SanteLOGie

Zes verdachten op een feestje

Geheel ongestoord door de moord op zijn boek Q&A, met als moordwapen de veelbekroonde film Slumdog Millionaire, heeft Vikas Swarup, Indiaas diplomaat met standplaats Zuid-Afrika, vorig jaar een fraaie en klassieke whodunnit afgeleverd onder de titel Six Suspects. Het is al net zo’n strak gestructureerd boek als Q&A en in die bijna zeshonderd pagina vertelt hij niet alleen het verhaal over wie (niet) de steenrijke zoon Vicky Rai van de minister van Binnenlandse Zaken van de Indiase staat Uttar Pradesh heeft vermoord, maar geeft hij ook een prachtig beeld van de vele facetten van de kleurige en niet altijd even vrolijke Indiase samenleving.

Vicky Rai is net vrijgesproken van de moord op een bardame genaamd Ruby Gill die hem na sluitingstijd een borrel weigerde. Natuurlijk wordt hij vrijgesproken, want zo gaat dat in India. Om de vrijspraak te vieren geeft hij een groot feest op zijn ‘boerderij’ aan de rand van een sloppenwijk in New Delhi. Daar wordt hij vermoord en de politie stelt al gauw vast dat er zes verdachten zijn, namelijk allemaal feestgangers die een vuurwapen bij zich blijken te hebben.

Vervolgens beschrijft Swarup het leven van elk van die zes in de maanden die aan het feest vooraf gaan. De corrupte ambtenaar Mohan Kumar die geregeld door een klap op zijn hoofd verandert in Mahatma Gandhi en terug; Jagganath Rai, de vader van Vicky Rai, die hoe dan ook minister wil blijven; de beroemde filmster Shabnam Saxena; de Amerikaanse halfidioot Larry Page, die via internet naar India (‘land van olifanten en kangeroes’) is gelokt en daar onder andere in een hilarisch dienstverband bij een callcenter terecht komt; Eketi, een inboorling van een van de Kleine Andamanen, een eilandje in de Indische Oceaan, die in de hele handel betrokken raakt terwijl hij alleen maar op zoek was naar een gestolen penisvormig afgodsbeeld; en een jongeman die in zijn levensonderhoud voorziet door het stelen van mobiele telefoons uit bij verkeerslichten stilstaande auto’s, Munna Mobile.

De verhalen samen geven een schril beeld van een door en door corrupt India, waar het woord ‘democratie’ niets betekent en het juridisch systeem alleen van toepassing is op arme mensen. Swarup heeft begrip voor armen die stelen en kan geen rijke vinden die niet het leven van anderen veracht, als het nodig is om de rijkdom te behouden. Hij beschrijft een land waar absolute primitiviteit en decadente westerse levensgewoonten naast elkaar bestaan en (gewelddadige) dood en verderf gewoon dingen van alledag zijn.

Door toeval of niet: de meeste van de zes hebben op de een of andere manier contact met elkaar tijdens die maanden vóór de 23ste maart, maar weten niets van elkaars plannen, als ze die al hebben.

Het hele verhaal wordt afgerond door de columnist Arun Advanti en een belangrijke rol speelt ook een nieuwsprogramma op tv.

Het is een werkelijk duizelingwekkend boek; Swarup is zo’n Indiase auteur die er niet voor terugschrikt zijn verhaal te vertellen met een overvloed aan woorden en beelden zoals we die kennen van Salman Rushdie en Vikram Chandra en Vikram Seth.

Het lijkt me trouwens ook een mooi te verfilmen boek. Maar dan graag beter dan Q&A.

_____

hhBest

We moeten nog héél ver

De Politieke Barometer van Synovate weet het vanmorgen zeker: de Partij van de Arbeid is veruit de grootste partij – wie zou dat een jaar geleden hebben kunnen bedenken? Nog maar een week of drie geleden was Nederland reddeloos overgeleverd aan de klauwen van het zwartste fascisme en bereidden we ons voor op een Duizendjarig Rijk van minstens een maand of vier, vijf. Zo kort zou het maar geduurd hebben, Jan Peter von Papen moest deze keer namelijk maar eens zèlf de handdoek in de ring gooien, van Bianca.

Maar nee, de zwarte horden zijn al aan de kant gezet, het rode vaandel volgen wij. Althans: volgens Synovate en als er vandaag verkiezingen zouden zijn. Maar de verkiezingen zijn nog een dag of tachtig weg, dus dat wordt nog spannend.

Niettemin; in Den Haag en Almere hebben de zwarte horden zichzelf de das om gedaan – hoe naïef kun je zijn door te denken dat je doorgewinterde en doortrapte politici als Jeltje van Nieuwenhoven een hak kunt zetten?

Nog een signaal: De Telegraaf heeft het al opgegeven, die bericht nog uitsluitend over onze vrolijke politieman uit Dordrecht die blijkens de openingskop van de krant van gisteren met een schuimend biertje in de hand op het graf van Millie heeft staan dansen – nou eh, in de tekst van het artikel stond het iets genuanceerder, daar heette het dat hij door buren is waargenomen terwijl hij op het balkon met uitzicht op dat graf met vrienden een biertje dronk, maar dat is natuurlijk praktisch hetzelfde.

Punt is: in het communicatief dilemma waar de ktrant voor stond heeft ze ervoor gekozen de betrokken politieman, die de kop van een lid van de PVV-knokploeg, nu ook zonder streepje over de ogen in de krant te zetten. Opdat wij goed kunnen zien dat we hem veilig op een halve vierkante meter tatoeages kunnen taxeren. Daar gaat de campagne van de krant voor de PVV: als de politie al erger is dan straatterroristen en hoofddoekjes, waar blijven we dan?

Het kan geen kwaad alvast te beginnen met de nieuwe campagne, dat Nederland gewoon een normaal land is, vriendelijke mensen, met aan de leiding redelijk gematigde socialisten die wel een borrel lusten, onder leiding van een bedaagde professor in plaats van een wild om zich heen hakkende Mozartkloon, die slecht is voor de export. Alles van de afgelopen tien jaar vergeten – wat een circus was dat toch, goed beschouwd, met een rare stoethaspel als minister-president. Een onverstaanbare brabbelaar met duistere trekjes, zoals een hang naar zich encanailleren met schurkenstaten zoals de VS. Wij herinneren ons nog duidelijk dat hij de opvolger was van een vlak voor de verkiezingen vermoorde relnicht die ongehinderd naar een ander Duizendjarig Rijk leek te glijden omdat hij aan hun sperma kon proeven wat Marokkaanse straatterroristen die avond gegeten hadden; en nu hebben we nu weer zo’n grijze muis als Wim Kok waar niks mee te lachen valt.Maar wel aan te verdienen.

Uiteraard allemaal veel te moderne toekomstmuziek.

‘Eerst zien’, zei de terdoodveroordeelde, toen hij al met de strop om de nek stond en een vrouw uit het publiek aanbood met hem te trouwen, zodat hij gratie zou krijgen.

________

hhBest

Vanzelf harder rijden, tamme actie

Het was ook nog een ouwe Prius die op hol sloeg in Californië, maar het lag er van het begin af aan dik op dat dit een stuntje was van een concurrerend merk. Ik bedoel: nog even daargelaten of die auto echt uit zichzelf harder ging rijden – op zich een lovenswaardig initiatief, als mijn auto’s wel eens iets uit zichzelf deden was het langzamer rijden en daarna onherstelbaar stilstaan – er was wel iets eenvoudigs tegen te doen geweest..

Maar die meneer die dus toen zijn Prius op hol sloeg als enige oplossing zag: 112 bellen (nou ja, 911, natuurlijk) die moet natuurlijk zijn rijbewijs inleveren, die kan niet rijden en is een gevaar op de weg. De oplossing was namelijk nogal eenvoudig: contactsleutel uittrekken, de versnelling vrij zetten, zachtjes remmen op de vluchtstrook en wachten op de Wegenwacht. Maar nee, meneer ging een beetje en uiteraard niet handsfree zitten bellen en overal tegenaan rijden.

Dat is trouwens, van die auto, nog een tamelijk tamme actie, als ik even mag opmerken. Ik zie op de tv veel intrigerender dingen dan ‘uit zichzelf harder gaan rijden’. Wie kan mij bijvoorbeeld verklaren waarom ik zou moeten willen dat ik met mijn auto naar een havengebied rijd, ten einde daar een soort reuzenschommel aan alle vier de wielen te bevestigen en dan, na een flinke aanloop, lekker een beetje te gaan schommelen? Alle kans dat je de lak zwaar beschadigt, en wat zegt dat vervolgens over de kwaliteit van de auto? Ja, hij kan er tegen om als schommel gebruikt te worden, maar wat zegt dat voor de dagelijkse praktijk?

We hebben al eerder gezien dat er automerken zijn die geweldig van daken en steigers kunnen vallen, of ineens veel te groot zijn voor de straat waarin ze rijden. Gisteren zag ik er een die volkomen onbeschadigd bleef terwijl hij werkelijk de krankzinnigste manoeuvres maakte om te ontkomen aan een divisie paintballschutters – hij zette zelfs een enorme container als bescherming overeind, probeer dát maar eens met je Prius.

Verder zie je veel auto’s in gefantaseerde berglandschappen waar niemand woont en een enorm onweer dreigt. Daar kom je toch hoogstens terecht in je vakantie, en dan alleen in het geval van een hopeloze verdwaling, doordat je navigatie op hol is geslagen? En dat is dan blijkbaar óók alweer een unieke en begerenswaardige eigenschap.

Vanmorgen zag ik de advertentie voor een Hyundai, die als belangrijke rijeigenschap heeft ‘Brengt hart en hoofd samen’. En ik moet gewoon naar de C1000! Ik neem aan dat ik op de stoep, alvorens daarheen te vertrekken, een consult van een begrijpende psycholoog krijg. Om met Seat te spreken: Auto emoción.

Nog iets anders: ik hoor en zie geregeld advertenties voor auto’s die ‘slechts 68.000 euro’ kosten. Maar daarmee bespaar je wel weer op de belasting. O wacht, dat is een auto die je van je baas krijgt. Een groot deel van aanschaf en rijkosten wordt door de schatkist betaald, dus. Wat mij opvalt is dat dat type auto’s ook wel veel uit zichzelf doen, maar daar weinig ophef over maken. Het verkoopt ook wel gemakkelijker, natuurlijk, als je dat enorme bedrag niet zelf hoeft te betalen.

________

hhBest

Even de tanden op elkaar

Nou niet flauw doen. Altijd al je persoonlijke sores in je weblogje publiceren, tot en met je inlegkruisjes, maar over je tandjes al een week zwijgen. Dat kan natuurlijk helemaal niet. Dus: een nieuwe lente, een nieuw gebit.

Gaan wij eerst even terug in de tijd, bijvoorbeeld naar 1955. Ik was zestien en ik had al dagen zeurende kiespijn. Na enige aarzeling begaf ik me naar de man die je met wat fantasie ‘onze tandarts’ zou kunnen noemen, dokter Bueno Bibaz, die praktijk hield op de eerste verdieping van een winkelpand aan de levendige Nijmeegse Molenstraat.

Voor ik het wist stond ik buiten met een bloedend gat in de kaak: de dokter had zonder veel omhaal de kies eruit gejast. Dat klinkt jullie natuurlijk heel wonderlijk in de oren, tegenwoordig redt de tandarts nog een dode tandwortel, maar dat was in 1955 althans op mijn niveau niet de praktijk. Als uw tand u hindert, ruk hem uit – het waren de jaren dat je als katholiek rebels overkwam als je uit je hoofd uit de bijbel kon citeren.

Daarmee begon het verval van mijn eethoek, zoals dat tegenwoordig jolig wordt genoemd, de broodmolen, zeiden ze in militaire dienst. Daar kwam nog bij dat ik bang was voor de tandarts (diens optreden was voor mij volledig geassocieerd met pijn) en in de loop der jaren versleet ik er heel wat, die allemaal maar één ding deden: een kies eruit trekken. Waarna ik besloot de betrokkene nooit meer te bezoeken.

Uiteindelijk kwam ik terecht bij mevrouw T. in Heerlen, die ik nu al 27 jaar beschouw als ‘mijn tandarts’ en die niet alleen buitengewoon zachtzinnig met mij omsprong, maar ook mijn eethoek redelijk in orde hield en me vijftien jaar geleden zelfs naar de orthodontist stuurde waar ik gewoon tussen de kleine beugelbekkies ook zo’n hekwerk aangemeten kreeg. Waarna ik nog een aantal jaren met blikkerende ivoren wachters de wereld tegemoet kon treden. Maar mevrouw T. hield mij scherp in de gaten, peilde vaak mijn pockets en kwam een jaar of drie geleden tot de diagnose: gegeneraliseerde parodontose.

Dat klonk omineus, en dat bleek het ook, want een paar maanden geleden zei ze tegen me: je kunt het beste alles eruit laten trekken, deze toestand is heel slecht voor hart en nieren. Ik knikte gehoorzaam en meldde me bij de kaakchirurg. Gelukkig gingen er nog een paar maanden overheen, maar vorige week donderdag was het toch zo ver: opnieuw zonder veel omhaal gingen de mij resterende veertien tanden eruit, en de nieuwe plastic eethoek er in.

Zit het lekker?

Laat ik het zo zeggen: ik weet nu wat drukplekken zijn en mevrouw T. is zeer vaardig in het zodanig slijpen van de kleppers dat ik van die drukplekken niks meer voel.

Maar voorlopig eet ik min of meer vloeibaar, dat wel.

_________

hhBest

De jongens onder elkaar

Na de eigenaardige uitvallen van feministes over mannen die zich van hun feminiene kant laten zien, zijn nu de mannen aan de beurt die een boekje open doen over de stank en de rotzooi van de mannenapenrots zoals die zich aan ons voordeed in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw.

Ik kwam er zelf uiteraard ook mee in aanraking. De hoofdredacteur van de Gelderlander huurde mij op 1 januarin1960, en de belangrijkste huishoudelijke regel die hij mij toevoegde was: ‘Een journalist is vierentwintig uur per dag in dienst van de krant’. Al gauw kwam ik er achter dat dat ook betekende dat als je niet op de redactie bezig was, je je bezighield met ouwehoeren óver de krant in een kroeg om de hoek. Ik besefte al vroeg dat zo’n baan natuurlijk uitsluitend naar de letter van het huishoudelijk reglement kon worden uitgevoerd wanneer je jong bleef en vrijgezel.

Maar dat was weer een beetje veel gevraagd. Dus hadden we niet alleen allemaal verkering, zoals dat toen heette, er waren er ook al getrouwd, sommige hadden zelfs betrekkelijk veel kinderen, tussen drie en acht stuks.

Al die journalisten zaten vele uren op de redactie, in mijn herinnering vooral te ouwehoeren. Het was een katholieke krant, dus de bakken die we elkaar vertelden konden niet vuil genoeg zijn, en verder ging het over de krant, werd er eindeloos, ook in aparte groepjes, gedelibereerd over de onderlinge posities op deze apenrots – dat woord kenden we toen nog niet in dit verband – en een en ander werd nog versterkt doordat de hoofdredacteur elk half jaar de redactie grotendeels door elkaar gooide.

Je kreeg dan een nieuwe functie, daarvan kreeg je schriftelijk bericht, discussie was niet mogelijk. Wat later ging het ook over de vraag, of je de katholieke kerk niet moest verlaten. Maar je wist: dat kostte je dan ook meteen je baan. Ik herinner me die keer dat de hoofdredacteur me binnen riep en vroeg, terwijl hij me vorsend aankeek vanonder de borstelige wenkbrauwen: ‘Ik hoor dat jij en je vrouw niet meer praktizeren,’ en wist dat hij daar alleen maar mee bedoelde: ‘niet meer op zondag naar de kerk gaan.’

Met name de jongelui die nog niet getrouwd waren lééfden op de redactie, er werd enorm gerookt, ook wel eens wat gedronken, in verkiezingsnachten zelfs gezopen, onder leiding en op instigatie van de hoofdredacteur. Ik herinner me dat ik het volkomen normaal vond om zestien uur per dag op de redactie te zijn, waaronder de uren tussen middernacht en ’s morgens zes uur. Op feestjes van de redactie was het tot in de jaren negentig niet gebruikelijk dat ‘de vrouwen’ ook meekwamen naar de kroeg. Dat was geen bevel van bovenaf, dat had de werkvloer zelf liever niet. Vrouwen hadden al wat te zeuren over die vuilbekkerij, het gerook en het gezuip, dus laat die maar thuis blijven, bij de koters.

Maar toen kwamen de eerste vrouwen op de redactie werken en veranderde de sfeer. Veel collega’s konden dat slechts met misprijzen zien – de journalistiek was zichzelf niet meer, sindsdien.

Later, toen ik in Den Haag werkte, kwam dat regime nog even in alle hevigheid terug. Ik mag van geluk spreken dat ik in die tijd heftig verliefd was, en daar dus veel tijd aan moest (en wilde) besteden. Maar ik herinner me ook dat ik geregeld ellenlange, saaie debatten in de Tweede Kamer uitzat waar ik niet eens over hoefde te schrijven, alleen om met de boys te zijn, onder wie coryfeeën als Henk Hofland en Frits van der Poel, en daarna met het hele stel nog even een afzakkertje nam in Nieuwspoort, samen met de meeste leden van de regering-Den Uyl, waarin exact hetzelfde sfeertje heerste. Altijd met de jongens onder elkaar.

_______

hhBest

Het vergeten bombardement

Over het bombardement op Nijmegen van 22 februari 1944 schreef ik in februari 2005 het volgende: ‘Een misverstand dat ik lang heb gekoesterd: dat ik samen met mijn oudste zus in ons ouderlijk huis uit het raam van de dakkapel aan de voorkant hing, en uit westelijke richting laag duikende bommenwerpers zag aankomen. Dat is wel degelijk gebeurd, mijn vader stond onder aan de trap te brullen dat we onmiddellijk naar beneden moesten komen, maar dat kan onmogelijk op 22 februari 1944 zijn geweest. Toen kwamen de bommenwerpers namelijk uit het oosten en vlogen ze op grote hoogte en niet over onze straat.

Wat heb je er dan wel van meegemaakt?

Houd er rekening mee dat ik net vijf jaar was. Maar wat ik me herinner is dat we na het luchtalarm het gedonder van het bombardement hoorden, de grond trilde als bij een aardbeving; mijn moeder gilde de naam van mijn jongste zusje die, nog geen drie jaar oud, met longontsteking en pleuritis in het Canisiusziekenhuis lag, en we wisten natuurlijk niet wat er allemaal precies getroffen was door de bommen.

Het ziekenhuis niet, bleek toen we daar inderhaast heen gegaan waren. Maar we liepen daar wel in de weg, want inmiddels was de aanvoer van gewonden begonnen, ik herinner me mensen die chaotisch met brancards met gewonden trappen op en af renden.

Aan het eind van de middag zagen we pas echt wat er gebeurd was: boven de binnenstad hing een rode gloed, als van een spectaculaire zonsondergang. En de volgende dag stonden de minuscule pagina's van het Nijmeegs Dagblad vol met overlijdensadvertenties.

Merkwaardig genoeg kon je een paar dagen later alweer met de tram dwars door de binnenstad; een deel van de puinbergen was opgeruimd, maar het meeste lag er nog.

Ik was vijf en wat vond ik er van? Niks eigenlijk. Ik accepteerde het als een fact of life, geloof ik.’

Maar nu ligt het boek, getiteld ‘Nijmegen 1944, verwoesting, verdriet en verwerking’ voor me dat vorig jaar uitkwam bij de herdenking van het bombardement, op dat moment 65 jaar geleden. De historicus Joost Rosendaal doet daarin een poging een verklaring te vinden voor het feit dat het bombardement vele jaren na de oorlog nauwelijks werd herdacht, en de laatste jaren weer wel. Hij reconstrueert de geschiedenis en komt tot de conclusie dat het bombardement de daarop volgende gebeurtenissen in Nijmegen als frontstad een zeer belangrijke en zwaar onderbelichte episode in de geschiedenis van Nederland in de Tweede Wereldoorlog is gebleven. Er vielen ruim tweeduizend doden en vele woningen en andere gebouwen werden gebombardeerd of verwoest door brand. In Nijmegen is de discussie jarenlang gegaan over de vraag: waarom bombardeerde een uit Duitsland terugkerend Amerikaans eskader een Nederlandse stad? Rosendaal weet het ook niet zeker, je kunt het en vergissing noemen.

Rosendaal maakt veel werk van het geneuzel van de Nijmeegse gemeenteraad en andere instanties over het bombardement en de juiste vorm van herdenking daarvan. De vraag waarom het bombardement niet erg in het geheugen gegrift staat verklaart hij met het verschijnsel dat ook andere rampen die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog door toedoen van de geallieerden of de Duitsers voordeden, niet erg leven, toen niet en nu niet. We weten meer van Mostar, Sarajevo, Kaboel en Bagdad, bij wijze van spreken.

Persoonlijk trof het boek mij wel degelijk. Bijvoorbeeld: veel meer mensen dan mijn zus en ik hebben die middag grote zilveren vogels laag uit het Westen zien aanvliegen. Volgens Rosendaal kunnen dat ook Duitse toestellen zijn geweest, maar ‘officieel’ zijn ze nooit erkend.

Wat mij vooral treft, dat zijn de mensen die ik ken, en die bij het bombardement of vlak daarna een actieve rol hebben gespeeld en die in het boek worden genoemd, zoals onze huisarts Munting, de kinderarts Peljak, die bij mijn geboorte (1938) aanwezig was, en die bij het bombardement om het leven kwam samen met zijn vrouw en vijf kinderen, en die ik dus weliswaar niet gekend heb, maar me wel heeft aangeraakt. Ook mijn latere baas, hoofdredacteur Louis Frequin komt er actief in voor, en een latere adjunct-hoofdredacteur, F. de Fraiture, en de vader van een goede vriend van mij, Urias Nooteboom.

Dat maakt een geschiedenisboek toch anders. Heel anders.

__________

hhBest

Met de bakfiets in Amsterdam

Dus als ik het goed begrijp zien we met onmiddellijke ingang niet meer Wouter Bos banken kopen en verkopen vanaf de achterbank van de ministeriële BMW met chauffeur, maar kunnen we hem aantreffen in de rol van eerzame bakfietsvader, brug op brug af in Old Amsterdam. Moet toch wennen zijn, zomaar ineens. Aan de andere kant: wat een bevrijding voor hem, nooit meer Balkenende met die onoprechte kop.

Die heeft trouwens zelf niet de zorg over een gezin met jonge kinderen, hij heeft maar één kind en dat is al lang gewend aan haar mijmeruurtjes, waarin ze nadenkt over de vraag wie toch die man is die op zondagmiddag niet alleen het vlees komt snijden, maar het ook nog, gedachteloos telefonerend, achter zijn kiezen stopt, terwijl haar moeder vol ontzag toeziet hoe de machtigste man van Nederland (en eigenlijk van de wereld, heeft hij haar wijsgemaakt) schijnbaar moeiteloos de zaken van de planeet naar zijn hand zet.

Maakt niet uit, denkt de dochter, hij is toch nauwelijks te verstaan.

Job Cohen, die is wel goed te verstaan, die had meteen het sociaaldemocratisch arbeideristische toontje te pakken, waarop hij de verzamelde ademloze menigte een breed panorama schetste van het ideale, vreedzame en harmonische Nederland dat vanaf deze plaats, voor die rode vlag met de roos in de vuist, zich binnen een paar maanden zou breed maken. De mensen in het zaaltje voelden het, en dachten: zijn er nog wel verkiezingen nodig, en daar moet ook iemand zachtjes gemompeld hebben: Yes, we Cohen. En ik dacht, die Cohen, die heeft geen lekker kontje van node.

Frits Wester van RTL voelde het ook en twitterde meteen de vraag: zijn er twitteraars die tot nu toe op D66 wilden stemmen of op GroenLinks, die nu overwegen toch naar de PvdA te gaan? En een uurtje later had hij de uitslag van deze enquête: ‘Yes, we will.’ Als dat zo doorgaat zien we na 9 juni Femke Halsema en Alexander Pechtold in ook al Amsterdam en respectievelijk Wageningen rondrijden, hoewel ik niet weet in hoeverre Pechtold daar een bakfiets bij nodig zal hebben – Femke wel, die heeft er dan wel geen drie, maar toch twee, een tweeling als ik me niet vergis, met wie ze verder brug op, brug af moet. Al schat ik haar bij nader inzien meer op een fiets met twee kinderzitjes.

Moeten wij nog één klein puntje ophelderen. Nee twee. ten eerste: wat is de politieke betekenis van het feit dat er tussen de aankondigingen van Bos en Cohen enige uren en zestig kilometer zaten?

En ten tweede: hoe lang is Geert Wilders al dood? (Wat ziet die man er uit. Een kopje thee lijkt me op zijn plaats.)

_________

hhBest

‘Ooggetuige’ over Hans van Mierlo

Op hhBest

Kritiek op uiterlijk moet kunnen

Het was natuurlijk wel heel mooi dat we de PVV’ er Richard de Mos konden neerzetten als een ordinair ultrarechts scheldkanon, toen hij gisteren in de Tweede Kamer GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent voor zich zag als een omvangrijke zak zand waarmee een gat in de dijk beter gestopt kon worden dan met de vinger van De Mos – ik had zelfs verwacht dat hij een nog veel schunniger opmerking gemaakt zou hebben.

Maar hoe zou column- en blogland er uit zien zonder een stroom van opmerkingen over het uiterlijk van openbare personen? Het Mozartkapsel van Geert Wilders, de witte lokjes aan de voorkant van dè Gerda, het armoegezichtje van Agnes Kant, Emile Roemer die een ‘broer’ lijkt van Jan Marijnissen (ik heb het niet gezien) de rattenkop van Maxime Verhagen, de Harry Potterkop van JP, het ‘communicantje’ dat zojuist afscheid heeft genomen van het ministerie van Verkeer en Waterstaat; en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan.

Hans van Mierlo, Hafmo voor zijn vrienden naar zijn zeer katholieke vijf voornamen, zou in 1966 door een castingbureau feilloos zijn neergezet als een vlijtige leerling-journalist die het nog ver zou brengen, bij de Provinciale Drentsche & Asscher Courant; die inmiddels, blijkens de foto op de voorpagina van de Volkskrant van heden, uitgegroeid was tot een kruising tussen een doorgewinterde vastgoedhandelaar en een schrijver die nog altijd niet de Nobelprijs voor literatuur heeft gekregen.

Nee, officieel is het not done, een verband leggen tussen iemands uiterlijk en diens functioneren in de samenleving en ik ga hier ook niet beweren dat zulk een verband bestaat. Dat was immers al fragwürdig toen Giacomo Lombroso in de tweede helft van de negentiende eeuw beweerde dat je aan iemands kop kon zien of hij crimineel was aangelegd, een theorie die door prof. Wouter Buikhuisen, tot zijn eigen ongeluk, veertig jaar geleden nog eens dunnetjes te voorschijn werd gehaald.

Maar het al genoemde castingbureau kan natuurlijk met de bewering dat Camiel Eurlings best een bandiet kan zijn en Maxime Verhagen een goudeerlijke stucadoor. Ik zag vlak voor de verkiezingen trouwens een korte reportage over het verband tussen hoofd en politieke betrouwbaarheid, en daar kwam Gordon uit als een betrouwbaar politicus. Ook casting is dus een moeilijk vak.

Maar andersom: een castingbureau zou zonder aarzeling voor die allesomvattende maffiafilm in 45 afleveringen Richard de Mos opstellen als de stille maar oergevaarlijke rechterhand van de Capo di tutti capi, die onwillige tegenstanders een mes in de rug steekt. Flink diep. Fataal, bij voorkeur. Of in de bres in een dijk stort. Sytze Fritsma ken ik als een sinistere stripfiguur, ik meen uit Robbedoes, die voor onschuldig zou kunnen worden gehouden, tot hij ineens de hefboom van zijn doomsday machine overhaalt. Dan kakelt Jeltje van Nieuwenhoven wel anders.

En over Jeltje gesproken: rare accenten, mag je daar ook al de spot niet meer mee drijven? De helft van de columns van Jan Blokker kan zó in de prullenmand als het not done wordt gevonden grappen te maken over een Limburgs accent.

En overigens ben ik van mening dat Ineke van Gent natuurlijk zelf moet weten hoe dik ze is. Maar kan ze zich dan wel iets smaakvoller kleden, in plaats van in die slechtzittende half doorzichtige voddenbaal die ze gisteren aan had? Die zou zó gecast kunnen worden als een oergezellige Hollandse huisvrouw, op weg naar de lapjesmarkt. En die onderweg wordt geïnterviewd door Rutger Castricum, de vleesgeworden poging tot amateur-tv-journalist.

_________

hhBest

De kraaiende honden van LNV

De Gerda, die was me nog bijna ontschoten. De laatste Nederlander die een eigen glossy heeft, zo ongeveer. Er is troost: een glossy kan zich ook tegen je keren. Marijke Helwegen bijvoorbeeld, die bleek – wat ik persoonlijk trouwens al vermoedde – echt die volstrekt ledige Barbiepop te zijn waar ze op lijkt. De aanschaf van haar glossy staat bij mij te boek als de miskoop van het jaar 2008. (Een glossy is glimmend drukwerk met kleurenfoto’s. In dit geval met het slachtoffer in een potsierlijk rokje op de cover)

Maar met de Gerda is natuurlijk iets bijzonders aan de hand. Hier wordt, voor één miljoen euro, gedaan of het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid bestaat uit één persoon: Gerda Verburg, een van de vele boegbeelden van het CDA. Dat is afgelopen weekend ongetwijfeld nog ter sprake gekomen bij het bestuur van het CDA (het CDA bestaat uit het bestuur, de rest is stemvee, de enige partij die leden heeft met gele labels aan de oren). ‘Ja, Jan Peter, ik weet het niet hoor, met jou. Nederlanders willen clowns in de regering, dat is waar, maar of jij de grap nu niet een beetje overdreven hebt… Gelukkig hebben we toevallig volgende week de Gerda, dat compenseert misschien een beetje.’

‘Ja maar,’ roept Gerda, ‘Die glossy, die had ik natuurlijk niet zelf bedacht maar onze afdeling voorlichting, ik was er zelf een beetje tegen, bescheiden als ik ben, en als er niet toevallig Tweede Kamerverkiezingen aankwamen, dan had er geen hond naar gekraaid.’ Nee, natuurlijk niet: hanen vallen onder LNV en die kijken wel uit om zonder daartoe uitdrukkelijk het bevel te hebben gekregen tegen Gerda in te kraaien, voor je het weet krijgen ze de Q-koorts en denk maar niet dat een CDA-bolwerk als LNV daar wat tegen gaat doen vóór er duizend mensen een ellendige dood door zijn gestorven. Kippenboeren eerst!

Maar de honden van de Partij van de Arbeid, GroenLinks en de Partij voor de Dieren, vooral die, die sliepen niet eens, die hoefde je dus niet wakker te maken om aan het kraaien te slaan, over het feit dat dit wel heel gemakkelijke partijpropaganda was over de ruggen van de belastingbetalers.

En dan wil ik nog afzien van de mogelijkheid om dat enorme pak glossy’s gewoon bij het oud papier te doen, waar het uiteindelijk toch wel in terecht zou komen – ik stel me voor dat veel Libellelezeressen er niet eens de krimpfolie vanaf zouden halen.

Ik verwacht namelijk dat het met Gerda net zo zal gaan als met bijna al die andere glossy’s, weg ermee. Nederlanders zijn enorme tegenstanders van ijdeltuiterij, opschepperij en egotripperij. Van Jan de Bouvrie die het bruin bakt bij het witwassen. En van alle anderen dan zijzelf, vooral wanneer ze, als in het geval van Gerda, pronken met andermans hanenveren. Als het een beetje wil wordt Gerda vakkundig een kopje kleiner gemaakt – ook daar weten ze bij LNV alles van, zodat ook dat eigenwijze kuifje niet meer boven het maaiveld uitsteekt.

En de boer, hij ploegde voort. Ook dat nog.

________

hhBest