Niet veel aardappels zullen het tot een eigen website hebben geschopt, maar de Opperdoezer Ronde dus wel. (Hier.) Daar is onder andere het volgende, gedeeltelijk in geheimtaal geschreven, passage te vinden:
Men verbouwde vroeger in Opperdoes naast graan, vooral mosterd en karwijzaad terwijl men in de wintermaanden wat koeien opzette. Deze vorm van leven was al sinds 1500 in Opperdoes gebruikelijk. Na 1860 veranderde dit. In die tijd deed ook de Opperdoezer-ronde zijn intrede. Al in 1865 werden in Opperdoes veel zogenoemde negenwekers verbouwd. Een uit Broek op Langedijk afkomstige snel groeiende vroege aardappel. De uit Andijk afkomstige tuinder J. Sluis kruiste de negenwekers met uit baaien gekweekte variaties. (baaien zijn de zaadbollen van de aardappelplant). Het resultaat was de sluis. In 1867 begon K. Rustenburg deze nieuwe soort te veredelen. De eerste oogst ventte hij uit in Opperdoes en Twisk. De sluizen of Opperdoezers, in de volksmond "ronden" geheten zouden al rond de eeuwwisseling het belangrijkste product van het dorp worden en tot op heden vormen deze, nu officieel in de rassenlijst opgenomen aardappelen als uniek voor Opperdoes, een belangrijke bron van inkomsten.
Ik zou met name van die opgezette koeien iets meer willen weten, vooral of die nog ergens te bezichtigen zijn, maar dat is misschien iets voor later. Nu eerst de aardappels.
Ooit werd de wijn uit de Italiaanse Chiantistreek verkocht in flessen met een mandje er omheen. Tegenwoordig weten wij dat in die flessen meestal een inferieure vloeistof zat, maar door een uitgekiende campagne waar gitaren, wijnranken, mannen met grote snorren en die mandfles aan te pas kwamen, ontstond er een enorme vraag naar Chianti. Iemand heeft wel eens uitgerekend dat voor de hoeveelheid Chianti die in de wereld aan de man werd gebracht, vrijwel heel Italië, inclusief enkele meren, stranden en autowegen met de bijbehorende druivensoort beplant moest zijn.
Ik vrees dat het met de Opperdoezer Ronde net zo gegaan is. Van een bijzondere smaak heb ik nog nooit iets gemerkt, het enige dat je kunt zeggen van de Ronde is dat het een goed eetbare aardappel is met ontzettend veel ‘ogen’ die na het pitten ook nog lelijk verkleuren. Ja, je moet ze in de schil koken maar daar is ook lang niet iedereen van gediend.
Nog maar een paar jaar geleden was de Opperdoezer Ronde iets geheimzinnigs waar je wel van had gehoord maar nooit iets gezien had. Daarna zag je ze steeds vaker, eerst bij de groentejuwelier en in de culi-bladen, toen bij de betere supermarkten en sinds dit jaar bij álle supermarkten. Alleen op de markt heb ik ze nog niet gezien. Ik wil niet beweren dat de Opperdoezer Ronde sinds kort wegens hoge opbrengst ook buiten Opperdoes wordt geteeld. Dat mag namelijk niet. Maar ik sluit niet uit dat half Noord-Holland tegenwoordig ook wel ‘Opperdoes’ wordt genoemd.
Waarmee de exclusiviteit er wat mij betreft dan wel zo’n beetje vanaf is. Hoe is het trouwens met de bintjes? Lang niks van gehoord. Hé, heeft ook een website. (hier.)
_____
Op de foto: De Opperdoezers van C1000
________