opgetreden in zijn kwaliteit als bodyguard voor de rockgroep Metallica.

Aldus gerustgesteld keek ik toe hoe ze resoluut twee regenpijpen doorzaagden en er een dikke slang in voerden die ook al op die dikke buis in het vooronder uitkwam. Ze startten de pomp en onder veel geraas en opnieuw veel stank werd de buis schoongespoten. In de wc’s en badkamers knalde water tegen de plafonds.

Ik tekende de opdrachtbonnen af terwijl de Pool zich ontdeed van zijn witte pak, waaronder hij een fleurig geruite bloes bleek te dragen.

In bange afwachting van de rekening schaarden wij ons eensgezind achter een fles Portugese vinho verde.

________

hhBest

Boek & Film