SanteLOGie

Desnoods een Centraal Comité

Een bête glunderend mannetje met een rare doorzichtige paraplu, ik neem aan te Wemelburg dan wel Middeldinge op de tv, ondervraagd door een verslaggever met een koptelefoon en de witte microfoon van Radio 1 in de hand. Het mannetje is een beetje onzeker, maar wel blij dat hij het grote nieuws kan melden: ‘De bus komt er aan.’ Je moet wel een vreemdeling in Jeruzalem zijn, wil je niet onmiddellijk begrijpen: deze meneer is de voorzitter van het oranjecomité van Wemeldinges; hij heeft gisteren een lintje ontvangen van de majesteit, of eerder al, of anders een van de komende jaren. Wordt de voorzitter van een oranjecomité ridder of lid in de orde van de familie van de majesteit – te weten het ‘downstairs’ van het lintjeswezen?

Gisteren heeft Rob van Kan, vertaler maar vooral blogger en twitteraar te Calabrië het initiatief genomen tot de oprichting van De Republiek der Nederlanden, met als motto ‘Het volk alleen’ en als preambule: ‘Opgericht op de dag dat Albert Verlinde een ridderorde kreeg. Misschien is het toeval, maar het geeft te denken dat de krampachtige quasi-democratisering van het lintjesstelsel leidt tot het belonen van zo'n schertsfiguur. Democratisering en koninklijke aspiraties gaan nu eenmaal niet samen. Een koninklijk huis dat zich via Verlinde tot het volk wil verlagen, maakt zich alleen maar belachelijk.’ Kijk hier. 

Als honderd procent overtuigd republikein heb ik me gisteren meteen aangemeld bij deze nieuwe groepering, hoewel de directe stoot daartoe, het lintje voor Albert Verlintje (copyright nrc.next) misschien niet de meest voor de hand liggende gebeurtenis is die er aanleiding toe geeft. Maar wat kan het verrekken, natuurlijk zijn er nog miljoenen andere redenen om wat het Republikeins Genootschap, tegenwoordig trouwens gymnasiaal Pro Republica geheten ‘mevrouw Van Amsberg’ pleegt te noemen en haar familie dringend aan te bevelen een symbolische gouden handdruk (50 eurocent) in ontvangst te nemen en haar mee te delen dat ze met onmiddellijke ingang vrij is om te staan en te gaan waar ze wil. En daarna een president, of desnoods een Centraal Comité aan te stellen dat het bestuur van het land ter hand neemt.

Natuurlijk had Rob als zijn preambule beter kunnen nemen die van de Deductie bij het verdedigen van de Acte van Seclusie van de Johan de Witt in de Staten van Holland in 1654. ‘Dat in een vrye Republijcke niemand door gheboorte eenich recht heeft tot hooge digniteyten, & en dat de Seclusie vanden Heere Prince van Oraigne niet is strydich tegens de Vryheydt.’ De Acte van Seclusie was de geheime notitie bij de Vrede van Westminster, waarin werd bepaald dat er in geen geval een Oranje tot koning van de Republiek der Zeven Provinciën zou worden aangesteld.

Hoe dan ook: het is goed dat Rob in Calabrië woont, want we weten allemaal hoe het Johan de Witt verging: hij werd – wellicht in de ‘Koninginnenach – in Den Haag door het gepeupel vermoord en voor de zekerheid gevild en ondersteboven opgehangen aan de Gevangenpoort aldaar. Een lot dat P. J. Troelstra maar net ontliep in 1918 en ik denk dat er nog altijd voldoende gepeupel te vinden is dat zo oranjegezind is dat het weer zou kunnen gebeuren. Zelf woon ik trouwens gelukkig ook op een onvindbare plaats in een soort buitenland.

Want Nederlanders zijn dan misschien tegen allerlei gekleurde vreemdelingen, waar ze nog meer vóór zijn dat is van dat stel dat as I speak in Wemelburg of Middeldinge rondloopt, en dat blijkens de dames hier in huis hele ordinaire schoenen aan heeft.

Maar ooit komt de dag dat zelfs voor het gepeupel de ogen open gaan. Tot die tijd roep ik als eerste bij het ontwaken luidkeels ‘Leve de Republiek! En dikwerf hoera!’

__________

hhBest

Een innig moment in de tuin

De Lintjesregen, jawel. Hier in het dorp zijn er ook dertien gevallen, allemaal leeftijdgenoten van mij of ouder, nog altijd druk met de duivenclub, de kaartbond, het uitdelen van de bidprentjes na de uitvaartmis.

Veel verschil dus niet met die engerd van een Albert Verlinde, nou ja, die lijkt me iets jonger, een jaar of 55, 56.

Conclusie is dat je niks gepresteerd hoeft te hebben om een lintje te krijgen. Je moet, geloof ik, een aanhanger van de majesteit zijn, om haar te kunnen behagen (brrr) en verder hoef je dus niet veel, bidprentjes uitdelen, een relnichtenprogramma presenteren, leg mij het verschil uit. Een voor de hand liggende en al vele jaren geleden getrokken conclusie: die Lintjesregen stelt echt geen flikker voor (oebs), het belangrijkste is dat iemand er een voor je aanvraagt.

Wat natuurlijk erger is: dat onze vriend Albert Blonde Dolly heeft uitgenodigd om een avondje het programma RTL Boulevard mede te presenteren. Dus terwijl Wolfgang uit Venlo alles dat vreemd is en er raar uitziet verrot scheldt en Albert daar goedkeurend bij zit te knikken moet ik denken aan van alles dat er vreemd uitziet en raar is, te weten van Patricia Paay tot Gordon, dat er waarschijnlijk niet uit hoeft. Van Geert.

Nee, dat is me vandaag allemaal te veel de boze buitenwereld.

Vanmorgen betreed ik de druivenkas waar de muskaatdruif aanstalten maakt te gaan bloeien, en daartussen ontwaar ik een grijzig bolletje aan het dak. Zie hier. Een aanstaand wespennest! In de tuin heb ik de laatste dagen al bijzonder dikke wespen zien cruisen, dat zijn de koninginnen die overwinterd hebben met de buik vol eieren en voorbereidingen treffen voor de invasie tijdens de barbecue in de tweede helft van augustus.

Ik heb wel eens per ongeluk in een volwassen nest geknipt bij het snoeien van de heg en dat heb ik toen geweten, nog dagen daarna kwamen de wespen woedend op me af als ik dichterbij dan twee meter kwam. Dus ik heb een lange hark gehaald, ben naar de kas gelopen en zag nog net de koningin het bolletje verlaten. Een mooi moment om onbespied met een handige beweging de gehele behuizing los te maken van het plafond. Een kunstig dingetje van vederlicht vloeipapier, wij mogen wel zeggen een wonder der natuur. Op een andere plaats, bijvoorbeeld anderhalve kilometer van mijn grondgebied, zou ik het ongemoeid hebben gelaten, maar hier moet ik nog een hele zomer onderdoor, al snoeiend en krentend. Dus jammer, maar helaas.

Moe maar voldaan liep ik terug over het tuinpad en werd daar opnieuw verrast, ditmaal door twee elkaar tegemoet lopende wijngaardslakken. Omdat ze op die manier wel anderhalve dag naar elkaar onderweg zouden blijven, heb ik ze voor de foto even op een rotsblok gezet, zie dit, en daarna in een vochtig, schaduwrijk grotje in datzelfde rotsblok geplaatst, waar ze direct de bedoeling begrepen. Een uurtje laten lagen ze nog in innige omhelzing. En met dat huis op de rug! Leuke dieren, slakken. Intelligent, ook.

Maar die krijgen net als ik nooit een lintje en mogen ook nooit Boulevard presenteren. Ik ben solidair. Laten die wespen het maar doen. Niet vergeten Albert flink te steken!

_______

hhBest

Ongestoord een lekker krantje maken

Voorspellen is moeilijk, vooral wanneer het over de toekomst gaat. Ik heb dat jullie al duizend keer gezegd en ik zeg het nu voor de derde keer, maar ik trap er iedere keer weer in. Jan Blokker rept vanmorgen met geen woord over Derk Sauer, zoals ik gisteren met zekerheid wist te voorspellen, maar legt ons gewoon even uit hoe het ook alweer met België zit, u weet wel, dat land waarover mijn dochter heel lang geleden, van achter in de auto die vanuit Frankrijk België binnenreed, onderweg naar Nederland opmerkte ‘Zo, nu nog een poosje niks en dan zijn we weer thuis.’

En als we alle moeten geloven dat ter zake door de redactie van NRC Media wordt opgemerkt, is het aftreden van Birgit Donker als enige vrouwelijke hoofdredacteur van een landelijk dagblad weliswaar een groot, maar ook een loos gebaar: het gaat Derk Sauer en Frits Barend er alleen maar om dat ze af en toe gebruik willen maken van het merk NRC Media om nieuwe tijdschriften te starten, ‘bijvoorbeeld over cultuur en reizen’. Dat type bladen kennen we wel, kranten zat die hun naam lenen aan dat soort bladen en/of bijlagen, die in het vakjargon ‘advertentiefuiken’ worden genoemd.

Dat zeggen ze nu. Welke vorm dat uiteindelijk gaat krijgen, dat zal uiteindelijk bezien moeten worden.

Gisteren heb ik al trachten te betogen dat het allemaal wel erg pompeus is wat met name Birgit Donker te berde brengt – en daar dan nota bene niet de consequentie uit trekt. Ontslag nemen en gaan werken bij een krant die zich op dit punt fatsoenlijk gedraagt, dat hadden we mogen verwachten.

In de praktijk zou dat betekenen dat we Birgit over een paar maanden in de daklozenopvang aantreffen, want in Nederland is geen enkele krant of enige publicatie te vinden die een hoofdredacteurensalaris kan betalen en die ook nog eens helemaal onafhankelijke journalistiek bedrijft of zelfs maar voorstaat. Zelf een krant beginnen en de kosten daarvan bestrijden door bij de C1000 vakken te gaan vullen, dat is tegenwoordig nog de enige mogelijkheid tot echte onafhankelijke journalistiek. Zelfs de kampioen van de ‘linkse’ journalistiek, de Volkskrant, moet bekennen dat zijn reisredacteuren hun reizen laten betalen door bedrijven uit de reisbranche, en dan moeten we maar geloven dat ze in hun artikelen niet laten doorschemeren hoe aardig ze dat vinden van die bedrijven.

NRC Handelsblad, de redactie wordt niet moe dat te stipuleren, betaalt zèlf de reizen die ze maken. Leuk, maar het gaat daarbij, met permissie, om peanuts. NRC Handelsblad heeft de afgelopen jaren al moeten dansen naar de pijpen van allerlei figuren die vooral uit waren op winst maken – niet in het minst de Engelse beleggers die ooit PCM kochten. Het feit dat die beleggers nooit specifiek hebben geklaagd over gebrek aan meegaandheid bij Birgit en haar collega’s is óf handig gespeeld, óf men was tevreden over het begrip dat de redactie toonde voor hun winststreven.

En dat laatste zou al heel wat zijn, het is zoals in een van de reacties hierboven aangehaald: journalisten interesseert in het algemeen het gehele economische reilen en zeilen van de krant geen zak, als ze maar ongestoord ‘een lekker krantje’ kunnen maken.

________

hhBest

Jazeker, onvervreemdbaar cultuurgoed

Ja, mooi, de naam van Birgit Donker kan, nee móet worden bijgebeiteld in het onder een rode beuk zwartglanzende hardstenen monument voor de onafhankelijke pers. Een hoofdredacteur die weliswaar lid was van de directie (foei!) van haar krant, NRC Handelsblad met als jongerenbijlage nrc.next, pardon: van NRC Media. En die weliswaar blijft werken voor dezelfde krant die nu advertenties gaat verkopen bij content, en waar content binnen afzienbare tijd onvermijdelijk zo geschreven gaat worden, dat de adverteerders gretig toehappen. Volledigheidshalve zij even toegevoegd dat men – Derk Sauer, Frits Barend – ook verwacht dat met de content ook meer abonnees op de papieren krant zullen toestromen.Waarna weer meer advertenties en ergo meer winst.

Zwak punt blijft dat Birgit geen opening van zaken geeft in haar lange stuk gisteren in NRC en vanmorgen in next. Ik denk dat we daarvoor zullen moeten wachten tot morgenvroeg, op de column van Jan Blokker in next, en als ik het goed begrepen heb wordt dat dan meteen zijn laatste, of minstens krijgt hij er de laatste waarschuwing voor. Sauer en Barend zijn tenslotte Berlusconi niet, en ze willen allebei best nog geregeld uitgenodigd worden voor P&W en DWDD.

Als Birgit in haar stukje uiteen had gezet waaróm precies zij het hoofdredacteurschap van haar krant heeft neergelegd, dan waren we wijzer geweest en hadden we adequater kunnen reageren. Ze heeft het wel geprobeerd, dappere Birgit, want ze schrijft: ‘Ook bij verkoop geldt dat een krant niet zomaar een bedrijf is – het is cultureel erfgoed waar zorgvuldig mee moet worden omgesprongen. Onze nieuwe eigenaren hebben beloofd dat te respecteren. Dat zo kort na de verzelfstandiging van de krant een verschil in inzicht in de directie mij dwingt mijn functie neer te leggen, stemt mij droef.’

Dus toch een beetje verklaring. De dalende papierverkoop brengt de directie ertoe in te grijpen in het redactioneel beleid. Maar dat is wel een verschijnsel dat in Nederland al meer dan een eeuw oud is. Ik weet dat omdat ik ongeveer halverwege het boek, bevattende de geschiedenis van De Telegraaf ben. Een mooi en vooral leerzaam boek, over een krant waarvan het de redacteuren geen zak kon schelen of ze objectief waren, of ze de adverteerders stroop om de mond moesten smeren, als ze er maar tegenaan konden, op andermans kosten op avontuur, dat was het idee. En door wie die kosten betaald werden, dat kon hen niet schelen, en ook niet of ze nu een directeur, een hoofdredacteur, een chef of een baas hadden. Zelfs al was het een gepatenteerde SS-er.

En dat bracht en brengt geld op, de nieuwste hoofdredacteur van De Tel, Sjuul Paradijs, heeft dat als geen ander begrepen. Zo is onlangs op zijn redactie berekend dat ‘PvdA wegpesten’ het meeste geld opbrengt, dus pesten we de PvdA weg. Met leugens, verdraaiing, verdachtmakerij. Het lijkt de VVD en de PVV wel.

Zo eenvoudig ligt het, Birgit.

En hoe erg is dat allemaal? Het staat iedereen toch vrij een papieren- of een internetkrant te beginnen en daar helemaal los te gaan met vrije en onafhankelijke nieuwsgaring en nieuwsvoorziening? Ja, dat is duur, maar wat is tegenwoordig nou niet duur?

Natuurlijk, NRC Handelsblad is een onvervreemdbaar cultuurgoed. Misschien kunnen we er een museum voor scheppen. Als we een linkse regering krijgen, zal die nog bereid zijn er subsidie in te steken ook: vrije onafhankelijke pers is immers de belangrijkste linkse hobby.

Gelukkig werkt intussen negentig procent van de Nederlandse journalisten intussen heel tevreden voor alle mogelijke andere vormen van His Master’s Voice. Te beginnen bij RTL4 tot en met RTL28, de regionale bladen en de huis-aan-huispers. (Over dat laatste kan ik meepraten.)

Alleen dat correspondentennet, waar Birgit zo aan hecht, ja, dat is misschien een wel erg dure aanhanger van de krant.

Wij houden terzake de adem in.

_________

hhBest

Een cadeautje in een obscure boekenkast

Waarom ging ik eigenlijk kijken in die wat obscure hoek van de werkkamer, de boekenkast waar ‘populair wetenschappelijk’, Tom Wolfe, een bonte verzameling lang geleden gekochte literatuur, politieke boeken, vertaald Spaans en Portugees en een papiersnijmachine staan en liggen? De hele dag had ik al dat zeurende idee: dat je wel veel boeken las, maar dat je de meeste zou kunnen herlezen zonder te merken dat je het al eerder tot je had genomen.

Ik was bijna klaar met ‘Leeftocht’, een wat heterogene verzameling ‘nagelaten stukken’ van Adriaan van Dis, daarin heeft hij het kort over zijn roman ‘Dubbelliefde’. Dat boek staat keurig bij het overige werk van Van Dis, maar wat herinnerde ik me ervan? Gistermorgen begon ik er in te lezen, ik heb het inmiddels half uit, een onthutsend openhartig verhaal over een homo die uit de kast komt maar tegelijk bewijst dat ‘de homo’ niet bestaat, dat hij vooral het resultaat is van een rare opvoeding, gecombineerd met een beschaafd karakter. Eén ding is duidelijk: dit boek had tien jaar ongelezen in de boekenkast gestaan.

Het besluit om het alsnog te gaan lezen hing samen met dat bezoek aan die obscure Billy. Daar vond ik Il Segreto di Ortelia van Andrea Vitali, ook al een boek dat ik gelezen moest hebben. Maar dit kon niet. Dit boek droeg nog de ongeschonden banderol met de tekst ‘Due edizioni in una settmana’, twee drukken in één week. Ik liep naar de kamer waar de Italiaanse boeken bij elkaar staan en verdomd: daar staat het nog een keer, duidelijk wèl gelezen. Ik weet ook meteen hoe dat gekomen is: Andrea Vitali is zo’n schrijver die ik na enige aarzeling heb toegevoegd aan de schrijvers die ik verder wil volgen, met die eigenaardige verhalen over een dorp aan het Comomeer, verhalen die ook in Schin op Geul hadden kunnen spelen of in het Italiaanse dorp waar mijn vader graag van vertelde. Ik had het boek op internet besteld en later ook nog eens in een boekhandel in Italië zien liggen, geaarzeld of ik dat niet al had en het voor zekerheid toch meegenomen. Ik verzamelde Vitali.

Terug naar die obscure boekenkast. Naast het boek van Vitali staan nog zes Italiaanse boeken, waarvan ik er één al veel langer heb, een vermoedelijk wel gelezen – Il soffio della valanga van Santo Piazzese, een schrijver die ik ontdekte in een boekhandel in Palermo; twee boeken van mij onbekende schrijvers en ‘Il barone rampante’ van Italo Calvino. Duidelijk de oogst van een kwartiertje grabbelen op de volbeladen tafels in een goedvoorziene boekhandel. Ze zeggen wel eens dat je op internet gemakkelijker koopt dan in een winkel. Nou, zet mij maar eens neer bij Feltrinelli in Bologna, en laat de pick-uptruck maar voorrijden.

Wacht eens even – Olive comprese van Vitali had ik toch ook al eens gelezen? Waar staat het? Niet te vinden. Ook dat eerste boek van Piazzese, I delitti di Via Medina Sidonia, zie ik zo gauw niet staan.

Maar de vreugde om de verrassing van zes boeken die mijn voorraadje ‘leesvoer’ onverwacht, als een cadeautje, aanvullen, wordt daar niet minder door.

_________

De foto maakte ik in mei 2003. Op deze plank staat een deel van de boeken die ik zelf vertaalde. Ooit.

_________

hhBest

Ik wil geen Ander Programma

Wat zou de uitdrukking ‘een kruidig radioprogramma’ betekenen? Of scherper gesteld: wat zou Henk Hagoort bedoelen met ‘een kruidig radioprogramma’?

Op het moment dat ik dit schrijf, hoor ik op de achtergrond presentator van het radioprogramma De Andere Wereld Job de Haan de korte inhoud weergeven van het programma dat na het nieuws van acht uur zal beginnen, Vroege Vogels. Nou ja, dát zou je inderdaad een kruidig programma kunnen noemen.

Hoeveel jaren word ik al op zondagmorgen wakker door de ondoorgrondelijke jingle van De Andere Wereld? Nog niet zo lang geleden heette het programma trouwens ‘De andere wereld van zondagmorgen’, en dat kon inderdaad korter. Kón, moest niet. En helaas is het intrigerende gerammel van kettingen en sloten, die me altijd aan de hemelpoort deden denken, vervangen door een riedeltje op een cello, als herkenningsmelodie, pardon, jingle.

Het programma, nota bene van de Interkerkelijke Omroep Nederland, IKON, heeft altijd wel iets intrigerends in petto. Heel veel buitenland waarbij dan altijd voor een originele invalshoek werd gekozen, een tegendraadse mening werd gegeven; of iets op maatschappelijk gebied waarbij heel vaak de zelfingenomen tevredenheid van de Nederlandse mainstream even schuin tegen het daglicht werd gehouden. Zoals vanmorgen de duistere kanten van de veelgeroemde Nederlandse jeugdzorg. En dan vooral heel rustig uitgesponnen, nooit korter dan een kwartier per onderwerp. Altijd eindigend met de ‘column’ van André Manuel, waarvan diens onnavolgbare Twentse accent een integrerend onderdeel vormt.

Voorbeelden van het werk van DAW zijn te vinden op de website. Dan begrijp je tegenwoordig zeer hippe neiging om een programma als dat van de IKON weg te zetten als ‘linkse hobby’.

Henk Hagoort, die snap ik wel. Die is zelf van EO-huize, dus die is het beu op zondagmorgen wakker te worden met het tegendraadse geluid van een zich nota bene kerkelijk noemende omroep. De kerkelijke omroep, zal zijn mening wel ongeveer zijn, is prima, als die zich maar beperkt tot het uitzenden van de zondagse preek. Als men, als fatsoenlijk kerkelijk mensch, überhaupt op zondag naar de radio mag luisteren.

En Henk heeft natuurlijk gelijk. Zelf vind ik dat kerkelijke omroepen, net als kerkelijke politieke partijen, gevaarlijk ondingen zijn. Maar in dit geval wil ik een uitzondering maken. De programmamakers hebben van de kerkelijke omroep IKON de gelegenheid gekregen een intellectueel hoogstaand, diepgravend nieuwsprogramma zonder jingles en vrolijke deuntjes te maken, waarin je vaak geluiden hoort die elders niet te vinden zijn, geluiden die een onmisbare aanvulling vormen op mijn informatie over de samenleving en de wereld. Voor mij is dat kruidig genoeg.

Voor Henk niet. Liever geen informatie dan goddeloze informatie en dus krijgen we vanaf september op zondagmorgen op Radio 1 het gekruide gejengel over niks (met een knipoog naar het bedrijfsleven en de VVD) van De Telegraafomroep Wakker Nederland. De omroep met de echte VOC-mentaliteit.

Ik heb vanmorgen mijn naam laten toevoegen aan de lijst met mensen die tegen beter weten in nog hopen dat het tij gekeerd kan worden. Rechts is al lang aan de macht in Nederland, maar het kan geen kwaad af en toe te laten merken dat je dat maar dom vindt.

___________

hhBest

De flapjes van het noorderlicht

Vanmorgen om vijf uur lag ik na te denken over een leuk stukje aangaande een reclamespotje van een telefoonfirma, dat gaat over het geheim houden van smsjes. Een zeer lelijke jongeman met een rood baardje verklaart daarin dat Froukje ‘een collega’, is, en voor de zekerheid zegt hij erbij: ‘vamme werrik’, die een grote muts heeft met van die ‘Peruaanse flapjes’, ‘tot over de oren’, die laatste tekst is de inhoud van een smsje waarvan een relatie van de lelijke man wil weten wat die betekent, en dat weten we dan, hoewel wij (en zij) onze twijfels houden.

Op dat moment in mijn overpeinzingen klettert de Volkskrant in de bus en ik wandel daarheen terwijl ik voortmijmer over een ander spotje, waarin een ‘Huillands’ wielrennertje aanlegt bij café De Pley in Noorbeek, en daar op conversatietoon informeert of hij juist geïnformeerd is als hij denkt dat Brand’s Bier al lang niet meer in Limburg gebrouwen wordt. Volgt een wandeling van Noorbeek naar Wylre. Een hele tippel, maar intussen vraag ik me af: is die wielrenner niet Bert Wagendorp, columnist van de Volkskrant? Dat is ook zo’n fanatieke fietser.

Na kennis genomen te hebben van het stukje van Wagendorp van heden, dat gaat over het feit dat hij niet weet wat BHV is – Brussel-Halle-Vilvoorde, randgemeenten plus de Belgische hoofdstad die omstreden tweetalig zijn – en daarna filosofeert over België. Nou ja, niet zo interessant verder – ik denk zelf dat BHV niet zorgt dat België uiteen valt maar juist bij elkaar houdt, aangezien we anders de situatie krijgen dat tussen Eijsden (Noorbeek) en Wuustwezel twee staten ontstaan die elkaar het licht in de ogen en al helemaal de hoofdstad Brussel niet gunnen – zitten wij mooi opgescheept met een Israëlisch-Palestijns conflict vlak over de grens.

Maar dan bedenk ik ineens dat er iets mis was op de voorpagina van die zelfde Volkskrant. Ik blader terug en verdomd, er is wel degelijk iets mis. Zou bij de Volkskrant het schrijven van onderschriften een ondergewaardeerde activiteit zijn die bij voorkeur wordt overgelaten aan iemand die feitelijk gehuurd is om de koffie rond te brengen, maar ook wel eens wat leuks wil schrijven?

Ik lees, onder een foto die nog het meest weg heeft van een late Willem de Kooning, ‘Het noorderlicht maakt het gebied op IJsland rond de nog altijd vuurspuwende vulkaan Eyjafjallajökull met zijn reusachtige aswolk een haast onaardse scène’. ha! noorderlicht! Aurora borealis! Hoe kom je d’rbij – noorderlicht is er toch alleen in de lange poolnacht, en het is nu april, de daglengte op IJsland is al flink op streek: zon op om half zes, onder om half tien.

Toch voor de zekerheid maar even goed rondgeneusd in de wetenschappelijke literatuur.

Een uur later kan ik dit stukje wel weer weg doen: het noorderlicht doet zich het hele jaar voor, ook op IJsland. Goed hoor, die onderschriftenmaker van de Volkskrant. Onderlegd type.

__________

hhBest

Lof van daslook

Vier jaar geleden schreef ik deze column:

Ter verdediging kan ik aanvoeren dat ik het Engelse rotstuinenboek pas kocht toen Allium ursinum zich al onuitroeibaar in mijn tuin had gevestigd. Want in dat boek – ik moet uit het hoofd citeren omdat ik het boek heb verkocht aan De Slegte: doe nooit een boek weg, is mijn advies – staat uitdrukkelijk bij deze plant ‘onder geen enkel voorwendsel ooit in wat voor tuin dan ook mag worden aangeplant.’ En gelijk had die ouwe rotstuinenfreak die het boek schreef.

Natuurlijk geldt die vermaning ook voor akkerwinde en voor hanenvoet, voor zuring en distels, voor boskers of welk echt onkruid dan ook. Maar dat is het hem nou net: daslook, want daar heb ik het over, is een fraaie plant en absoluut geen onkruid. Tot je het dus tegen alle beter weten in toch hebt aangeplant.

Ik haalde mijn eerste bolletjes uit een beschaduwd veld even ten zuiden van Visé in België. Het was een flink veld, en als je er langs reed rook je zelfs met gesloten ramen de doordringende knoflooklucht die de plant verspreidt. In de tuin in Schaesberg waar ik de vier bolletjes uitzette, gebeurde de eerste jaren eigenlijk niks. Daarna verhuisde ik de plantjes naar een tijdelijke tuin in Ransdaal en terwijl ik zelf niets vermoedend in Den Haag woonde, vermeerderden de bolletjes zich. Toen ik ze ging ophalen voor aanplant in Landgraaf waren het er intussen een stuk of vijftig.

Ik nam er maar een paar mee en toen die zich in blinde drift door mijn tuin aan het verspreiden waren, las ik dat boek van die Engelse rotstuinenman. En was het te laat.

Hoe gaat dat? Ergens in april komen de dunne, lichtgroene bladeren boven de grond. Eind april bloeien de eerste en na nog een week bloeien ze allemaal: bescheiden hoofdjes witte sterretjes die niet veel voorstellen maar in de massa een idyllisch lentebeeld te zien geven. Na nog een week zijn ze uitgebloeid, vóór eind mei is het blad verdwenen en half juni vallen de kleine zwarte zaadjes. En dan kan de zomer beginnen.

Volgend voorjaar komen de zaadjes op. Massaal. Tienduizenden zaailingetjes blijken er bij gekomen. Naar schatting kan één bolletje daslook in vijf jaar tijd een kleine duizend vierkante meter grond volledig bedekken.

Dus je kunt doen wat je wilt: die krijg je nooit meer weg. Mijn voorjaar is één grote campagne: het wegschoffelen van zaailingen en een deel van de oudere ‘aanplant’, het wegplukken van knoppen, van bloemen, van zaadhoofdjes. Stinkend naar knoflook ga ik door het leven.

En toch zijn het er volgend jaar weer meer. Intussen koloniseert dit gezellige plantje het aangrenzend plantsoen en de aangrenzende tuinen. In het plantsoen is het vorig jaar bespoten (foei! Daslook is een beschermde plant!) maar dat heeft niet mogen baten; er zijn er wat minder dan vorig jaar, maar ze zijn er wel.

Ik heb een kennis die er pesto van maakt. Goed plan Maar ik vrees dat zelfs grootschalige industriële verwerking waarschijnlijk weinig zal uitrichten tegen dit tere, zielige, met uitroeien bedreigde schepseltje dat als het de kans krijgt, in enkele jaren tijd de gehele aarde zal bevolken. Het lijken wel mensen.

Tot zover mijn stukje dd. 30 april 2006, het is niet ontleend aan enig evangelie, maar iets vermanends heeft het wel, vind ik. En het is ook minder opgewonden geschreven dat wat ik tegenwoordig produceer.

Vanmorgen ontving ik reeds het Volkskrant Magazine van zaterdag. Dank daarvoor. Het bevat onder veel meer een recept voor zalm met daslookpesto. Bij dat recept staat vermeld dat je daslook ook in de tuin kunt aanplanten. Dat was de aanleiding om dit stukje nog eens te voorschijn te halen. (In het Engelse boek, ontdekte ik later stond letterlijk: ‘Bear garlic, ransoms: Under no circumstance to be introduced into any garden’, waarmee maar weer eens bevestigd is hoe moeilijk vertalen kan zijn.)

Jullie weten nu wat je te doen staat.

Ik heb over een week of zes bolletjes en zaden beschikbaar. Zelf komen halen.

___________

hhBest

Veel doden, de laatste tijd

Vanmorgen even na zessen hadden we al twee onderwerpen te pakken die voor mij bij een lang opgeborgen nostalgisch verleden horen. Als het over België en diens politieke problemen gaat, draait Radio 1 al gauw Jacques Brel met dat lied waar ‘mijn vláákke láánd’ in voorkomt. En het is vandaag (of gisteren, het maakt niet zoveel uit) tien jaar geleden dat Toon Hermans overleed.

En dan zouden we Frans Halsema er nog bij kunnen halen, die onlangs nog eens door desgevraagde kiezers tot kandidaat-premier van Nederland werd gebombardeerd, terwijl hij toch al tweeëndertig jaar onder de groene zoden rust. Jong sterven en al lang dood zijn, daar kun je het beste een mythe mee worden.

In DWDD zag ik dat Jean ‘Toots’ Thielemans, 88 jaar oud, een andere weg heeft gekozen, volgens het toepasselijke lied ‘old soldiers never die, they just fade away’. De andere weg heet: tot de laatste snik. Frank Sinatra deed dat ook, die ging nog op wereldtournee toen hij absoluut niet meer kon zingen. En trok volle zalen met vooral leeftijdgenoten die het wonder nog een keer wilden zien geschieden.

Toots is er duidelijk nog wel, al is zijn spel op de mondharmonica ook al lang niet meer wat het geweest is – hij heeft nog altijd dat essentiële geluid en het wonderlijkste is dat zijn longen ook langere concerten aan kunnen – ik zag het met eigen ogen tweemaal op een piepklein jazzfestival in Gouvy, Belgisch Luxemburg (waar jullie trouwens dringend eens heen moeten, het is dit jaar op 6, 7 en 8 augustus). Hij wentelt zich behaaglijk in die vertederde bewondering – Matthijs van Nieuwkerk gaf hem gisteren wel vijf keer een hand, met zulke bewonderaars kun je gezond oud worden – van een nog groeiende schare.

Jacques Brel niet, die is alleen maar legendarisch. In het begin van de jaren zestig werkte op de redactie van De Gelderlander een leerlinge, een mooi meisje dat Frans had gestudeerd en helemaal weg was van Brel en zijn muziek. De rest van de redactie was al even bezig met Bill Haley en Elvis Presley; Beatles en Stones waren de rigueur, dus wij trapten het kind op het hart door de zanger Sjaak Brul te noemen. Ik heb daar nog altijd wroeging over, ook al omdat het kind korte tijd later overleed aan een hersentumor.

Tegelijk had ik verkering met een meisje dat helemaal in Toon was. Ik was meer in Sonneveld, en dan met name in diens creatie ‘De Orgelman’, maar de liefde wil wat, dus troonde ze me mee naar de schouwburg waar ik tot dan toe alleen kwam voor concerten van The Dutch Swing College Band. Ik viel als een blok voor Toon en tot het einde van de verkering spraken Hetty en ik elkaar toe met teksten als ‘leg neer die bal’ en ‘zo’n rare man, Sniekelaas’.

Toon, die verdween naar de achtergrond, de tweede rang zelfs, naar mijn idee, maar hij was wel de oervader van de cabarettsunami waar we de laatste jaren getuige van mogen zijn.

Verdwenen? Aan de bijlage van tien pagina’s vol vrolijke ballonnetjes, gisteren in het Limburgs Dagblad, zou je dat niet zeggen.

Hoewel, vrolijke ballonnetjes – was die man niet eigenlijk heel melancholisch, zoals alle grappen- en potsenmakers en lyrische zangers?

_______

hhBest

Een portie georganiseerde misdaad

Een dagje heb ik er toch wel in meditatief stilzwijgen over moeten nadenken. (Dat zou ik vaker moeten doen. Soms schrijf ik me in een aanval van blinde woede toch iets op. Nounounou.)

Maar nu moet ik er toch over beginnen.

Ondanks dat mij geregeld wordt toegevoegd: als je geen verstand hebt van sport, begin dan niet over voetballen. Ik weet dat ik jullie steeds maar weer stoor in je euforie over die stomme voetballerij, maar het moet toch echt. Ik heb niet de illusie dat ik jullie op andere gedachten kan brengen – ik heb trouwens helemáál geen illusies, dus wat dat betreft ben ik wel consequent.

En voordat jullie gaan denken: hè gelukkig, hij noemt het fietsen niet. Nou, wat mij betreft mag je op plaatsen waar hier het v-woord valt, mag je wat mij betreft rustig ook het f-woord lezen. Al zijn die twee op nuances anders.

Nou dan.

Net zag ik een nette meneer op de tv die ongeveer het volgende zei: ‘Naar het wereldkampioenschap voetballen in Zuid-Afrika gaan honderdduizenden mensen kijken. Voornamelijk mannen, die meestal ook een slok op hebben. Als je het een beetje goed aanpakt, kun je daar flink geld aan verdienen.’ En hij bedoelde niet ‘met het verkopen van broodjes en gezonde salades’, natuurlijk, maar van verse jonge meisjes. Het zou misschien iets minder kort door de bocht kunnen, maar omwille van het overzicht zeg ik het toch maar: ‘Voetbal is prostitutie en slavernij’.

Het overlijden, vandaag, van de markies van Carabas, alias Juan Antonio Samaranch, de man die de Olympische Spelen hun onschuld afpakte, dat komt toevallig wel heel mooi uit, en heeft er natuurlijk meer dan zijdelings mee te maken: door het overlijden van deze corrupte bullebak worden de sportbeoefenaren nog eens met de neus gedrukt op de hoge kwaliteit van hun vrienden.

De afgelopen dagen hebben wij wederom mogen meemaken dat ook in Nederland de schone voetbalwereld een belangrijke vorm van georganiseerde misdaad is. Maar omdat zo veel mensen dat niet wensen te zien, beginnen we er maar niet over. Zoals zo veel mensen van de georganiseerde wielrennerij wéten hoe fout het daar zit, maar zich daarom nog het kijken naar spelletje niet laten afnemen. Het is als met het katholicisme: de priesters neuken zich weliswaar suf op weerloze kinderen, maar we blijven katholiek, want het is zo’n mooie en troostrijke godsdienst.

Tja. Dan is het eigenlijk helemaal niet zo vreemd dat de regering van het Koninkrijk der Nederlanden, waarvan de kroonprins ook in het clubje van Samaranch zit, zich daadwerkelijk gaat inzetten om het Wereldkampioenschap Voetbal van 2018 naar Nederland te halen. Ja, er is geld aan te verdienen, met name voor de toeristische branche.

In 2018 gaan we dus een fraaie combinatie zien van georganiseerde misdaad ten behoeve van de sport zelf als op het gebied van mensenhandel en slavernij.

Misschien heeft de firma Goldman Sachs nog een paar interessante adviezen, voor de man met onschuldigste gezicht van het gehele rompkabinet, onze minister van sport Ab Klink. Ik schat hem al een poosje op uiterst rechtsbek.

_________

hhBest