Katholieken hebben een raar handje van omgaan met de geschiedenis. Ik herinner me nog levendig Dries van Agt, die in de jaren zeventig minister van Justitie was en destijds iets doms deed met de laatste Duitse oorlogsmisdadigers die Nederland nog vasthield in de Bredase gevangenis. Van Agt was er namelijk voorstander de Drie van Breda vrij te laten. Hij zei toen dat hij als ‘Ariër’ wel begreep dat de kwestie voor hem wat minder gevoelig lag dan voor zijn voorganger Carel Polak, die immers, gezien zijn naam, een Jood moest zijn, en die kort tevoren nog categorisch had geweigerd de drie vrij te laten.
Zou dat iets naïefs zijn, typisch voor katholieken? Ik bedoel, Van Agt had een keurige Nederlandse opleiding tot jurist genoten, en een jurist is volgens mij iemand die weet hoezeer woorden op een goudschaaltje gewogen moeten worden. Toch wekte Van Agt destijds de indruk niet te begrijpen dat het woord ‘Ariër’ stond voor een lid van een door Duitse rassentheoretici gepostuleerd zuiver ras, dat nota bene gezocht moest worden in wat toen nog ‘Voor-Indië’ en Perzië heette. Van dat ras stamden die blanke, blonde, blauwogige Germanen af die voorbestemd waren de baas van de wereld te zijn.
Van Agt wás dus helemaal geen Ariër, omdat Ariërs helemaal nooit bestaan hebben. Maar het kwam hem wel goed uit dat hij die term kon gebruiken bij de verklaring van zijn gedrag – voor katholieken was het racisme óók een politieke stroming, misschien voor hen op dat moment niet zo opportuun, maar zo erg kon het toch niet zijn? Bovendien, je moet toch met íemand een coalitie vormen om aan de macht te blijven. Voor Van Agts opvolger Jan Peter Balkenende was dat zelfs gewoon politiek realisme.
Dat men in katholiek Nederland sindsdien niets geleerd heeft, bleek uit wat de voormalige baas van de Nederlandse katholieken, kardinaal Simonis, ten beste gaf bij Pauw en Witteman. ‘Wir haben es nicht gewusst’, zei hij, over de onwaarschijnlijke golf aan kerkelijk goedgekeurd gefriemel aan kleine kinderen die momenteel over de Nederlandse katholieke kerkprovincie slaat.
Meneer Simonis, voor Nederlanders is de uitdrukking ‘Wir haben es nicht gewusst’ al sinds de eerste keer dat we haar hoorden een lamme smoes om je ergens uit te lullen, en dan willen wij wel eens weten, waarom uitgerekend u blijkbaar niet weet wat alle Nederlanders al vijfenzestig jaar weten: dat de Duitsers wel degelijk wisten, of konden weten wat het naziregime, met hun al of niet stilzwijgende toestemming twaalf jaar lang uitspookte. Dat jullie in het bijzijn van Hitler de wapens zegenden, dat kan toch niet een van uw betere herinneringen zijn?
Kan iemand even uitzoeken wat Simonis en zijn vrienden eigenlijk wel verwoest hebben?
__________