SanteLOGie

Treinen die ik nooit zal pakken

In de Volkskrant van zaterdag stond zo’n prachtig verhaal zoals ik dat zou willen kunnen schrijven, ditmaal over de zogenoemde Vriendschapstrein, van Saloniki naar Istanbul (en terug, neem ik aan.). Zesendertig tunnels, grenscontroles, bij elke stop mensen die verse etenswaren te koop aan bieden. Zo heurt het.

Vandaag moet ik maar eens een verdrietig lijstje maken, namelijk van de treinen waarmee ik nooit gereisd heb en waarmee ik vermoedelijk ook nooit zal reizen.

Daar is allereerst de Blou trein, die de verwende treinreiziger brengt van Kaapstad naar Pretoria en desgewenst ook weer terug. Die vertrekt om tien voor negen uit Kaapstad en is, ‘op tijd voor de high tea’, om tien voor een de volgende dag in Pretoria. Enkele reis een kleine duizend euro, maar dan heb je (vermoedelijk) ook wat, onder andere Franse champagne en kaviaar; je kunt trouwens ook voor het bijna dubbele terecht.

Een beetje dichterbij, maar helaas failliet: El Andalus Express die zes dagen lang door Andalusië placht te rijden, waarbij aan boord copieus werd gedineerd, door het raam de niet te versmaden landschappen van Andalusië te zien waren en in een van de rijtuigen ’s avonds tango werd gedanst. Voorbij, voorbij. Daar is wel de AVE voor in de plaats gekomen die je heel prozaïsch en snel maar ontzettend comfortabel (en goedkoop) bijvoorbeeld van Madrid naar Sevilla brengt in tweeënhalf uur.

Ook in Spanje, en nog in bedrijf, de Transcantabrico, van San Sebastian naar Santiago de Compostela. Een route die je ook kunt lopen, natuurlijk, maar als je minder ingesteld bent op meditatie dan op gastronomie is dit het aangewezen vehikel. Als je meer dan half jaar tevoren reserveert kost de trip slechts 3550 euro.

De Transsiberische spoorlijn, de Transsib voor kenners. Je bent een paar weken onderweg op de langste spoorlijn ter wereld, een kleine tienduizend kilometer van Moskou naar Wladiwostok. In Irkoetsk eventueel overstappen naar Peking. Ik moet me ook wat deze trein betreft maar tevreden stellen met de stapel boeken die er over geschreven is, onder andere door Eric Newby.

De trein van Chicago naar San Francisco. Of anders North by Northwest, need I say more.

De Orient Express. Oorspronkelijk van Londen naar Istanbul, maar uit de ter beschikking staande website valt moeilijk wijs te worden. Een van de trips voert in ieder geval van Londen naar Venetië. Misschien toch nog eens? Wel opletten dat Miss Marple niet aan boord is. Of Hercule Poirot. Of beiden. Dan neem je maar beter de volgende.

Over de Shinkansen in Japan zullen we het maar niet hebben, net zo min als over de Maglev in China. En ook niet over de trein van Cuzco naar de Machu Picchu, of die van Delhi naar Shimla. Dwars door Australië, ook mooi, als je van diverse spoorbreedtes houdt.

Geregeld kijk ik nog wel eens naar dit filmpje – een kleine zeshonderd kilometer per uur, in Frankrijk, gewoon op rails. Let op de straaljager die meevliegt om de trein te filmen.

Ik ga nog even door, meer voor de fijnproevers. De trein van Maastricht naar Luik. Of van Nijmegen naar Oss.

Of het smalspoortreintje op Sardinië, dat in een dorp onderweg even stopt om diesel te tanken. Nog bijna net zo avontuurlijk, toch?

_______

hhBest

Boek & Film 

Treinreizen zoals het heurt

Je hebt treinreizen en treinreizen, dat begrijpen jullie natuurlijk ook wel. Ik bedoel, er is verschil tussen de Veolia-boemel van Landgraaf naar Schin op Geul en, bijvoorbeeld, de Amtrak van Philadelphia naar Penn Station in Manhattan.

Alleen al hoe zo’n trein er uitziet. Ik bedoel, met een beetje pech is de Veoliatrein aan de buitenkant voorzien van een zwaar gephotoshopt portret van André Rieu of Beppie Kraft, en toch moet je soms noodgedwongen met die trein, bijvoorbeeld omdat je enorm moet drinken in Schin op Geul.

En nu we het er toch over hebben: de geelblauwe kleurencombinatie van de treinen van de NS, die kunnen uiteraard al helemáál niet. Je hoeft niet eens veel gevoel voor esthetiek of voor kleurencombinaties te hebben om enorme pijn aan de ogen te krijgen en de blik wenend af te wenden als je zo’n onbeholpen blauwgele rups door een bloeiende appelboomgaard in de Betuwe ziet rijden.

Een moderne trein, dames en heren, en dat zie je in vrijwel alle ter beschikking staande buitenlanden, is aluminiumkleurig met hier en daar een te gek leuk Mondriaanachtig accentje.

De Amerikanen hebben dat principe consequent doorgetrokken en de Amtraktreinen zijn dan ook van horizontaal geribbeld aluminium, met hier en daar dat fraaie logo in rood, wit en blauw en in dezelfde kleuren een bescheiden streep over de hele trein. De locomotief is vaak nog een no nonsense diesel zonder looks maar met de nodige paardenkrachten (hoewel ze tegenwoordig ook wel HSL-achtige treinen hebben).

Je vertrekt in Philly (zo heet Philadelphia voor intimi) vanaf 30th Street Station, en daar moet je niet verzuimen de toiletten op de begane grond in de reusachtige hal te bezoeken: de toiletten die een belangrijke rol spelen in de film Witness met mijn geliefde filmster Kelly McGillis in de hoofdrol.

Een bezoek dat je meteen in de stemming brengt voor een unieke belevenis: de trein naar New York.

Het ritje duurt nog net geen anderhalf uur en het is al te maken voor 50 dollar. Als je ‘Club’ reist ben je aanzienlijk meer kwijt maar wat staat daar allemaal tegenover. Je persoonlijke in frac gestoken rijzige zwarte bediende die zich anderhalf uur lang jouw lot persoonlijk aantrekt. Hij brengt je de vers gebakken scrambled eggs voor het ontbijt met geroosterd brood en goede koffie, hij steekt behulpzaam de stekker van je laptop in het stopcontact (iedereen om je heen zit te werken) en intussen kijk je uit het raam, ziet de wit en lichtgrijs geschilderde houten huizen van Pennsylvania, van New Jersey en van Connecticut voorbij glijden in een onmiskenbaar oer-Amerikaans landschap, tot je rechts, over verlaten moerasland met wuivend riet heen, de skyline van Manhattan ziet.

Iedereen pakt zijn laptop in, de trein vertraagt en de zwarte bediende loopt in het gangpad heen en weer en kondigt met luider stemme en scanderend aan dat we gaan aankomen op ‘Pénn Stayshion, Nyú Yórk Siddy – train is áyerivin’.’

Dan weet je toch heel ondubbelzinnig waar je bent.

Niet in Schin op Geul, dat moge duidelijk zijn.

______

Foto’s: Amtrak tegen de skyline van Philadelphia, Kelly McGillis in Witness, 30th Street Station, Philadelphia, Penn Station Manhattan

_______

hhBest

Boek & Film 

Parlementaire democratie, les 23

Dion Graus is natuurlijk momenteel het domste Kamerlid, en in combinatie met de bekende Heerlense achterbaksheid is dat geen mooi gezicht. Maar helemaal uniek is het niet. Ik hoef maar te herinneren aan boer Koekkoek uit Bennekom, en aan Henk Janmaat. Dion – alleen al die voornaam – is in zoverre uniek dat er, voor zover ik weet, nooit een Kamerlid is geweest dat losjesweg ongefundeerde verdachtmakingen om zich heen strooit, dingen roept waarover hij, laten we zeggen, even had moeten nadenken voor hij ze er uitflapte, en dat allemaal doet in de vorm van grove scheldpartijen – zoals bekend sinds jaar en dag het kenmerk van verbaal onvermogen.

Hij denkt dat hij daarmee een natuurgetrouw volgeling is van de Leider, die vermoedelijk ook wel eens heeft nagedacht over de mogelijkheid van het censureren van onwelgevallige publicaties – het is zo ongeveer de eerste gedachte van een ultrarechtse politicus – maar hij laat het graag aan het domste jongetje van de klas over om het ook werkelijk te roepen.

Anders dan aan de rechterkant van het politiek spectrum – dus door VVD, PVV, CDA – steeds openlijker gedacht wordt, is de parlementaire democratie niet bedoeld om aan de macht te komen en daarna de tegenstanders, als het even kan, de mond te snoeren zoniet het zwijgen op te leggen.

Daarom snap ik ook niet de uitspraak van Kamervoorzitter Gerdie Verbeet, die laatst opmerkte dat er wel eens wat meer ‘laagopgeleiden’ in het parlement zitting zouden kunnen nemen.

Het parlement is een instelling die er op moet toezien dat de machthebbers – de ministers en hun departementen – hun werk goed doen en verstandige voorstellen inbrengen waar het land beter van wordt. Het lijkt mij dus dat het kiezersvolk er verstandig aan doet zijn slimste en best opgeleide voorlieden naar Den Haag te sturen, die dus ook werkelijk in staat zijn de machinaties van de machthebbers te doorzien en waar nodig de pas af te snijden. Dat alles in ’s lands belang, ongeacht de politieke opvattingen voorkeuren van de Kamerleden.

Alleen zo’n parlement is in staat de door geheime lobby’s gestuurde figuren als Rutte, Verhagen en Bleker te ontmaskeren. En om aan te tonen dat figuren als Van Bijsterveldt en Schippers en Veldhuyzen van Zanten te dom zijn voor hun taak.

Ik weet het, zo’n parlement zit dan inderdaad vol met afgestudeerde juristen en economen met min of meer linkse opvattingen en een ietwat saaie verteltrant. Wat is eigenlijk het bezwaar daartegen? Bovendien heeft het kiezersvolk het wapen in de hand tegen volksvertegenwoordigers die hun werk niet goed doen: het rode potlood.

Dat vraagt overigens om degelijke voorlichting van het keizersvolk over aard en wezen van het stelsel van parlementaire democratie, gebaseerd op de Grondwet.

Zodat het beseft dat het getuigt van grove onverantwoordelijkheid om clowns als Wilders, Graus, Brinkman, Fritsma, Koppejan, Ferrier, Koekkoek, Janmaat en Hadjememaar naar Den Haag te sturen, en kijk verder nog maar eens op de lijsten van bovengenoemde partijen uit heden en verleden voor meer voorbeelden.

En maak er een tekening bij.

_____

hhBest

Boek & Film 

Waar gáát dit eigenlijk over?

Nieuwsprogramma’s op de radio, De Wereld Draait Door op de tv, vermoedelijk ook nog wel andere programma’s: sinds gisteravond gaat het nergens anders meer over dan over Ajax. Omdat kennelijk verondersteld wordt dat bijna iedereen zonder uitleg begrijpt wat dat is, zit ik mooi met de handen in het haar. Ik weet wat de euro is, en waar Griekenland ligt en wat er met het woord Merkozy wordt bedoeld, maar bij Ajax sta ik toch even met de mond vol tanden.

Voor zover mij bekend is Ajax een merk brandblussers, en anders een schoonmaakmiddel.

Zou het over een van die twee kunnen gaan? Ik kijk en luister nog eens goed, en het moet inderdaad om een onderneming gaan, want er is sprake van een Raad van Commissarissen. Ik hoor ook namen die mij vagelijk bekend voorkomen. Zo is Louis van Gaal een voetbaltrainer die hele rare dingen kan zeggen en daarom door een beroemde Duitse club is ontslagen, ze werden tureluurs van het zelfgemaakte Duits van de man.

En dat gaat het de hele tijd over Johan Cruijff. Die is, geloof ik, wel voetballer maar nooit trainer geweest. Bij mijn weten woont hij in Barcelona, al lang, want hij is inmiddels hoogbejaard en geniet, neem ik aan, van zijn oude dag. Ook hij heeft een reputatie wat betreft raar praten, zou daar een verband liggen?

Ik luister nog eens goed naar twee gasten in DWDD. Een van de twee is Jan Mulder die ineens aan de verkeerde kant van de tafel zit en die een volkomen onbegrijpelijk en buitengewoon emotioneel verhaal ophangt. Vooral Johan Cruijff prijst hij. Het lijkt wel of die dood is – hij had een hartkwaal, meen ik me te herinneren, dus dan kan wel. Naast Mulder zit Peter R. de Vries, en daar leid ik voorlopig maar even uit af dat het hier gaat om een criminele organisatie waar Peter een vinger achter heeft gekregen.

Het meisje dat vanavond de sidekick is blijkt Merel Westrik te heten, ze presenteert een ochtendprogramma waar ik zorgvuldig niet naar kijk omdat het één grote reclamezuil voor De Telegraaf schijnt te zijn. Zij is wèl de enige die met mij mee voelt, ze kijkt verbijsterd van de een naar de ander, weet blijkbaar ook niet waar het over gaat in het opgewonden gesprek op ruzietoon tussen de twee mannen met Matthijs van Nieuwkerk.

Ja, over Gaal, Cruijff, Ajax. Ik hoor ook de naam Coronel, maar dat helpt niks, die heeft bij mijn weten een webwinkel in goedkope tv-toestellen. Over al die mensen vertellen de mensen rond de tafel van DWDD elkaar op opgewonden toon de gemeenste roddels. Wat is hier aan de hand? Wat is Ajax?

Terwijl ik begin te overwegen dat hier sprake is van een complot om mij te laten denken dat ik gek aan het worden ben, luister ik vanmorgen naar Radio 1, en hoor twee dingen die iets meer duidelijkheid verschaffen. Lara Rense spreekt met Tom van ’t Hek, en ik weet: dat is een sportverslaggever. Ze hebben het over Gaal, Cruijff, Ajax, Coronel. Gaal en Cruijff zijn geen vrienden, begrijp ik daaruit maar dat lijkt me geen probleem als de een in Barcelona en de ander in München woont.

En dan verspreekt Van ’t Hek zich: hij noemt namelijk voor het eerst in de discussie het woord ‘voetbal’. Dus dáár gaat het om: Ajax de voetbalvereniging, daar hebben ze het over.

Blijft nog één probleempje over: Ajax is kennelijk de enige voetbalclub van Nederland, en al die discussie is een gevolg van het feit dat ze geen andere club hebben om tegen te spelen, ze vervelen zich!

Ik verveel me intussen ook stierlijk.

Ah, daar is Jos. Glaasje rood, Jos? (Ik vertel lekker niet wie Jos is.)

Een veerboot als trein

Waar je nooit meer iets over hoort, dat is het veer van Enkhuizen naar Stavoren. bestaat het eigenlijk nog? Jawel hoor, zie hier. En toch is die boot onderdeel van een ongehoord archaïsch soort van treinreis, want in wezen is het dat: je wilt per trein van Amsterdam naar Leeuwarden, en dan moet je met die boot.

Nu bedenk ik pas: waarom is er nooit een spoorlijn aangelegd via de Afsluitdijk? Dat zoeken we op. Ooit.

Je reist met de trein van Amsterdam naar Enkhuizen, stapt daar over op de veerboot die recht naar het Noorden vaart, een poosje later in Stavoren aankomt en daar staat dan de hondenkop klaar die je naar Leeuwarden brengt, na uiteraard onderweg bij elke koe een ogenblik nadenkend te hebben stilgestaan.

Althans, zo was dat in 1959. Ik zie op de website (die dus in 1959 niet bestond, natuurlijk) dat ze er tegenwoordig met een kek wit bootje varen. In mijn herinnering was de veerboot in 1959 een taanbruin geschilderde logge praam. Misschien was het wel een stoomschip. Ik moet me verontschuldigen, ik maakte in de drie maanden van 12 oktober 1959 tot 21 december van datzelfde jaar een keer of tien gebruik van deze verbinding, en dat gebeurde uitsluitend in het donker, en één kant op. Dus ik kreeg geen geweldig goed beeld van het schip, ook al omdat je van de trein gebukt, met de jas over je hoofd, naar de boot rende omdat het vaak stormde, regende en/of sneeuwde.

Ik was 21, ik werkte in Leeuwarden en moest onder andere op zaterdag in Amsterdam zijn voor een cursus journalistiek, waar ik van Henri A.A.R. Knap bijvoorbeeld te horen kreeg dat ik toch terecht gekomen was op een plek die ik tot elke prijs had willen vermijden, omdat journalistiek een vorm van boekhouden was. Zelf telde hij, zo gaat het verhaal, dagelijks het aantal in Amsterdam uitgekakte hondendrollen, voor zijn rubriek Dagboekanier in Het Parool.

Ik had een vaag beeld van een carrière die ik wilde, gedachten waaraan oliebronnen in Venezuela te pas kwamen, en ongetwijfeld dacht ik, terwijl ik met nog steeds de jas over het hoofd, aan dek van de praam plaatsnam, dat ik daar nog wel erg ver van verwijderd was, mede omdat ik zelfs geen idee had hoe ik die veerboot op de rede van Caracas zou moeten krijgen. Ik was, kortom, altijd in een tamelijk neerslachtige stemming.

Een stemming die enorm versterkt werd door het feit dat ik al snel ontdekte dat ik alleen al van de gedáchte aan de veerboot ernstig zeeziek werd. Dat was er de oorzaak van dat ik de reis van Enkhuizen naar Stavoren steevast maakte aan de reling op de voorplecht van de veerboot, de blik strak op de horizon gericht, voor zover zichtbaar vanaf het stampende en slingerende schip. Daarmee viel de zeeziekte nog enigszins in toom te houden. Ik had éénmaal gepoogd de reis te volbrengen in de spaarzaam verlichte kajuit met houten banken, maar dat was mij niet goed bekomen, hoewel ik mijn laatste maaltijd nog wel had weten binnen te houden.

Na aankomst in Stavoren wankelde ik naar de trein, en tijdens de reis naar Leeuwarden werd ik alsnog zeeziek doordat mijn evenwichtsorgaan de verraderlijke zeegang van het IJsselmeer nog een tijdje bleef imiteren.

Ik was gewoon een overgehaalde landrot, dat was dan wel weer een waardevolle conclusie, die voor een deel mijn verdere toekomst zou bepalen.

_________

hhBest

Boek & Film 

Een eurootje op zijn kant (van de vulkaan)

Een uitstekende gids voor ‘dansen op de vulkaan’ en ‘na de euro de zondvloed’ is uiteraard de eindejaarsfolder van horeca groothandel Hanos, eenvoudig de Hanos Courant genoemd, 56 pagina’s tabloid formaat op glanzend papier en full colour. Oplage 150.000 – zoveel horeca-ondernemers zijn er in Nederland. Denk je op het eerste gezicht. Tot je natuurlijk beseft dat jij, hoogstens zijnde een ‘huisgemaakte’ ‘hobbykok’ toch ook maar dat boekwerk gratis en voor niks in de bus mag ontvangen.

Waarbij de tegelijk gearriveerde foldertjes van de Sligro bleekjes afsteken. Maar misschien slaat die firma later nog wel eens toe.

Traditiegetrouw begint het Hanosboek met het ophemelen van een horecagelegenheid en dat is in dit geval het Arresthuis in Roermond, waar je gezellig logeert in het cellenblok van de voormalige gevangenis, met foto’s van Amerikaanse misdadigers aan de muur en waar het restaurant Damianz heet. Je zou verwachten dat de chefkok aldaar zich tevreden stelt met het serveren van water en brood, maar nee, hij stelt ons een zacht gebraden makreel voor, geserveerd in rolletjes met schuim van zoetzure komkommer, wasabi, oesterblad en een gelei van Japans iki-bier; de Damianz Pizza met ossenhaas, ganzenlever, gedroogde ricotta en truffel, geserveerd in een pizzadoos en een Engels gefileerde sliptong met een warme salade van venkel en paprika, gestoofde mosselen met Pernod en saus van saffraan.

Waarmee de toon meteen is gezet. (Oesterblad is een groen blaadje dat naar oesters schijnt te smaken.)

Waarna we overgaan op de hertenpitina, de reeprosciutto en de eendenham, de koud gerookte eendenmagret, de bizon ribeye en de kangoeroeribloin, de schieteend en de wildzwijnsbout, de poulet jaune Landais die op de foto het kopje moedeloos laat hangen, en konijnenniertjes. De vegetariërs moeten de ogen nog dicht houden, ik waarschuw wel als het klaar is. Zo hebben we nog ribeye uit vele windstreken waaronder Uruguay, van het Herefordrund; Vitello tonnato die zeer geschikt is voor snelle doorgifte (ik geef dit maar gewoon door) Sierra mayor iberico, Culatello en Jamon de Trevélez. We zijn er nog niet. Wat dacht je van Wagyu uit Chili? Daarvan striploin kost honderd euro de kilo. Koopje.

De visvegetariërs kunnen nu weer kijken. Mousse van kreeft in spuitzak, ik heb daar beeld bij. Snoekkaviaar, gerookte heilbotzijde, gerookte witte tonijn. We zwoegen verder. Bitterballen van kreeft, zalmbonbons, Kamchatkakrab en dan een collectie schelpen om van te watertanden, waaronder op de Wadden handgeraapte kokkels.

Rooie kool en spruitjes slaan we even over, al zal de Hanos daar ook wel schuim van maken. Nee, meteen door naar de rode zilveruien, de meloesuitjes de zoete uien en de banaansjalot. Waarna we al zijn aangeland bij de kaas. Sparkenhoe red, lijkt me lekker. Voort sjokken we, bijkans buiten adem. Ah, de smaakvolle olie met de onvermijdelijke truffelsmaak.

En dan begint het pas echt. Airbags zijn stukjes gedroogd spek, Harusumesalade is er en diverse crunchy paneermixen, want als er iets is dat wij willen, bij het dansen op de rand van de vulkaan, dan zijn het crunchy spullen.

Heb ik jullie al eens gesproken over grof Incazout? Of over Perzisch blauw zout, Fleur de sel de Camargue, zout gearomatiseerd met rode wijn? Zeker vergeten de vorige keer.

Maar daar lokt de afdeling ‘Uit de zee…’ alweer. Kombu, algenmix, Iers mos (ik dacht dat dat een ouderwetse aftershave was) Wasabi furekake, zeewierpasta en groene zeebessen.

De afdeling patisserie en ijs slaan we maar over, anders ga ik jullie vervelen.

Het rare is dat we dan nog altijd geen wereldactie, zo kenmerkend voor de Hanosfolder, hebben gezien, het vraagt stoer verder bladeren en jawel hoor, en ik doe een greep: De Wereldactie koffieroom, de Wereldactie koekjes, de Wereldactie John West tonijnchunks en de Wereldactie huishouddoekjes.

Waarna we natuurlijk nog naar een laatste Wereldactie moeten, de Wereldactie Kassa Casio, want daar moet je aan het eind van de rit toch langs, eurocrisis of niet, natuurlijk.

_______

hhBest

Boek & Film 

Nachttrein naar Moskou

De trein van Kiev naar Moskou, ook al een nachttrein. Ditmaal was ik met een roedel collega’s en de Vlaamse seksuologe Goedele L. Ik kan me niet meer voor de geest halen wat die er nou mee te maken had, de rest deed net of er niets aan de hand was. “Goedele L. ja en?’ Zoiets.

Het was een enigszins dolle boel in de trein, we hadden allemaal voor de zekerheid een hoeveelheid wodka ingeslagen omdat we vermoedden dat er van slapen niet al te veel zou komen, ook al omdat het felle licht in de trein niet uit ging.

Er werd nogal heen en weer gelopen in het gangpad langs de compartimenten, na een of twee uur gedengedeng in het onzichtbare Oekraïense land bevond niemand zich meer op zijn gereserveerde plaats, ondanks dat af en toe de gevreesde conductrices van de Russische spoorwegen, nog niet de knoet van Stalin ontwend, dachten wij, stuurs kijkend voorbij kwamen.

Ik moet uiteindelijk toch geslapen hebben, ik werd althans om een uur of half zes wakker. Ik keek uit het raam, het was nog tamelijk donker – het was half maart – maar ik zag een besneeuwd licht glooiend landschap met modderige paden en nederige stulpen – als je het nou over nederige stulpen hebt dan waren dit dus nederige stulpen – waarin ik een oergezellig Russisch gezinnetje bijeen dacht, in een dikke lucht van tot snot gekookte kool, wodka en zware sjek verzameld rond de onverstoorbaar voortpruttelende samovar.

Wij reden langzaam door hun achtertuin en dat waren ze daar wel gewend, die rails lagen er natuurlijk langer dan vandaag. Dat heeft de trein gemeen met de heteluchtballon: dat de mensen accepteren dat je vanuit het voertuig zó de bevlekte lakens van hun bedden kunt waarnemen. (Dit schrijf ik om dit verhaal te verheffen tot reisliteratuur.)

Op de gang klonk geroezemoes. Een van de collega’s, Jo C., wereldberoemd in Maastricht, wist men daar, was enkele uren geleden achter de deur van een compartiment verdwenen, het compartiment van Goedele L., en sindsdien was weinig of niets meer van het tweetal vernomen. Een collega, die bekend stond als iemand die wel van vrouwen hield, bonkte jaloers op de deur maar een reactie kwam er niet.

Ze moeten er levend uit zijn gekomen, misschien hebben ze gewoon een potje gedamd samen, Russisch dammen misschien, weet ik veel. Dat ze er uit zijn gekomen kan ik afleiden uit het feit dat Goedele nog altijd overal op de tv te zien is, en de collega nog altijd zijn oerlimburgse programma op de Limburgse tv presenteert.

Maar toen was de trein al kalm binnengerold in Kievskij Voksal te Moskou en sleepte ik me met mijn laatste krachten naar de metro – wnimánije, dwjeri zakriwájetse! – naar Hotel Kosmos, waar we diezelfde avond getuige waren van de aankomst van de uit Calgary naar Alma Ata op doorreis zijnde zegevierende Nederlandse schaatsploeg.

Die avond nog werd de slagzin bewaarheid: Wil je eens helemaal los, bezoek dan Hotel Kosmos!

________

hhBest

Boek & Film 

Berlusconi stond in een eerbiedwaardige traditie

Bij veel politici blijft het altijd een raadsel waarom ze zich al die ellende op de hals halen, de ellende van scheldpartijen, vernederingen, taarten in het gezicht, al of niet terechte beschuldigingen van machtsmisbruik en vriendjespolitiek – om nog maar te zwijgen over de eindeloze saaie vergaderingen en de reizen naar bedompte zaaltjes om te spreken voor drie aanhangers.

Silvio Berlusconi niet, die wist precies waarom hij het deed. Midden jaren negentig ging hij in de politiek omdat zijn greep op de media enigszins achterdochtig werd bezien, en terecht, zo bleek later want zijn radio- en tv-zenders vormden een waardevol instrument om ondanks alle capriolen die hij uithaalde aan de macht te blijven.

Onder die capriolen waren onder andere de bekende omkoopschandalen en het mogelijk gemene zaak maken met de maffia. Uiteindelijk beland je dan toch in het diepste putje van de macht: de staatsman toont zich een echte macho van 75 en neukt kleine meisjes, nog net niet live op zijn eigen tv-zenders. Hij moest uiteindelijk nog uitsluitend aan de macht blijven om niet in de gevangenis te belanden en het zou me niet verwonderen als zijn aftreden de afgelopen week een paar dagen was vertraagd door de onderhandelingen over immuniteit, ook na zijn ontslag als premier.

In West-Europese media is wel eens verwonderd gevraagd hoe dat allemaal toch kon in Italië, maar nieuw is het niet. Mussolini loog zelfs hele tankdivisies bij elkaar, compleet met de grote overwinningen met behulp van die divisies.

Ook Il Duce merkte al snel dat macht misschien corrumpeert, maar vooral ook erotiseert; talloze Italiaanse vrouwen boden zich veil voor hem, ze reisden vanuit het hele land naar Rome en de kleine grote man had er zelfs een speciale wachtkamer voor. Naar onbevestigde schattingen neukte hij in de periode tussen 1922 en 1943, op het tapijtje voor zijn bureau, ongeveer vijfduizend vrouwen. Dus Berlusconi is eigenlijk te vroeg afgetreden: hij had nog mogelijkheden genoeg.

Dat zag je ook gisteren nog in straatinterviews met Italiaanse vrouwen: de mateloze bewondering voor deze clown en bedrieger was onverminderd, ondanks het inmiddels wel erg zielige figuur dat hij de afgelopen weken was gaan slaan.Of misschien juist daardoor. In de krant stond gisteren een verhaal over de ‘weesmeisjes’ in het Italiaanse parlement, de jonge vrouwen die door Silvio’s toedoen in het parlement terecht kwamen en tijdens kamerzittingen lieve en licht erotisch getinte briefjes van hem kregen, waar andere vrouwen in het parlement dan jaloers naar keken…

Wat we niet moeten doen: denken, zo, de dictator is weg, nu komt alles in orde.

Nog lang niet.

______

hhBest

Boek & Film 

Terug naar de goeie ouwe tijd

Wat wil de eenvoudige mens in 2011?

Allereerst natuurlijk al die swèrtmore d’ruut (Nijmeegs.)

En dan meteen ook de gulden terug.

En Indië, natuurlijk.

Indië, dat zal wel een paar problemen opleveren, omdat we nog maar een paar soldaten hebben, tegenwoordig.

Nou goed, dan ook de dienstplicht terug, alleen al om de aan de grenzen staande bataljons islamitische terroristen, vermomd als ‘massa-immigratie’ in de pan te hakken, zoals ze destijds ook, onder leiding van generaal-majoor Adolf Mussert, op de Grebbeberg de Teutoonse horden een vernietigende slag hebben toegebracht, en de Zilvervloot hebben laten zinken.

Maar eerst: de gulden terug.

Wat is dat, de gulden – er is inmiddels een halve generatie opgegroeid die daar uitleg bij nodig heeft.

‘Toen we de gulden nog hadden, jongen, waren we misschien niet rijk, maar we waren trots op Nederland, dat kleine landje aan de Noordzee van Michiel de Ruyter en Piet Hein en koningin Juliana die zo gewoon was dat ze door Soest fietste, met haar privé-chauffeur op de bagagedrager. Toen Rotterdam nog de grootste haven van de wereld was en alle gloeilampen van de wereld uit Eindhoven kwamen. Toen je nog gewoon voor twee gulden de hele dag zoveel gebraden kip kon eten als je wilde, toen Oom Agent nog je beste vriend was en Joris Driepinter voor de melk zorgde waar jullie allemaal die blozende wangetjes van hebben gekregen.

Toen er nog geen fietsen werden gestolen en Swiebertje op de televisie was en Jo Vincent op de radio. Radio Oranje.

Nee, je had het niet breed, maar je was wel overal zeker van, de mensen hadden geen slot op de deur, inbrekers waren onbekend want er waren nog geen buitenlanders, en de mensen waren tevreden met weinig. Op warme zomeravonden zaten we allemaal op de stoep met een glaasje limonade, en als we heel gek deden dan gingen we met de buren klaverjassen. En soms mocht je mee een straatje om, op de bagagedrager van de brommer van de groenteboer op de hoek, jaha, die had een brommer!’

‘Maarre… die gulden?’

‘Ja, die gulden, daar was iedereen in de wereld tuk op, de Duitsers waren er jaloers op, die harde gulden, en dan heb ik het nog niet over de Belgen en de Italianen. Minister Piet Lieftinck, die ging over de gulden, die kon gewoon zelf bepalen hoeveel de gulden waard was, op de markt was je gulden zelfs een daalder waard, moet je nou eens om komen. Een euro is twee gulden twintig, ik reken me nog elke dag rot, en wat krijg je ervoor, op de markt? Vijf appels! Vroegah, ja vroegah kocht je een hele bóóm vol appels, voor twee gulden twintig.’

‘Ik hoor anders op de radio dat ons dat veel geld gaat kosten, terug naar de gulden, en dat de gulden vroeger ook een soort euro was, maar dan veel ingewikkelder, en dat je in Spanje dan weer in ptas moet betalen, dat is pas omrekenen.’

‘Ik wil helemaal niet naar Spanje, daar mis ik mijn gekookte piepertje bij het warm eten. Dat moet ik hebben, een gekookt piepertje, anders heb ik niet gegeten. En jij moet je mond houwe, jij bent zeker ook van de linkse kerk. Moet ook weg, we willen de rèchtse kerk terug.’

_______

hhBest

Boek & Film 

De dagen van de participerende journalistiek

Vandaag is het de elfde van de elfde 2011 en de echte diehards onder de carnavalisten kiezen natuurlijk die datum uit om in het huwelijk te treden, zodat het vandaag een drukte van belang is op het gemeentehuis. Dat hier deftig Raadhuis heet en waarvan het ontwerp een jaar of vijfentwintig geleden in een vlaag van verstandsverbijstering werd opgedragen aan een architect die tevens fungeerde als het achterlijke neefje van een wethouder. Het kind had altijd zo mooi die huisjes met die rooie dakjes getekend met een lachend zonnetje erboven en Zwarte Piet op het dak. Allemaal leuk, tot bleek dat de stenen waren gekocht uit de ramsj van een failliete betonfabriek. Het hoge aantal depressielijders in het dorp is al eens gerelateerd aan de aanblik van het Raadhuis.

Het had niet veel gescheeld of ik was zelf geboren op de elfde van de elfde en dan had ik vermoedelijk ook nog Martino geheten. Maar ik bleef langer uit (en er zelfs bijna in) en dus werd ik genoemd naar mijn vader, die zijn naamdag had op 1 november. Ik vertel jullie dat later nog eens uitgebreid, als jullie daar behoefte aan hebben.

En wat dan nog, dan zou ik op de elfde van de elfde 73 zijn geworden in plaats van een dag later – ik moet altijd even schrikken als ik bedenk dat ik nog maar vijf jaar jonger ben dan mijn vader is geworden. Een mens hoeft niet veel te doen om alles en iedereen in te halen.

Zelfs Wapenstilstandsdag gaat aan onze Nederlandse neus voorbij. Als een van de weinige landen in Europa wist onze fiere handelsnatie zich buiten de Eerste Wereldoorlog te houden die in Frankrijk, Italië en francofoon België nog altijd ‘De Grote Oorlog’ heet. Ik ben wel eens uitgerukt om voor de krant in Wallonië een reportage te vervaardigen over de wijze waarop ze daar op de elfde van de elfde de Grote Oorlog herdenken, welnu, dat kan kort worden samengevat: met een paar ferme pinten Jupiler in de kroeg.

De fotograaf en ik deden daar dapper aan mee, je moet zo mogelijk verbroederen met je onderwerp, participerende journalistiek heette dat vroeger, toen we nog principes hadden. Vanuit het café zagen we het plein in het troosteloze, geheel uit arduin opgetrokken dorp, met daarop het bombastische monument voor de in de zoveelste even zinloze als laatste oorlog gevallen overgrootvaders van het grut hier in het café. De deelnemers van het grut van omstreeks vijftig jaar denken dat ze ongunstig in de krant komen als ze antwoord geven op mijn vragen – hooguit laat een enkeling merken wel eens van La Grande Guerre te hebben vernomen, maar ook niet precies te weten wat dat ook alweer was.

Ze hebben op de elfde van de elfde niet eens een vrije dag, want ze zijn werkloos, of we daar niet wat over konden schrijven?

Maar wij waren gekomen voor een met de ruige borstel geschilderd impressionistisch schilderij vol bloed en tranen en onuitwisbare rancune.

En dat kwam er. Ik zie nog die foto, een dreigend zwerk vooral, het silhouet van het bombastische beeld van de voor niets stervende overgrootvader, de arduinen huizen waar de zorgelijkheid vanaf druipt, en op de andere helft van de broadsheet pagina mijn tragische verhaal.

Ze hebben het gevreten, de lezertjes, zoals het hoort. En daarna gingen ze natuurlijk de carnaval inluiden.

Het was immers de elfde van de elfde.

______

hhBest

Boek & Film