De weg van het Zuid-Oosten van Zuid-Limburg naar het Noorden is korter en sneller geworden door de aanleg van een rotonde in Duitsland en een stukje autoweg vanaf die rotonde naar de A2 ter hoogte van Born. Dus tegen bezoek uit het Noorden zeggen we tegenwoordig: ‘Op de A2 neem je de afslag bij de autofabriek en dan over Brunssum.’
De autofabriek kun je rustig zeggen, want NedCar is de enige autofabriek in Nederland. De autofabriek die vanaf het begin de verkeerde activiteit op de verkeerde plek is geweest. Die om de verkeerde reden op die plek terecht is gekomen.
In de jaren zestig werd de gasbel van Slochteren ontdekt en werkten in toenemende mate alleen nog maar gastarbeiders in de Zuid-Limburgse kolenmijnen. Twee goede redenen om de mijnen te sluiten – als je nog kolen nodig had kwamen die goedkoper per schip uit verre buitenlanden dan uit de koel in Limburg.
Een logische conclusie zou zijn geweest: de gastarbeiders helpen we naar huis als ze dat willen en de overige mijnwerkers – koelpieten noemen ze die openlijk denigrerend hier – moesten aan een baan worden geholpen. Zuid-Limburg zou terugkeren naar de toestand van vóór de mijnen: lieflijk heuvelland waar je op vakantie zou kunnen gaan. Menigeen vertrok ook naar elders in Nederland, tot in Groningen toe. Maar allerlei motieven, onder andere het hier heersende heimwee, maakten dat er naar vervangende werkgelegenheid in eigen gebied werd gezocht.
Een bedrijf dat kort daarvoor was begonnen met de bouw van auto’s, DAF in Eindhoven, kon met zachte drang en veel subsidie gebracht worden tot de bouw van een fabriek voor de met bretels aangedreven DAF’jes, die niet al te lang daarna het loodje zouden leggen: door gebrekkige techniek en vooral buitengewoon knullig marketingbeleid.
Geen autofabriek ter wereld is sindsdien zo vaak zo negatief in beeld geweest als juist deze. DAF werd na zachte aandrang gekocht door Volvo, die min of meer gedwongen moest worden (en gesubsidieerd) om de 300-serie in Born te maken. Daarna kwamen nog andere modellen, maar al gauw verdween de hele productie naar Zweden. Toen kwam Mitsubishi en intussen en daarna de ene reorganisatie na de andere. Vooral omdat auto’s nauwelijks meer door mensenhanden worden gemaakt en omdat in elkaar zetten van auto’s natuurlijk veel goedkoper in Thailand of China kan.
De laatste koelpieten hebben Born lang geleden al verlaten, nóg een bestaansreden die is vervallen.
Nederland maakt geen vliegtuigen meer en waarom dan nog wel auto’s?
Reken ondertussen maar liever niet uit wat het overeind houden van een doodgeboren kindje de Nederlandse belastingbetaler heeft gekost.
Intussen denk ik, vermoedelijk tegen beter weten in, dat de onverwoestbare Volvo V40 die hier voor de deur staat destijds nog in Born werd gemaakt. Een Limburgse auto, met dank aan de mijnsluiting.
De volgende keer even goed opletten wanneer we bezoekers de weg wijzen, want dan zullen we het afritnummer moeten weten. Of anders zeggen: kijk goed links, daar zie je het magazijn van Mitsubishi. Dat blijft namelijk wel, heb ik begrepen.
Daar moet je afslaan als je in de glorieuze Oostelijke Mijnstreek moet wezen, uit zijn as verrezen als Parkstad Limburg.
_______