Het zijn altijd dezelfden die denken dat ze de tijd en de geschiedenis naar hun hand kunnen zetten. Uit het blote hoofd ken ik er twee: de vlotte jongens van de Franse Revolutie, maar die moet ik het vergeven: die hadden wel prachtige namen voor de maanden bedacht, Brumaire en Fructidor bijvoorbeeld, en ze hielden vijf dagen in (onze) september over maar dat waren dan ook feestdagen. Die kalender werd officieel ingevoerd na de Franse Revolutie in 1792; hij hield het uit tot 1806, toen wilde Napoleon niks meer weten van die flauwekul, het leven was zonder die kalender al moeilijk genoeg. (Tussen haakjes: als ik het goed begrijp is het vandaag 7 Vendémiaire 212.)
Mussolini deed het ook, die werd ondersteboven opgehangen aan een benzinepomp op de Piazzale Loreto in Milaan in april 1945, toen l’Era Fascista al twee jaar achter de rug was. De Era had XXI jaar geduurd en eindigde op 25 juli 1943.
Je zou ook de joodse, islamitische en allerlei andere kalenders kunnen noemen, maar je snapt wel dat die van de Franse Revolutie, van de Era Fascista en die van de roomsche kerk vooral bedoeld waren om te benadrukken dat op de datum van de bestorming van de Bastille, de geboorte van Jezus of op die van de Mars naar Rome de geschiedenis pas echt begonnen was.
Later kwamen we er achter dat Jezus niet eens met Kerstmis in het jaar nul geboren was en dat het toen trouwens ook geen Kerstmis was.
Ik heb me als kind al vaak vermaakt met de volgende scène. Toetanchamon is een jaar of tien en zit rustig met een piramide te spelen, als een verre oom hem vraagt: ‘Hee, Toet, in welk jaar ben jij geboren?’ ‘In 1345 voor Christus, oom.’
Het is een van de laatste dingen die de roomsche kerk nog bepaalt: naast de datum van Pasen ook nog de vraag of iets in de geschiedenis gebeurd zou kunnen zijn vóór, of ná de geboorte van Jezus, bijgenaamd Christus. Nederlanders gebruiken daarbij ook nog de onhandige afkorting v. Chr. en n. Chr., in veel andere landen wordt de merkwaardige combinatie gebruikt van een Engelse uitdrukking (Before Christ) en een Latijnse (Anno Domini).
En daar wilden de anchormen van de BBC nu eens vanaf, en terecht. Want het maakt nu echt niks meer uit, v. Chr. of n. Chr. Net zo goed als bij Toet schiet ik in de lach als ik hoor dat er botten zijn gevonden van een dinosaurus die leefde ’65 miljoen jaar v. Chr.’ is die aanduiding inmiddels te potsierlijk voor woorden. Ik vind het trouwens typisch Engels om vervolgens niks te veranderen, alleen de gebruikte termen; ze willen voortaan zeggen BCE: Before Common Era en CE: Common Era.
Voor de Franse revolutionairen, de Italiaanse fascisten en de roomsche kerk was het misschien relevant om te weten of iets respectievelijk vóór de Franse Revolutie, vóór de Mars naar Rome of vóór de geboorte van Jezus had plaats gevonden of er na (vóór: onbelangrijk, ná: belangrijk) maar de Common Era begon nog altijd met de geboorte van Jezus, dus dat schiet niet op.
Onbelangrijk natuurlijk allemaal: de meeste mensen denken tegenwoordig dat de wereldgeschiedenis is begonnen toen zij zelf naar de brugklas gingen. Iedereen zijn eigen jaar Nul.
________