SanteLOGie

Gestemd op een rookcafé

Wie nog steeds verbijsterd is over de vraag waarom mensen toch in vredesnaam op een doodlopende straat als Geert Wilders stemmen, die had daar gisteren een glimp van kunnen opvangen in een aflevering van het nieuwe radioprogramma van Prem Radakishun – ik kan niet goed tegen Prem, maar ik vind zijn ‘Kabinet Bruin 1’ een vondst – dat zich ditmaal afspeelde in Volendam.

Eerst vroeg Prem aan een willekeurige voorbijganger waar hij op gestemd had. Het antwoord was: ‘PVV.’ En waarom dan. ‘Nou, omdat ik ze , eh, wel goed vindt. Hun ideeën en zo.’ Ja, maar welke ideeën dan? ‘Nou eh…’

De volgende wist het wel precies te omschrijven, want hij had net gehoord dat zijn grootste verlangen in vervulling was gegaan: hij mocht weer roken in de kroeg, en dáárom had hij op de PVV gestemd.

Waardoor Nederland thans ook officieel is afgezakt naar het niveau van sjekkies pielende armoelanden als Polen en Roemenië. Vanmorgen hoorde ik dat ook andere verlangens van het grondsop van de samenleving dankzij de peroxideblondine in vervulling zullen gaan, zoals géén korting op de ww en geen verandering van het ontslagrecht, waar VVD en CDA nog niet zo lang geleden zo ontzettend voorstander van waren, en waar minister Piet Hein Donner zich bijkans voor kapot gevochten had.

Intussen is onverminderd is datzelfde CDA een onvermurwbaar struikelblok in de Nederlandse politiek. Ab Klink, die onlangs nog bejubeld werd als een held van pootstijfhouden in zware tijden, de man die nog geen twee jaar geleden hel en verdoemenis afriep over cafébazen die zich niet aan zijn rookverbod hielden, zat het gisteravond in P&W rustig te verklaren, wat betreft het rookverbod in kleine cafés, dat hij persoonlijk erbij had gezeten dat de opheffing ervan werd opgenomen in het regeerakkoord. Zijn betoog kwam neer op ‘ik herroep alles en beweer het tegendeel’ en dat is weliswaar mijn persoonlijke lijfspreuk, maar van Ab mogen we iets meer ruggengraat verwachten; geen ruggengraat maar wel een stijve poot, wie houdt dat vol zonder belachelijk te worden? Ab is geen dissident, maar het vleesgeworden CDA-lid.

Ja, er kon iets met ventilatie, zei hij, maar geen caféhouder die ventilatie aanschaft, natuurlijk: zijn klanten en hijzelf willen uiteraard in die dikke rookwolken zitten, rechtstreeks afkomstig uit hun eigen grotendeels geasfalteerde longen. En thuis komen met die enorm arremoeiige stank van verschaalde rook en gemorst bier om zich heen. Alles heerlijk vertrouwd, zoals andijviestamp met een kabbenaatje en daarna Gordon op de tv. En dus op de PVV stemmen. En moeder de vrouw en de kinderschaar een waai verkopen.

Voor de zekerheid volgende week nog eens aan een paar PVV-stemmers vragen of zij weten hoeveel leden de Vierde Kamer ook alweer telt. En of Willem-Alexander voorlopig nog minister-president blijft.

 ________

Op http://santelogie.wordpress.com de recensie van De geheimzinnige vlam van koningin Loana van Umberto Eco

_________

hhBest

Eindelijk overal van af

Je kunt het natuurlijk ook van een andere kant bekijken. Voortaan gaat het vooral om de vraag: wie likt zich waar de vingers bij af, en als dat dan toch een dode muis in het brood blijkt te zijn, dan heb ík weer een onderwerp voor een leuk stukje. Een rechts kabinet maakt van elke columnist een Nico Dijkshoorn, zal ik maar zeggen. Claudia de Breij zei dat maandagavond ook al in DWDD: een rechts kabinet is ook voor cabaretiers vooral een leuk onderwerp. Niet dat alle cabaretiers en columnisten per definitie links zouden zijn, maar het helpt wel.

De grootste klap is trouwens gisteren uitgedeeld door die als ‘linksig’ betitelde en om zijn recht rug zo bejubelde Ab Klink, die niet kon ontkennen dat de premie voor de zorgverzekering volgend jaar echt een enorme hap uit het besteedbaar inkomen van de mensen zal nemen, veel meer dan officieel aangekondigd, en dat dat nog maar het begin is – het al lang geleden door columnisten en cabaretiers voorspelde kapitalistische Wilde Westen over de ruggen van de zieke medemens, waaraan ook van harte is meegewerkt door allerlei linkse partijen, rukt eindelijk zijn masker af.

Een leuke is ook Geert Wilders, die gewoon campagne blijft voeren. Waarom vraagt nooit iemand hem eens wat er toch mis is met Job Cohen? Behalve dat het geen buitengewoon knappe man is (mijn schatting) is dat toch een heel redelijke brave huisvader die wel eens wat harder de mattenklopper zou kunnen hanteren? Maar meer nog: die de beheerder is van de erfenis van Willem Drees en Wim Kok, die voor een belangrijk deel hebben mogelijk gemaakt dat opa en oma nog elk jaar gezellig met de caravan naar de Belgische kust kunnen?

Ja maar, zeggen de mensen, moet je dat griezelige stelletje beoogde ministers eens zien, ze halen er de hele rechtse vleugels van CDA en VVD voor leeg: Gerda Verburg, Hans van Baalen, er is zelfs een negentiende-eeuwse dubbele naam bij, van Haersma Buma, echt zo iemand die behalve een dubbele naam verder niets in te brengen heeft. En dat is natuurlijk ook zo. Maar kijk eens naar het buitenland, daar worden zelfs de progressiefste partijen aangevoerd door conservatieve types. In Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië en Spanje weten ze beter dan in Nederland dat echt links en progressief zijn door geen enkele kiezer echt wordt gepikt, als het er op aankomt.

Links zijn, dat is echt iets voor clowns en paljassen, zoals u en ik. Cabaretiers en columnisten, die door de grote massa’s niet begrepen worden, sterker nog, niet eens begrepen wíllen worden. Dan ben je toch al gauw neergedaald naar het niveau van Frans Bauer?

Voorlopig zijn we weer gezellig onder elkaar, ik verkneukel me al om de radicalisering in het ons thans toebedeelde vacuum, waarin de creativiteit, volstrekt niet gehinderd door verantwoordelijkheid voor het beleid, een grote vlucht gaat nemen.

Heerlijk. Geef de waterpijp eens even door?

________

hhBest

De witte met de halve staart

Ja, die kat. Ooit had ik katten, eigenlijk maar eentje, het was een rode kater en omdat het de jaren zeventig van de vorige eeuw waren, heette hij natuurlijk Lenin. Ik ben geen echt kattenmens, ik kan bijvoorbeeld absoluut niet tegen de stank van de kattenbak en de dode vogeltjes die Lenin me wel eens geheel gratis kwam brengen, maakten mij ook niet veel vrolijker.

Tegenwoordig ben ik overwegend tégen katten. Er zij er te veel en ze zijn te brutaal en te ongedisciplineerd, ze poepen in de tuin en zitten achter de jonge merels aan. In de tuin worden geregeld mezen en merels geboren, die onmiddellijk na het uitvliegen gepakt worden door een zwarte poes, een zwarte kat met witte pootjes, een grote oranje kater, een poes die geheel is samengesteld uit diverse stofmonsters en een die qua vlekken nog het meest op een zwartbonte koe lijkt. Eerlijk is eerlijk: ook eksters doen zich geregeld te goed aan een smakelijk meesje. (Ikzelf eet geregeld lamskoteletjes. Broeders in de misdaad.)

Maar die kat, dus. Die witte met die halve staart. Ik heb niet kunnen constateren of het een kater was, maar de omvang en die dikke ronde kop doen het wel vermoeden. Ik raakte hem niet aan, want je zag de vlooien rondwandelen op zijn witte vacht.

We hadden ons net geïnstalleerd op de camping in de buurt van Vicenza, toen hij gemoedelijk de trap op kwam. (De camper heeft twee treden.) Zomaar, of hij het dagelijks deed. Misschien deed hij dat ook wel, vond hij het weer tijd worden want ondanks het mooie weer waren er maar bar weinig kampeerders. En wanneer je daar als campingkat van afhankelijk bent voor je voedselvoorziening, dan grijp je elke kans. Wat inhoudt dat je bij het eten moet zien te komen en dat eten ligt ergens bovenaan die trap.

Ik kssjte hem naar buiten. Wij richtten ons snel in voor een late lunch in de nog felle zon, kant en klare gerechtjes, waaronder speenvarken, zeesalade, stukjes kaas. (Glaasje koel wit erbij. Logisch.) De witte ging er gezellig op zijn krent en zijn halve staart bij zitten en omdat er af en toe toch iets bij was dat we niet beliefden, wierpen we hem dat toe. Hij ving het handig op, een aardig gezicht.

Uit de struiken dook een bontgekleurde, zeer magere poes op die ook wel wat wilde. De witte had net een stukje speenvarken opgevangen, de kleine stond erbij en dacht aan mogelijkheden het van hem over te nemen. Hij gromde luid, als een hond, en toen de kleine een beweging maakte haalde hij uit, met van die lange nagels ineens. De kleine wist haar plaats (al lang, waarschijnlijk) en trok zich wat terug. Wij wierpen haar ook wat toe, hetgeen door de witte werd gedoogd.

Na een poosje ging hij languit vóór de camper liggen en begon uitgebreid zijn voorpoten te wassen. ‘Doe maar eens wat aan die vlooien,’ riepen we. Hoe dan ook: de trap hoefde hij niet meer op.

 

___________

hhBest

Op Santelogie -- Boeken en films, vandaag Indignation van Philip Roth

Nu de vakantie voorbij is

Pas onder de douche zie je dat je prachtig goudbruin bent geworden, door de vier of vijf dagen warme late-septemberzon aan de Adriatische kust. Je hoeft dan niet bang te zijn voor verbranding. Veel lezen, lunchen op het strand, uren wandelen langs en in de vloedlijn, een beetje zwemmen, foto’s maken – in Italië kun je rustig met een dure camera het strand op, dat laat je in Nederland wel uit je hoofd, wegens de kilo’s zand die bij de eerste gelegenheid in het toestel waaien. Op het strand van Bellaria is het vrijwel windstil. Slapen onder de ombrellone die in het naseizoen gratis bij de campingplaats hoort. Zelfs de meeuwen hebben niets te doen.

Aan het eind van de middag met de bus vijf minuten naar het stadje zelf, niks bijzonders, veel lelijke jaren zeventig hotels en appartementen, met daaronder en daarvóór, uiteraard op het strand, gezellige barretjes waar de prosecco en de spritz rijkelijk vloeien, altijd vergezeld van een bordje kleine pizza’s, wat olijven, ordinaire chips en pinda’s, of ook wel een lekker stukje bruschetta. (Spritz: gelijke delen prosecco, bubbelwater, witte wijn, Aperol.)

Terug naar de camping over strand, waar groepen mensen nog wat bij elkaar liggen, staan en zitten, er is altijd wel wat te bespreken. De zon staat een beetje links uit de flank. Hartelijk begroeting met al je nieuwe kennissen op de camping en dan nog een aperitiefje en wat zullen we eten? Nou, niks eigenlijk, nauwelijks trek. Allemaal heel vermoeiend zodat je om kwart over negen, half tien, onder de wol kruipt – het wordt al aardig koud ’s nachts.

Je leest de kranten nauwelijks, voor internet moet je in een gloeiend heet glazen hokje, een Nederlandse krant is hier niet te krijgen – er zijn ook nauwelijks Nederlanders, wel wat Fransen, Duitsers, vooral Italianen. Van Nederland merk je hier dus niets. Je vraagt elkaar: zouden we die regering al hebben? ‘Kwenie’, is het juiste antwoord.

In La Repubblica werd afgelopen week eenmaal Nederland genoemd, in een artikel over de opkomst van het zwarte grondsop in Europa. Daar wordt Geert Wilders in genoemd, helemaal goed gespeld zoals je mag verwachten van een intelligente krant als La Repubblica. De krant meldt dat onze peroxideblondine (het woord staat vanmorgen in nrc.next) in Amsterdam een fascistencongres organiseert. De krant maakt zich overigens niet zo dik, die ziet veel meer gevaar in Berlusconi, dus de politieke geestverwant van Rutte, die Italië nog altijd niet regeert maar wel druk bezig is openlijk de fascisten van de Alleanza Nazionale in het parlement om te kopen om naar hem over te lopen, nu hun leider Fini zich van Berlusconi heeft afgekeerd.

Zo was het in augustus, september 1939 ook, overweeg je nog even zwartgallig aan het strand. De mensen lagen in de late-septemberzon op het strand en de zwarte horden maakten zich op om alles, uiteindelijk ook zichzelf, te vernietigen.

 

___________

hhBest

Gesprek op een straathoek

De stadscamping van Vicenza ligt helemaal niet in Vicenza, maar in een dorp zeven kilometer verderop, met een ‘gemakkelijke’ busverbinding naar de stad. Ik vertrouw dat bericht niet en ga poolshoogte nemen. De bushalte blijkt twee kilometer van de camping te liggen, en de laatste bus vanuit Vicenza gaat om kwart over acht, net als ik aan de gekookte tarbot denk te zitten. Een mooie stadscamping.

Maar daarover wilde ik het niet hebben. Tijdens het poolshoogte nemen vraag ik nadere aanwijzingen aan een tweetal leeftijdgenoten, die mij tegemoet komen lopen. Ik krijg de aanwijzingen en veel meer dan dat, zodat we een half uur later nog staan te praten – we zijn samen zelfs een stukje opgelopen.

Het is zo’n typisch Noord-Italiaans stel, kalme, vriendelijke mensen, geen van beide moeders mooiste, ook nooit geweest. Zij is klein, kroeshaar, brilletje en zwijgt voornamelijk. Hij ts tamelijk lang, heeft een blauw nylon trainingsjasje aan en ze zijn kennelijk ergens op weg naartoe waar men zich niet gauw zal afvragen waar ze blijven, porco dio.

Hoe het gesprek begon, weet ik niet meer, ik zal wel iets gezegd hebben over het openbaar vervoer in Nederland, hij heeft opgemerkt dat ik voor een Nederlander een aardig woordje Italiaans spreek – niks bijzonders, dat zegt iedereen, verdulleme, ik zou wel eens gewoon voor een echte Italiaan aangezien willen worden.

In ieder geval zijn we binnen een paar minuten, via het openbaar vervoer en de rare dingen die de moderne jeugd doet, aangeland bij een onderwerp dat hier al tientallen jaren speelt: de emigratie. we zijn hier in de Veneto en de mensen waren hier eeuwenlang zo doodarm en uitgebuit, dat ze massaal begonnen te emigreren, eerst naar andere streken van Italië, daarna naar de rest van Europa en vervolgens naar de Amerika’s, vooral Argentinië,. Venezuela (‘Klein Venetië’!) en natuurlijk de Verenigde Staten.

De meeste inwoners van de Veneto verbraken de band niet met hun vaderland, de ijsbereiders kwamen zelfs elke winter terug uit Noord-West-Europa. Wie verder weg reisde kon zich dat niet veroorloven, liet vaak de echtgenote en eventuele kinderen achter, stuurden hun geld uit het land waar ze woonden en werkten en kwamen soms pas na dertig of veertig jaar terug – waarna ze als vanzelfsprekend de volgende dag weer mee gingen hooien of wieden.

Dat besprak ik met die man en die instemmend knikkende vrouw die me zo bereidwillig de weg hadden gewezen.

Naar Vicenza dus, een stad met een prachtig oud centrum vol barokke kerken en paleizen van de hand van de zestiende-eeuwse architect Andrea Palladio, die trouwens een belangrijk deel van de streek een geheel eigen gezicht gaf, zoals met de paleizen die hij bouwde voor de rijken langs de rivier de Brenta, de Italiaanse Vecht.

Jammer dat er op het plein bij de wonderbaarlijke basiliek net een soort braderie was, ik had het graag helemaal gezien. Maar ach.

Van die gekookte tarbot is natuurlijk niks gekomen, wie eet er nou tarbot in Vicenza. En terug gingen we met een taxi. Net zo makkelijk.

 

___________

hhBest

Vreemde zaakjes in Italië

De zaken worden afgedaan met goed leesbare ironische stukjes in de Italiaanse kranten, maar iets sinisters heeft het. Afgelopen zondag werd tijdens een voetbalwedstrijd in onderklasse zoveel, ergens in Noord-Italië, gestart met het spelen van Va pensiero uit de opera Nabucco van Giuseppe Verdi. Je hoort dat ook wel op Nederlands tribunes zingen, maar in Italië is Va pensiero het partijlied van de Lega Nord, en dus het volkslied van de éénpartijstaat Padania die de Lega Nord graag zou stichten, onder andere om af te zijn van de ‘dieven’ in Rome. (Waar veel functionarissen van de LN inmiddels gewaardeerd werk leveren in de regering Berlusconi.)

Ach zo’n liedje.

Maar in het plaatsje Adro, in de buurt van het Lago d’Iseo, is onlangs een nieuwe middelbare school geopend die genoemd is naar een van de oprichters van de Lega Nord. De gemeente, die geheel in handen is van die Lega Nord, heeft bevorderd of minstens toegestaan, dat in de school op zevenhonderd plaatsen (voornamelijk ingeweven in de vloerbedekking) het symbool van de Lega Nord is aangebracht. Dat symbool, Il Sole delle Alpi, is groen en is een soort zonnewiel, dat je gemakkelijk zou kunnen verwarren met het Cannabisteken. Het nieuws is inmiddels doorgedrongen tot het ministerie van onderwijs in het vermaledijde Rome, dat onmiddellijk een opdracht tot verwijdering van de symbolen heeft doen uitgaan.

Maar de burgemeester van het dorp, Oscar Lancini, heeft gezegd, dat hij dat pas zal doen als LN-leider Umberto Bossi hem daartoe opdracht geeft – vermoedelijk wetend dat Bossi met zijn botte kop dat nooit zal doen. Meteen doet zich ook de geldkwestie voor, de burgemeester heeft op voorhand gezegd dat de eventuele verwijdering niet door hem bekostigd zal worden. Het zonnewiel aanbrengen heeft niks extra gekost, beweert hij, dus hij geeft er verder geen cent voor. Verwijdering kost dertigduizend euro.

Ach, hadden wij in Nederland maar eens zulk nieuws.

Nieuws dat wel verdacht veel lijkt op dat in Nederland: een wethouder (van LN) van de gemeente Mantova (‘nach Mantua möchte ich gehen’) vindt dat er in zijn gemeente geen moskeeën mogen worden gebouwd, de boerka verboden zal zijn en de criminaliteit hard moeten worden aangepakt. Niet dat er ook maar iemand in Mantova denkt aan het bouwen van een moskee, ‘maar ik waarschuw maar vast’. In een boerka is ook nog nooit iemand aangetroffen, toch? ‘Jawel,’ zegt de wethouder, ‘Laatst is er een gezien in een supermarkt.’ En de criminaliteit is de laatste tijd toch al minder geworden, in Mantova? ‘Ja, dat denk je, maar dat komt omdat de mensen geen aangifte meer doen, die buitenlanders worden toch niet vervolgd.’ Hij vergeet even dat Italië voor criminaliteit geen ‘extracommunitari zoals buitenlanders hier worden aangeduid, nodig heeft. Trefwoorden ‘ndrangheta, maffia, camorra, bankiers, ondernemers, politici, Berlusconi.

In de bar op de camping raak ik in gesprek met de barkeeper die zijn talen spreekt en me wel intelligent lijkt. Het is lang een heel gezellig gesprek, maar geleidelijk komt hij op de ‘extracommunitari’, waarvan naar zijn persoonlijke schatting tachtig procent crimineel is, of minstens ten onrechte een uitkering trekt. Die mogen best blijven, maar ze moeten zich niet raar kleden, geen rare godsdiensten aanhangen en geen vreemd ruikende dingen eten. En niet midden in de nacht hardop bidden. Hij zegt het echt. Het gesprek is ongeveer afgelopen als ik te berde breng dat ik, wonend in Nederland, daar het recht wil hebben om me Italiaans te kleden, te eten, en me dus ‘onvaderlandslievend’ te gedragen. En géén godsdienst te hebben.

Ik zie hem denken: dat is dus een communist.

 

____________

hhBest

Een avontuurlijk ritje met de bus

Met de busdiensten in Nederland heb ik, eerlijk gezegd, weinig ervaring, maar ik heb de indruk dat het systeem ingewikkeld, maar voor een gemiddelde leek wel begrijpelijk is.

Dat idee kun je niet automatisch een op een overbrengen op het Italiaanse openbaar vervoer. De treinen rijden soms redelijk op tijd, maar ook wel eens spectaculair buiten de dienstregeling om – ze blijven dan nog net op de rails, lijkt het wel. Het openbaar vervoer in Venetië is een verhaal apart, omdat het voor het grootste deel door schepen wordt uitgevoerd. Daar heb je bijvoorbeeld vaporettolijn 51 die tegen de klok in, en lijn 52 die met de klok mee om de stad heen vaart, lijn 1 vaart, begrijpelijkerwijs, door het Canal Grande, LN is de ‘Laguna Nord’ en wie op de kaart kijkt ziet dat die heen en weer vaart tussen Murano, Burano, Punta Sabbioni en het Lido di Venezia, en de lijn N, voor de duidelijkheid voorzien van een maantje, vaart, inderdaad, ’s nachts. Voor de rest is er wel achter te komen hoe het zit.

Maar nu zitten we in Bellaria, even ten noorden van Rimini. Erg druk is het er niet meer, vrijwel alle hotels langs de kust zijn al op slot, de campings ook, op een of twee na. Bus 4 stopt voor de camping en brengt je in een ruim half uur naar Rimini, geen spectaculair fraaie stad, ook niet bijzonder lelijk. Een beetje sjiek, met een geweldige overdekte markt – we zijn hier in Emilia Romagna waar, zoals bekend, het eten is uitgevonden. Daar zijn we dus na twee uurtjes wel uitgekeken. Dan naar het treinstation, waar ook de bussen vertrekken.

Aldaar de dienstregeling geraadpleegd. Bus 4 vertrekt van de camping naar Rimini om het half uur, maar de bus terug blijkt om de tien minuten, of daaromtrent, te gaan. Zelfs iemand met wiskunde als zwak punt kan zien dat de regeling er onvermijdelijk toe zal leiden dat veel bussen wel vertrekken uit, maar nooit terugkomen in Rimini. Tenzij ze onderweg ergens anders heen gaan.

Wacht, er staan allerlei dollartekens, sterretjes, pond-sterlingtekentjes, kruisjes, lettertjes bij elke vertrektijd. Die worden onderaan de lijst ‘verklaard’ en wel met zoveel afkortingen (bijvoorbeeld: gg. gi. f. sc. ecc.) dat je als eenvoudige buitenlandse kontol tani voor een raadsel staat. Bijvoorbeeld: kan ik nu over vijf minuten mee, of over een kwartier, of twintig minuten, of zevenentwintig minuten, of moet ik wachten tot het tien voor een is? Daar staat tenminste helemaal niks bij, die brengt me dus zeker thuis. ‘Jazeker,’ beaamt de ter zake ondervraagde functionaris in het busstation. ‘Nee wacht: over acht minuten komt er ook een die tot San Mauro (waar de camping is) rijdt.’

De bus arriveert, een harmonicagevaarte, stampvol met kinderen tussen veertien en achttien jaar. Daarom stond er dat met ‘sc.’ achter: scuolabus, schoolbus dus. Niks ten nadele van Italiaanse pubers, maar hun zitplaats afstaan aan een ruim zeventigjarige man en diens gehandicapte echtgenote, op dat idee komen ze niet, bij hun hitsige gesprekken die ze bovendien uit moeten schreeuwen over de keiharde muziek die om de een of andere reden in de bus wordt gedraaid. ‘Americano!’ Om de paar meter stopt de chauffeur, die rijdt of hij een Formule-1-wagen bestuurt, en als je denkt dat er dan tenminste iemand zal uitstappen, dan vergis je je. Er kan nog altijd iemand bij, zoals een ongeschoren man met een dikke buik die zijn alcoholkegel vrijelijk door de bus laat dwalen. Achter me staat een meelijwekkend dik meisje in het paars, zichzelf enorm populair te maken bij de jongens, maar helaas word ik daar het slachtoffer van: ze drukt steeds harder met haar zweterige vet tegen mijn rug, die van de weeromstuit ook nat wordt. Djamila lacht zich dood, zoals je kunt verwachten; ‘een buitenkansje!’ knipoogt ze. ‘Wiegel lekker tegen haar aan!’ Ja ja, maar lekker is anders.

Dan zijn de tieners langzamerhand thuis. Ik hoop dat ze veel huiswerk hebben. Na ruim een half uur, tien minuten voor we bij de camping zijn, is de bus vrijwel leeg.

Zo maak je nog eens wat mee op een voor het overige zeer rustige dag aan het strand.

___________

hhBest

Een adembenemende geschiedenis

Zou je kunnen zeggen dat de nieuwe roman Freedom van Jonathan Franzen een soort reprise van The Corrections is? Dat kun je natuurlijk best doen, en er zijn voor die stelling zelfs wel argumenten te vinden. Opnieuw is het een op en top Amerikaanse familiesaga, het is in essentie de geschiedenis van een vrouw, net als The Corrections. En net als dat vorige boek eindigt Freedom met Kerstmis – alsof het in Amerika vrijwel onmogelijk is een geschiedenis anders te laten eindigen dan met Kerstmis.

Maar er zijn ook grote verschillen. In Freedom komen minder karakters voor, die, als een soort compensatie, aanzienlijk dieper worden uitgespit. Het is of Franzen bepaalde personen ongelooflijk ver heeft uitgehoord en hun teksten – virtuoos, kundig, slim – in zijn verhaallijn heeft gebouwd. Waardoor karakters zijn ontstaan die je een tijdlang onbestaanbaar vindt in hun innerlijke tegenstrijdigheid, maar waarin je gaandeweg wel gaat geloven, dankzij Franzens talent. Freedom is ook veel ‘politieker’, Franzen schildert heel schril de groeiende tegenstelling tussen Republikeinen en Democraten, waarbij de laatsten er maar net iets gunstiger uit komen; maar tegelijkertijd toont hij, dat ondanks de scheidslijnen tussen de twee kampen door de hele familie lopen, zonder essentiële verschillen te maken: de conflicten tussen de karakters gaan ergens anders over. Maar Gore, Nixon, Kennedy, Obama, Bush, Cheney, ze komen er allemaal in voor.

En een deel van het verhaal is ook de schets van een bijna onmogelijke spagaat die een van de hoofdrolspelers maakt, namelijk Walter, die kans ziet met geld van een miljardair de grootschalige verwoesting van een onaangetast natuurgebied te bevorderen, in zijn poging een leefgebied te scheppen voor een klein, bedreigd zangvogeltje, de Cerulean warbler.

Franzen introduceert ook een nieuwe techniek, waarover ik mijn twijfels heb. In het grootste deel van het boek meldt hij zichzelf geregeld als ‘de autobiografe’ van Patty, om te vertellen waarom hij sommige dingen wel, en andere weer niet vertelt.

Patty is een lange slungel die ooit goed was in basketbal. Tijdens haar studie komt ze in contact met twee mannen, vrienden van elkaar, Richard en Walter. En hoewel zij het oog heeft laten vallen op Richard, trouwt ze uiteindelijk met Walter, met wie ze twee kinderen krijgt. Intussen blijft ze denken aan Richard. Dat leidt tot enige dramatische ontwikkelingen in het verhaal, en zelfs tot de feitelijke apotheose, waarin het huwelijk van Patty en Walter, het plan met de Cerulean warbler, de muziekcarrière van Richard, een schimmige handel in oorlogsmaterieel van de zoon van Patty, diens geheime huwelijk met een buurmeisje en zo nog het een en ander samen tot een dramatische climax komen.

Ik kan op de details verder beter niet ingaan, omdat veel van de spanning van het boek ligt in de acrobatische hoogstandjes met verhaal en karakters die Franzen moeiteloos toont. Je wist gewoon niet dat er zulke ingewikkelde karakters bestaan en hun verhoudingen zo geloofwaardig beschreven zouden kunnen worden. Zelfs good old deus ex machina haalt de schrijver van stal.

Aan het eind waarvan het boek wat mij betreft wel klaar was, en dat vond de autobiografe trouwens zelf ook.

Maar Franzen vond van niet en breide er nog een slot aan, dat je rustig een happy end in kasteelromanstijl zou kunnen noemen, als u mij deze oneerbiedige opmerking toestaat.

Dat neemt absoluut niet weg dat dit opnieuw een boek is waar je vol bewondering, ontzag en respect – voor het plot, de details, het wonderlijk gecompliceerde buitengewoon elegante Engels, de detaillering van de karakters –naar kijkt. Franzen is een groot schrijver, kortom.

__________

hhBest

Het regent, oh, wat regent het

Regen, hoe vaak heb ik daar over al geschreven? Als ik me goed herinner, kwam er al regen voor in de allereerste online column, die van 12 november 1999. Ik stond toen, de eerste dag van de vut, wanhopig (om die vut) voor het raam, waarachter een motregentje naar beneden drensde. De wanhoop ging een beetje over toen ik dat eerste stukje had geschreven.

Nu drenst het ook. De toegangsdeur van de camper staat open, want als ik die dicht doe, valt de draadloze internetverbinding uit. Door de open deur zie ik het neerdrenzende motregentje. Het is hier ook al zo somber, net als op die dag bijna elf jaar geleden, maar dat komt vooral omdat de camper staat op de camping Mare & Pineta, even ten noorden van Rimini aan de Adriatische Zee. We zijn hierheen gevlucht vanuit Venetië, nadat daar de meteorologische versie van de hel was losgebarsten.

Wij waren gelukkig al weg uit de stad en reden nog even de verkeerde kant op, maar berichten bereikten ons over toeristen die, gehuld in blauwe plastic cape-jes vast hadden gehouden aan de gondelvaart die ze hadden geboekt en als straf daarvoor een ongelooflijke regenbui over zich heen hadden gekregen, keurig afgetopt met een paar ton hagelkeien. Van de reisleidster hadden ze daarna het advies gekregen een flink glas grappa te drinken, lang onder de warme douche te gaan staan en dan tijdig onder de wol te kruipen.

Ik wil maar zeggen: het leven kan mooi zijn in Italië, en het weer afwisselend.

Afgelopen nacht zong ik zachtjes: ‘Het regent, oh, wat regent het, ik hoor het in mijn warme bed’. Maar tegelijkertijd dacht ik aan een nutteloos feit dat zich ooit in mijn geheugen heeft genesteld, namelijk dat in het begin der tijden het tien miljoen jaar achter elkaar had geregend, en in de nacht in dit pijnbos hield het tenminste nog af en toe op, of ging het over in geruisloos neerdrenzende motregen, dat kan natuurlijk ook. Maar het belangrijkste is: blijf het van de zonnige kant bekijken. ‘Ik zie de zon, al schijnt ze niet, ik jubel het uit, ik zing en ik fluit, het hóógste lied.’ Eddy Christiani, die er ook wat van, qua vut.

De Italiaanse meteo-sites – oh, wat zouden we moeten zonder internet en de bijbehorende draadloze verbindingen – geven voor de komende week geruststellende berichten en daar ontlenen we dan maar troost aan. Want anders heb ik toch gauw de neiging toe te geven aan het gevoel, dat ik mijn tijd en geld zit te verdoen in een nat land waar ons niets anders rest dan de hele dag eten en drinken.

Trouwens, dat gaat ook uitstekend, misschien zelfs beter nog, als de zon een beetje schijnt.

Eerst maar eens die ‘normale’ zoals een espresso sinds kort heet, met die heerlijke laag crema die, regen of regen, elk kopje siert. En doe er maar een brioche bij, ja, die met marmelada. (Een brioche is een croissant, dat woord komt hier ook steeds meer in zwang.)

 

_______

hhBest

Cipriani, duur en toch sjiek

Het restaurant is gelegen op zo ongeveer de alleronwaarschijnlijkste plek ter wereld voor een dure en toch uitstekend lopende zaak – maar dat zie je in Italië wel vaker. Locanda Cipriani, zoals het zichzelf bescheiden afficheert, ligt op het eiland Torcello, een moeizaam bereikbare modderbank in een uithoek van de lagune van Venetië. Weliswaar een nobel oord, voor wie de moeite neemt erheen te gaan en er rond te lopen: twee Byzantijnse kerken van meer dan duizend jaar oud met fascinerende fresco’s en een reusachtige toren vanwaar je de ware aard van Torcello pas goed overziet, inderdaad, een door waterloopjes doorsneden modderige verhevenheid in de lagune, een ‘eiland’ zoals Venetië er vijftienhonderd jaar geleden uitgezien moet hebben toen de eerste vluchtelingen zich op de, naar later bleek onneembare, droge plekken in de lagune in veiligheid brachten voor de op het vasteland moordend en brandschattend rondtrekkende nomaden uit Azië. Op Torcello is nog een tamelijk populair geprijsd restaurant gevestigd waarvan de naam aan die barre tijden herinnert: Il Trono di Atilla, naar een min of meer zetelvormige steen die op het eiland werd gevonden.

Locanda Cipriani is niet bepaald populair geprijsd. Het is een soort dependance van een gelijknamig hotel-restaurant in Venetië, en was ooit bedoeld om de in de lagune gevangen vis ultravers op tafel te brengen. Ten behoeve van Venetianen die op zondag de boeg van de gondel de lagune in roeiden, voor enig landelijk vertier na of tijdens het geweld van ultrakapitalisme en bijbehorend oorlogvoeren dat de stad, La Serenissima, overeind hield. Die tijd was op dat moment al lang voorbij, natuurlijk, maar de Venetianen waren kosmopolitische stadsmensen gebleven, met bijbehorende verlangens.

Inmiddels is Cipriani een begrip in de hele wereld en dat brengt helaas veel dikke Amerikanen in korte broek en op enorme witte gympen naar deze woeste uithoek, waar de in zwart met cummerbund gestoken zeer professionele obers hen zonder blikken of blozen voorzien van grote glazen cola met ijs. Ernest Hemingway was ooit ook hier, maar ik vrees dat hij vooral whiskey dronk.

Maar waar intussen wel een uitgelezen menukaart de ronde doet. Let wel: Cipriani is geen restaurant waar men lolly’s van boerenkool geserveerd krijgt, of torentjes met kletskoppen, of gerechten waar achtentwintig ingrediënten, waaronder gember en kurkuma, aan te pas zijn gekomen. Men hecht hier aan de klassieke Venetiaanse keuken, en concentreert zich daarbij op een geraffineerde bereiding.

Dus deze week lunchten we daar. We zaten overdekt aan de rand van de weelderige tuin, en aten, voor tweehonderd euro, het volgende: aan de ene kant Prosciutto di San Daniele (de beste rauwe ham van Italië) met daarbij een taartje van cantharellen en zachte montasio kaas; risotto met eenhoorntjesbrood en groente (courgette, wortel, selderij, peterselie, ui) en kalfsmedaillon met eenhoorntjesbrood in roomsaus met gebakken aardappelen. Aan de andere kant (mijn kant) een schitterende combinatie van rauwe vis en garnalen met zeer jonge sla en ravigottesaus, bigoli (verse pasta) met ‘scheermessen’ en een zeer geraffineerd sausje, en gefrituurde, gevarieerde vis met gefrituurde groente.

Je denkt misschien: is dat alles? Maar het was allemaal net dat kleine beetje beter klaargemaakt dan wanneer je hetzelfde elders krijgt – en waar denkt een ober er zelf aan, dat alle deelnemers aan tafel best een beetje van andermans gerecht willen proeven, en daar dus kleine eenhapsporties van serveren? Waar krijg je bij de koffie de keuze uit een enorme reeks grappa-smaken?

Kortom: daar zie je ons nog wel eens terug. Durven we ook in ander tenue dan wandeltenue en nemen we zelfs de camera mee, voor een foto van onszelf en de tuin en de toren van duizend jaar, al staat die dan in de steigers.