Ze deden me denken aan een oude gravure, waarop je geneesheren ziet afgebeeld, in lange gewaden met zo’n enorme vogelbek die moest beschermen tegen de pest. De toevallig passerende PVV’ers keken smalend toe: de grachtengordelelite bleek wel degelijk te bestaan en had een lange zwarte jurk aan.
Aan wie de plaats van handeling – de Lange Vijverberg – ook deed denken was Johan van Oldenbarneveldt, die leunend op zijn stoksken, op diezelfde plek in 1619 onderweg was naar het schavot. De hoogleraren hadden ook mannen met stokskes bij zich, zag ik. En van daar is het maar een kleine stap naar de gebroeders De Witt die op bijna dezelfde plek, te weten Het Groene Zoodje, in 1672 levend gevild werden door het gepeupel, noem het de PVV avant la lettre, dat vond dat je met je poten van het koningshuis moet afblijven.
Op het Malieveld was het intussen een feest der herkenning, de herinnering aan de spectaculaire mars tegen de kruisraketten van november 1983. Ik was erbij, de enige demonstratie waar ik ooit aan deelnam. Toen waren het er enkele honderdduizenden en nu vijftienduizend, en bij demonstraties telt het getal.
Of liever gezegd: bij demonstraties telt helemaal niks. Ik weet niet of het bewuste timing was, maar direct na afloop van de demonstratie publiceerden Rutte c.s. hun antwoorden op Kamervragen over de nieuwe koloniale expeditie naar Afghanistan, waaruit maar weer eens zonneklaar bleek waar de huidige regering het bij de studenten opgehaalde geld aan denkt weg te gooien. En waarmee bewust of onbewust nog eens werd benadrukt: wij lappen jullie mening aan onze respectieve laarzen.
Vooral de opmerking dat half maart de eerste soldaten al naar het front zullen vertrekken wekt die indruk: zelfs zonder dat de Eerste Kamer ‘vernieuwd’ is denkt de regering het wetsvoorstel ‘Tweede Politionele actie in Afghanistan’ door het parlement te jassen, en ik denk eigenlijk dat dat komt doordat Rutte weet dat Geert Wilders zijn clubje op het laatste moment opdracht zal geven alsnog vóór te stemmen.
Intussen klinkt over Binnenhof, Buitenhof, Lange Vijverberg, Korte Voorhout, Tournooi- en Malieveld nog altijd de holle lach van Ruud Lubbers, in 1984 de minister-president, die vanuit het Torentje aan de andere kant van de vijver, naar de eindeloze stoet demonstranten keek en moet hebben geroepen: ‘Ha ha ha, leuke optocht hoor, maar toch maar liever een raket in de tuin dan een Rus in de keuken!’ (Het kan ook zijn dat hij op die manier wilde tonen hoezeer hij bereid was de net gekozen Amerikaanse president Ronald Reagan de hakken van de cowboylaarzen te likken.)
De tijden zijn in dat opzicht niet, maar in andere opzichten sindsdien ook wel veranderd natuurlijk, want tegenwoordig zien we Polen – een soort Russen tenslotte – gaarne in de keuken aan het klussen, en van kruisraketten horen we niks meer. Daar is Afghanistan voor in de plaats gekomen. Dat is veel leuker, daar kun je echt sneuvelen.
En voor onze kenniseconomie hebben we ook al lang een véél goedkopere oplossing: die laten we zover als nodig verhuizen naar India of China, en indien nodig halen we wat blikken gratis en goed opgeleide Indiërs of Chinezen hierheen.
Je kunt er nóg anders naar kijken: het was gisteren, net als in 1984, een mooie, blije, geweldloze samenkomst met veel gezang, gejuich, spitsvondige teksten, toespraken vol bravoure en na afloop nog die vrolijke busreis naar huis. Het bewijs was geleverd: we zijn één grote vriendenclub, bij ons in Holland.
En daarna konden we nog net zien hoe we, met drie miljoen ánderen, een van top tot teen getatoeëerd onsmakelijk ventje, zonder stem maar met een vettig hoedje, hielpen aan een wurgcontract, waardoor hij persoonlijk slaaf werd van John de Mol.
__________