SanteLOGie

Ochtend met gemengde gevoelens

Een ochtend waarop ik besprongen wordt door gemengde gevoelens.

Ooit hadden we hier in het dorp een prachtig kasteelpark waarvan het idee was: sjieke modeltuinen, oases van rust, architectuur en beeldhouwwerk uit andere landen en andere culturen. Ze noemden het Mondo Verde en de kijkers zouden toestromen.

Niet dus. Na een paar jaar bleek de investering te klein geweest en ging het groen een beetje dood, de mensen kwamen éénmaal, voelden zich bekocht omdat ze een pretpark hadden verwacht; de dorpelingen wandelden als vanouds in het gebied, maar moesten er nu voor betalen en werden daar wrevelig van en toen werd het park verkocht aan een kermisexpoitant die er natuurlijk een kermis van maakte. Met rare dieren.

Een dorp verderop was inmiddels het lumineuze idee ontstaan van een dierentuin. Dat werd meteen de leukste dierentuin van Nederland, maar het was en is ook een serieuze dierentuin, die mee mocht doen met een diverse fokprogramma’s voor bedreigde diersoorten. Ook daar liep het niet storm en dus werd er een dino-klimhal gebouwd die wel niks met het wezen van een serieuze dierentuin te maken had, maar kinderen aanlokte. De Groene Weteld sloeg terug door óók met dieren te beginnen, maar dan wel op de manier van de kermisexploitant: er zijn al roofvogels aan een touwtje, witte leeuwen komen er aan. Terwijl we wachten op de dansende beer en een orgel met een aapje er op beseffen we ook dat er nog altijd publiek is voor een negentiende-eeuwse rariteitendierentuin. Waar blijft de vrouw met de baard?

Corry van Gorp heeft weliswaar geen baard, maar haar acts met André van Duin zijn ieder geval van een hoog kermisgehalte en als die zanger/komiek al erg goed zou zijn, dan vinden natuurlijk vooral liefhebbers van kitsch en camp dat. Zag ik gisteren in DWDD.

Over kermis en camp gesproken: wat een smiecht, een valse nicht in alle betekenissen van het woord is die Albert Verlinde toch met zijn krokodillentranen over de tante van Frans Bauer en het coma van Sugar Lee Hooper. Daarbij vergeleken is de Zanger voor Land en Volk zelf een aardige, verlegen, niet buitengewoon slimme en wel erg naïeve jongen.

En Aaf, dat was ik nog helemaal vergeten, ik ben dan wel geen roddelnicht, maar ik wil deze inkopper toch nog even doen, nadat ik hem maandag over het hoofd had gezien: Aaf Brandt Corstius had een jaar of vijf, zes geleden een relatie met Arnon Grunberg en nu staat hij op de voor- en zij op de achterpagina van de Volkskrant. Is dat niet wonderbaar?

‘Denkend aan Nederland ziet Cor Mennen (1945), ultra conservatief pastoor in Brabant, een decadent land. Een land dat het spoor al enige tijd volledig bijster is. Een land dat zich steeds meer door de onderbuik laat leiden. ‘Al die echtscheidingen, het groeiend aantal kinderen en jongeren dat verknipt

opgroeit. Grote groepen die zich te barsten zuipen, promiscue gedrag vertonen en hun gehoor voor het leven beschadigen door excessief dom dreunend discogeweld. Het toppunt is wel zo’n beetje bereikt, nu we officieel zeggen dat een verbintenis tussen twee mannen net zo belangrijk is als een verbintenis tussen man en vrouw. Dan zijn we dus los van alle natuurlijke dingen, los van alles dat ieder verstandig mens op z’n klompen kan aanvoelen. Het toppunt van decadentie.’

Ik ben het lang niet met alles eens in deze samenvatting, en al helemaal niet met zijn opvattingen over de strijd tegen de islam, natuurlijk, en ik word er zeker niet door bekeerd tot het christendom, maar waarom kan ik tegen veel van wat Mennen zegt in dit stuk in de Volkskrant eigenlijk niks inbrengen?

_________

hhBest

Adieu, boekhandel Winants

Ik voel me natuurlijk een beetje schuldig, zoals iedereen die de laatste jaren zijn boeken liet komen via internet en dus niet meer kocht in de zaak van Wim Winants aan de Raadhuisstraat in Heerlen. De zaak is failliet. Dat wil nog niet zeggen dat ze daarmee ook opgeheven is, maar treurig blijft het. In een culturele woestijn als de voormalige Oostelijke Mijnstreek (tegenwoordig ‘Parkstad Limburg’) was het nog een wonder dat de zaak van Winants al die tijd was blijven bestaan en ook schijnbaar een florerend bestaan leidde. Niet zolang geleden nog grondig verbouwd, met een prachtige houten vloer; een zaak waar de boekenliefhebber vele jaren binnen sloop, een paar pagina’s las, eigenlijk zonder iets te kopen weg wilde gaan maar toch in de verleiding kwam en wat kocht. Ze hadden een mooie collectie, ook Engelse en Amerikaanse literatuur en tot het gemak van de internetboekhandel ontstond, kocht ik er ook vrijwel al mijn boeken.

Winants ging op een gegeven moment in die trend mee, maar het was wat aan de late kant, ik had in ieder geval een beetje ‘de loop’ naar Bol, Proxis, Barnes&Noble, Amazon, Van Stockum, Bonardi, waar de keus natuurlijk ook letterlijk eindeloos veel groter was.

Daar komt bij dat ook de meer simpele boekhandels, zoals die van Bruna, de laatste jaren op het gebied van de actuele literatuur een enorme inhaalslag hadden gemaakt – ik kan hier desgewenst voor het laatste nieuwe op het gebied van het koningshuis, voor chicklit en vertaalde Spaanse ‘hits’ ook terecht in het winkelcentrum om de hoek. Dat doe ik vooral als ik boekenbonnen hebben, want die kun je nog altijd niet inwisselen op internet – waarom eigenlijk niet?

In gebieden waar een groot lezend publiek voorhanden is, zoals in de grote steden in het westen van het land, heeft inmiddels de laatste kreet op boekhandelgebied zijn intrede gedaan, de gezelligheidsboekhandel. Die zag je tien, vijftien jaar geleden in Amerika: enorm groot, geweldig gesorteerd, inclusief een ramsj-gedeelte, met gerieflijke banken waar je rustig kon gaan zitten lezen in een boek dat je niet had aangeschaft, waar je een kleine maaltijd kon nuttigen en/of een kopje koffie of thee drinken of een glas wijn. Het schijnt in Nederland ook te bestaan, onder andere bij een zaak in Den Haag. Maar als jullie het niet verder vertellen: ik heb er nog nooit een van binnen gezien en ik weet dus niet of Broese & Kemink in Utrecht of Dominicanen in Maastricht inmiddels in deze zin zijn veranderd.

Hier in ‘Parkstad Limburg’ kom ik maar hoogstzelden iemand tegen die weleens een boek leest. Dus naar zo’n gezellige tent kun je rustig fluiten.

Voortaan voor de boeken naar internet en Bruna, er zit niet veel anders op, vrees ik. Dus eigenlijk blijft alles bij het ‘oude’.

Nu voel ik me nog meer schuldig.

______

hhBest

Wij willen Bert

Vanaf vandaag verschijnt de Volkskrant in tabloidformaat.

Er wordt tegenwoordig wat gevraagd van de eenvoudige krantenlezer. Even voor de duidelijkheid: ik lees elke dag drie kranten, waarvan twee digitaal (Volkskrant en Limburgs Dagblad) en één op papier, nrc.next. Dat was de goedkoopste combinatie ik kon verzinnen buiten de hele papieren zooi overboord te gooien. Ik ben er zeventig euro per kwartaal aan kwijt, dan weten jullie dat ook.

Maar de krantenwereld staat niet stil en de columnistenwereld al helemaal niet. In die laatste wereld is het trouwens een en al incest. Daarover straks meer. Aaf Brandt Corstius verhuist van nrc.next, dat haar groot maakte, naar de achterpagina van de Volkskrant – en wat ik vreesde is gebeurd: nu ze voor zo’n ontzaglijke krant als de Vk mag schrijven in plaats van voor het jeugdblad nrc.next, is ze ineens van slag en schrijft ze een echte Column, met een hoofdletter, in plaats van de gezellige kletskoek waar we zo verzot op waren.

In haar plaats in nrc.next is nu Renske de Greef gekomen, een leuke meid van ongelooflijke lichaamslengte die, 27 jaar oud, al enige romans op haar naam heeft staan en die vorig jaar al een maandje het zwangerschapsverlof van Aaf mocht invullen. Haar eerste stukje van vandaag is al net het eerste stukje van Aaf in de Vk: als het om het eggie gaat, raakt ze van slag en komt er een braaf stukje uit zonder enige bite.

Veiligheidshalve heb ik het stuk van Pieter Broertjes in de eerste kleine Volkskrant maar niet gelezen, gezien het feit dat de man niet kan schrijven en ook rare meningen heeft. Ronald Giphart is een nieuwe columnist, blijkbaar en die komt ditmaal niet verder dan een beetje lullen over Lou Grant, als jullie je nog herinneren wie dat ook alweer was. En dat hij in een klein kamertje van vier bij vier werkt.

Over incest gesproken: Aaf BC is de dochter van een voormalig columnist van de Vk en ze doet het met de zoon van een voormalig verslaggeefster van Het Parool en/of de Vk, Hanneke Meerum Terwogt destijds, tegenwoordig beter bekend als Hanneke Groenteman. Aaf is verder de zus van Jelle, die dit jaar van mij de Grote Prijs voor de Fascinerendste Lulligheid krijgt uitgereikt voor zijn tv-reportage van gisteravond over drankgebruik in Rusland – bier is frisdrank, dat is een klein weetje dat ik niet had willen missen.

Maar ik draai natuurlijk om de feiten heen. Bij het doorbladeren van de Vk viel mij één ding op, namelijk dat de tabloidkrant zo overzichtelijk is dat je er in ongeveer zeven minuten doorheen bent (het nieuws heb je al helemaal op internet gezien en op de radio gehoord, namelijk).

En het allerergste: Waar is Bert Wagendorp? De beste columnist van Nederland hoort op maandagmorgen rechts bovenaan pagina 3 te staan! Oh, dat ging niet, wegens de voor de nieuwe tabloid gekozen vormgeving? Sodemieter op! Morgen op zijn laatst in die hoek, anders heroverweeg ik dat kostbare kwartaalabonnement alsnog! En voor straf wil ik ook Nico Dijkshoorn.

_________

hhBest

Nieuwe verhalen van T.C. Boyle

Thomas Coraghessan Boyle is een van mijn vaste groepje favoriete Amerikaanse schrijvers. Hij heeft een flinke productie, net als andere favorieten als Philip Roth en Paul Theroux, dus ik heb de handen vol aan het bijhouden van alleen al deze drie.

T.C. Boyle is een merkwaardige auteur. Zijn belangrijkste werken zijn geromantiseerde biografieën van Amerikaanse ‘ikonen’, zoals Kellogg, van de corn flakes), McCormick, van de landbouwmachines, Frank Lloyd Wright, de architect en Dr. Kinsey, van het seksuele leven. Ze komen er geen van allen erg genadig van af bij Boyle – het ‘wellness’ instituut van Kellogg is totale fake, McCormick een alcoholische vrouwenhater, Wright iemand die de kunst verstaat de mensen tegen zich in het harnas te jagen, Kinsey een stiekeme seksmaniak.

Een aparte categorie vormen zijn boeken met het natuurlijk milieu als achtergrond, ook al niet al te vrolijke werken, trouwens. Maar wel allemaal geschreven met een onwaarschijnlijke precisie, je zou bijna zeggen dat Boyle een telg is van het magisch realisme.

Dat komt er goed uit in zijn enorme productie aan korte verhalen, die zich in de meest uiteenlopende omstandigheden afspelen. Ik noem als voorbeeld het verhaal over de man die ontdekt dat zijn vriendin, die in een primatenproefdiercentrum werkt, een relatie is begonnen met een chimpansee. En heel vaak zijn de verhalen nog absurder, en niettemin volkomen plausibel.

Begin dit jaar kwam een nieuwe bundel (overigens zonder uitzondering al in gezaghebbende literaire bladen gepubliceerde) verhalen onder de titel Wild Child. Het titelverhaal wijkt sterk af van de rest. Het gaat over een jongen die aan het eind van de achttiende eeuw werd ontdekt in een bos in Frankrijk, waar hij als een wild dier leefde. Boyle’s verhaal is lang niet het eerste dat over De wilde jongen van Aveyron is geschreven, in het Wikipedia-lemma over hem worden achttien artikelen en boeken genoemd. Ik heb die geen van alle gelezen, eerlijk gezegd, maar het verhaal van Boyle is vooral zo goed omdat de auteur een bijna onmogelijke vorm van inleving in de jongen (mogelijk het eerst beschreven geval van autisme) heeft kunnen bereiken, het als het ware voor hem opneemt tegenover de gevoelloze benadering van de mensen in die tijd, die de jongen bekeken als een interessante freak em zich niet konden voorstellen dat de jongen liever terugging naar het bos om er nog eens een levende rat met huid en haar te verslinden.

De andere verhalen geven verrassende doorkijkjes in het leven van alledag in Amerika. De man die zijn dochter van 12 de auto laat rijden omdat hij daar zelf te dronken voor is, een verhaal dat uitdraait op een cynische beschrijving van de mogelijkheden van het Amerikaanse rechtssysteem; een man die zijn werk niet leuk vindt en daarom, om niet te hoeven werken, ziekte en dood van zijn pasgeboren dochter fingeert; een jonge knul, lid van de white trash speelt met vuur maar dat verhaal krijgt een verrassende wending; een Mexicaanse jongen die geen pijn voelt, een man die na de dood van zijn vrouw vereenzaamt te midden van dertienhonderd ratten en zo nog het een en ander.

Als alle schrijvers nu eens leerden schrijven zoals T.C. Boyle.

________

T.C. Boyle, Wild Child, Uitg. Bloomsbury, 2010

_______

hhBest

LD nog altijd bang voor drs Jules

Afgelopen week overleed drs J.P.S. van Neerven, tachtig jaar oud, in Amsterdam. Dinsdag 30 maart  is de uitvaart.

Jules van Neerven was in 1965 directeur geworden van het Limburgs Dagblad, als opvolger van de kort daarvoor overleden J. Hoefsmit, een zeer zuinige man die enige miljoenen guldens, winst gemaakt door de krant, werkeloos op de bank had staan, en niettemin kregen de aandeelhouders jaarlijks dertig of veertig procent dividend uitgekeerd. Van Neerven had tijdens zijn langdurige sociologiestudie in Nijmegen vele uren in café Het Stuupke doorgebracht met Gelderlanderredacteur Frans Hulskorte, die gerust beticht kan worden van een brede visie op krant en journalistiek – Van Neerven had zelfs een blauwe maandag als leerling-journalist bij de krant gewerkt waar Hulskorte buitenland- en reportageredacteur was.

Het wekte dan ook niemands verwondering dat kort na het aantreden van Van Neerven in Heerlen ook Frans Hulskorte daarheen vertrok om de functie van hoofdredacteur te vervullen. Korte tijd later werd ook ik ‘opgekocht’. Samen gingen de twee aan de slag met buitengewoon vooruitstrevende ideeën, en rond 1970 zag het Limburgs Dagblad er niet alleen heel anders uit – met een weekendkatern op roze papier en kleurenfoto’s – had de krant er veertig procent abonnees bij, en waren de miljoenen van Hoefsmit nagenoeg op. Maar het LD was wel opgeklommen in de rangen van ‘goede regionale’ dagbladen. Met name de manier waarop de krant de sluiting van de Limburgse mijnen zeer kritisch volgde, oogstte alom bewondering

Van dat alles is niets overgebleven. Van Neerven blies een smadelijke aftocht tijdens de turbulente dagen in 1972 waarin het LD voor een appel en een ei aan de Telegraaf Holding werd verkocht. Cruciale scène: de altijd serviele kroegbaas van Café Bijsmans in Heerlen, waar de gehele redactie en de rest van de habitués bij aanwezigheid van Jules vrij drinken hadden, zag al snel dat het met hem gedaan was en gaf hem ten overstaan van het hele café een fikse uitbrander. ‘Gaat u maar lawaai maken in uw eigen bedrijf,’ en Jules droop, geheel onkarakteristiek, met hangende pootjes af.

Toch heeft zijn luidruchtige verblijf in Zuid-Limburg – een streek waar hij, als rechtgeaarde Brabander en echte Bourgondiër van niet onbemiddelde komaf, een hartgrondige hekel aan had – een tijdlang diepe sporen nagelaten. Dat was niet in de laatste plaats het gevolg van een van de weinige commentaren die hij in de krant schreef, waarin hij een haarscherp en volstrekt waarheidsgetrouw, maar nogal ontactisch beeld schetste van het Limburgse establishment, zoals dat te keer ging tegen de krant die van alles publiceerde dat men liever geheim had gehouden.

Het was 18 juni 1969 toen Van Neerven onder de kop ‘De maat is vol’ in de rubriek ‘Visie op Limburg’ melding maakte van het feit dat ‘een aantal leden van het Limburgse establishment zich inspannen om mij de mond te snoeren, en wel door (achter vN’s rug) de commissarissen van het LD te benaderen om ‘bepaalde publicaties in de krant te doen verhinderen.’ En Van Neerven vervolgt: ‘Ik deel deze hoogmogende heren bij deze mede dat ik hun achterbakse, stiekeme, onoirbare, ondemocratische en misselijke manier van stoken persoonlijk beu ben en ik geef hen bovendien bij deze de uitdrukkelijke garantie dat zij op deze wijze geen enkel maar dan ook geen enkel succes zullen bereiken. Iedere Limburgse autoriteit die te laf is om met mij persoonlijk meningsverschillen uit te vechten en die meent dit op de bekende achterbakse paternalistische regentenmanier te moeten doen via andere relaties dan de rechtstreekse met ondergetekende, zal bot vangen.’

Het was misschien wel een ronkende tekst, maar Jules sloeg de spijker op de kop. Drie jaar later namen de Limburgse ‘hoogmogende autoriteiten’ helaas het bekende kapitalistische machtsmiddel ter hand: verkoop van het bedrijf aan de hoogstbiedende. Met als gevolg dat het door Jules van Neerven en Frans Hulskorte – inmiddels zwaar met elkaar gebrouilleerd – geschapen Limburgs Dagblad voorgoed het zwijgen werd opgelegd.

Dat de ‘laffe Limburgse autoriteiten’ waar Jules zo’n hekel aan had sinds lang alweer volledig de macht in handen hebben, dat mag blijken uit het feit dat het Limburgs Dagblad tot nu toe geen melding heeft gemaakt van het overlijden van de meest markante directeur-hoofdredacteur die de krant ooit heeft gehad.

Dit verzuim schijnt iets te maken hebben met ‘nieuwe richtlijnen’ ter redactie. Ik snap wel hoe die richtlijn ongeveer luidt: ‘In vredesnaam de provinciale overheid en het regionale bedrijfsleven niet voor de voeten lopen’.

De laatste keer dat ik Jules zag, is alweer heel lang geleden, ik denk in 1985. Hij was directeur van het Cebuco in Amsterdam, en ik ging hem interviewen over iets geheimzinnigs als ‘internet’. Hij mocht wegens een ernstig defecte lever geen druppel alcohol meer drinken, maar wij liepen voor de lunch van de Wibautstraat naar het adres Prinsengracht 1111, waar het restaurant Les quatre canetons gevestigd is. Hij at het equivalent van een droge boterham, ik moest en zou de kreeft proberen – daar had hij me in Zuid-Limburg ook herhaaldelijk op getracteerd. Hij zocht er zorgvuldig de witte wijn bij uit, waarvan hij zelf geen druppel dronk.

Hij was soms wat horkerig, maar hij kon niet tegen achterbaksheid. Wat een man.

__________

hhBest

Onderweg naar het bankroet

Uiteindelijk gaan de jaren toch tellen, zal ik maar zeggen. Ik bedoel: ik heb deze week besloten mijn Twittergebruik te beperken, internetten met de telefoon vind ik echt onzin, en lijkt me hoogstens nodig en/of nuttig als je een winkel hebt waar je veel geld mee moet verdienen. Twitter en alle andere ‘sociale’ sites worden trouwens steeds meer fansites voor Bekende Nederlanders die om de haverklap trots melden hoeveel followers ze hebben – zelf volgen ze uiteraard vrijwel niemand, hoogstens een paar andere BN’ers.

Hoewel ik natuurlijk die ene volgster niet zou willen missen die mij toetwittert wanneer ze opstaat en/of naar bed gaat en wat ze eet en die, ondanks dat ze in de twintig moet zijn en een serieuze baan heeft, haar telefoon zo heeft ingesteld dat die automatisch twittert waar ze zich bevindt. Heel vaak, vreemd genoeg, in een speelgoedwinkel. Ze gamet namelijk.

Op één punt schijn ik enorm vooraan te rennen, en dat is kopen op internet. Boeken, cd’s (die op zich weer ouderwets zijn, natuurlijk) en dvd’s, koffie, planten, een tv, computers, huishoudelijke apparatuur zoals een wasmachine en een wasdroger, kleding, stedentrips, bloemen, wijn, diverse camera’s, een laddertje – ach, je kunt het zo gek niet bedenken of ik heb het al eens via internet aangeschaft en vrijwel altijd zeer tot mijn genoegen.

Gisteren hoorde ik een interview met een meneer die elk jaar de wedstrijd voor de beste ‘Thuiswinkel’ organiseert, en die kondigde alweer het einde van de Thuiswinkel aan. Want, zei hij, de mensen internetten tegenwoordig steeds meer per telefoon, en daarbij hoef je dus niet thuis te zijn. Ik zie het voor me: ik bedenk wel eens, terwijl ik in het bos wandel: zou ik toch die nieuwste versie van de Olympus Pen EP2 kopen? Hij kost kaal duizend euro, maar dan heb je ook wat. Dus even later kom je het bos uit, een camera rijker en duizend euro armer, en natuurlijk net dat ene sleutelbloemetje niet gezien. Het leven bestaat uit het maken van keuzes, dat wordt je dan ineens heel duidelijk. Maar ja, wat heb je aan een sleutelbloemetje als je een Olympus Pen EP2 kunt hebben?

Het gaat nog verder, zei de meneer van de Thuiswinkelwedstrijd, en hij schetste een toekomstbeeld. ‘Je staat met je telefoon in een winkel te kijken naar iets dat je wellicht zou willen kopen, je haalt de telefoon even langs de streepjescode en je hebt alle bijbehorende informatie, zelfs of het begeerde apparaat ergens anders goedkoper te krijgen is. Zo nee, dan kun je zien of het in het magazijn van de winkel voor het grijpen ligt. En zo ja, dan haalt de magazijnbediende het wel even voor je op, je betaalt per Ideal, en je verlaat de winkel, duizend euro lichter en een illusie armer.

Want terwijl je denkt dat je nu wel heel erg ultramodern, wat zeg ik, vet cool bezig bent, heb je gewoon een aankoop gedaan bij de sinds jaar en dag bestaande winkel voor contactgestoorden, de Kijkshop.

_______

hhBest

Een lullige smoes van de kardinaal

Katholieken hebben een raar handje van omgaan met de geschiedenis. Ik herinner me nog levendig Dries van Agt, die in de jaren zeventig minister van Justitie was en destijds iets doms deed met de laatste Duitse oorlogsmisdadigers die Nederland nog vasthield in de Bredase gevangenis. Van Agt was er namelijk voorstander de Drie van Breda vrij te laten. Hij zei toen dat hij als ‘Ariër’ wel begreep dat de kwestie voor hem wat minder gevoelig lag dan  voor zijn voorganger Carel Polak, die immers, gezien zijn naam, een Jood moest zijn, en die kort tevoren nog categorisch had geweigerd de drie vrij te laten.

Zou dat iets naïefs zijn, typisch voor katholieken? Ik bedoel, Van Agt had een keurige Nederlandse opleiding tot jurist genoten, en een jurist is volgens mij iemand die weet hoezeer woorden op een goudschaaltje gewogen moeten worden. Toch wekte Van Agt destijds de indruk niet te begrijpen dat het woord ‘Ariër’ stond voor een lid van een door Duitse rassentheoretici gepostuleerd zuiver ras, dat nota bene gezocht moest worden in wat toen nog ‘Voor-Indië’ en Perzië heette. Van dat ras stamden die blanke, blonde, blauwogige Germanen af die voorbestemd waren de baas van de wereld te zijn.

Van Agt wás dus helemaal geen Ariër, omdat Ariërs helemaal nooit bestaan hebben. Maar het kwam hem wel goed uit dat hij die term kon gebruiken bij de verklaring van zijn gedrag – voor katholieken was het racisme óók een politieke stroming, misschien voor hen op dat moment niet zo opportuun, maar zo erg kon het toch niet zijn? Bovendien, je moet toch met íemand een coalitie vormen om aan de macht te blijven. Voor Van Agts opvolger Jan Peter Balkenende was dat zelfs gewoon politiek realisme.

Dat men in katholiek Nederland sindsdien niets geleerd heeft, bleek uit wat de voormalige baas van de Nederlandse katholieken, kardinaal Simonis, ten beste gaf bij Pauw en Witteman. ‘Wir haben es nicht gewusst’, zei hij, over de onwaarschijnlijke golf aan kerkelijk goedgekeurd gefriemel aan kleine kinderen die momenteel over de Nederlandse katholieke kerkprovincie slaat.

Meneer Simonis, voor Nederlanders is de uitdrukking ‘Wir haben es nicht gewusst’ al sinds de eerste keer dat we haar hoorden een lamme smoes om je ergens uit te lullen, en dan willen wij wel eens weten, waarom uitgerekend u blijkbaar niet weet wat alle Nederlanders al vijfenzestig jaar weten: dat de Duitsers wel degelijk wisten, of konden weten wat het naziregime, met hun al of niet stilzwijgende toestemming twaalf jaar lang uitspookte. Dat jullie in het bijzijn van Hitler de wapens zegenden, dat kan toch niet een van uw betere herinneringen zijn?

Kan iemand even uitzoeken wat Simonis en zijn vrienden eigenlijk wel verwoest hebben?

__________

hhBest

Weg met de hypotheekrenteaftrek

Als het om de centjes gaat, dan slaat SanteLOGie noodgedwongen een geheel andere toon aan. Over andermans geld is het goed botte grappen maken, natuurlijk, maar de inhoud van mijn eigen portemonnee heeft zonder alle moderne ellende al moeite genoeg een begrotingstekort uit de weg te gaan en daar komt nog bij dat de bestemming die ik aan mijn inkomen wil geven op een aantal essentiële punten afwijkt van wat in de programma’s van diverse politieke partijen vermeld staat.

Maar goed, zou Martin Bril zeggen (Ik heb Jongensjaren net gelezen en er, over de doden niets dan goeds, immers, maar geen stukje over geschreven.)

Maar goed.

Het is natuurlijk waar dat de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, zoals ook door mijn partij beoogd, mij een smak geld zou gaan kosten. Maar het is ook waar dat diezelfde hypotheekrenteaftrek vooral voordelig is voor mensen die er al aardig voordelig bij zitten. En voor de mensen die dat dure huis hebben kunnen kopen doordat er nu eenmaal hypotheekrenteaftrek was.

Het wordt in Nederland normaal gevonden dat mensen die een uitkerinkje nodig hebben scheef worden aangekeken en streng gecontroleerd – maar dat degenen die anderhalf ton per jaar opstrijken aan hypotheekrenteaftrek, en daarnaast ook nog een dure auto rijden op kosten van de staat, daar mee wegkomen en voor een deel zelfs tot het bewonderde deel van de natie behoren.

Ik weet dat dit ook een beetje retoriek is, want veruit de meeste huizenbezitters halen bij lange na geen anderhalf ton voordeel per jaar. Maar hoe dan ook, de hypotheekrenteaftrek is een subsidie die de schatkist per jaar vijftien miljard euro kost – daarmee bereik je vooral dat er een heleboel mensen (en bedrijven) zonder eigen huis zijn, die meebetalen aan het eigen huis van anderen. Waarbij ik er dus even vanuit ga dat de schatkist die miljarden toch érgens vandaan moet halen om de begroting sluitend te houden, min of meer.

Daarom doe ik maar een aanvullend voorstel op het partijprogramma van GroenLinks: zet er, ter completering, bij dat de onderhoudskosten van een eigen woning geheel of gedeeltelijk aftrekbaar worden. (Je kunt ook de hypotheekrente gewoon flink verlagen, dan heb je ook minder aftrek.)

Maar waar maak ik me eigenlijk dik over? GroenLinks wil in 2015, zo rond mijn 77ste verjaardag, beginnen met knabbelen aan de bovenkant, waar ik niet bij zit. En de hypotheekrente zal volgens diezelfde partij tegen 2040 of 2045 geheel in het afvoerputje van de fiscale geschiedenis zijn verdwenen. Ik ben dan 107, en hoop ik al zeventien jaar te wonen in een heel goedkoop of zelfs gratis vaasje in het columbarium.

En wie garandeert dat in de tussentijd niet een meteoriet, een tsunami of de Derde Wereldoorlog al een flinke hap uit het eigenwoningbezit heeft genomen?

_________

hhBest

Aan de deur wordt veel gekocht

Het is inderdaad wat stilletjes geworden onder het eten, ’s avonds. Toen ik deze week hoorde dat je een sticker kon kopen met een tekst als ‘aan de deur wordt niet gekocht’ realiseerde ik me ineens dat ik al maanden de telefoon niet had hoeven opnemen als de gekookte tarbot met botersaus dampend was opgeschept. Al een hele tijd had ik de zorgvuldig geoefende tekst niet meer ten beste kunnen geven, waarmee ik degene die het waagde binnen te dringen op dit heiligste moment van de dag eens en voor altijd af te blaffen. Die tekst was in de loop van de tijd trouwens steeds slimmer, en dus ook korter geworden. ‘Ga weg, ik ben al bekeerd!’ en dan blam, de hoorn op de haak, al is er natuurlijk al lang geen sprake meer van een hoorn, laat staan een haak.

Aan de deur kwamen ze toen ook al. En nog altijd. Meestal kinderen die kinderpostzegels, zelf geknutselde kastanjemannetjes en bij de C1000 aangeschafte paaseieren voor de dubbele prijs probeerden te slijten. Collectanten zijn altijd welkom, ik vind het een heerlijk gevoel mee te kunnen werken aan het uit de wereld verbannen van kanker en reuma, en ik geniet vooral van het verbijsterde gezicht van de collectant die mij een levend tientje in zijn gleuf ziet schuiven: meestal krijgt hij of zij dubbeltjes of knopen. of een handje Griekse drachmen.

Op plaatjes die verwijzen naar de vroegere colporteurs zie je ze vaak met een stofzuiger leuren, maar dat heb ik live nog nooit gezien. De oudste colporteurs die ik me kan herinneren waren altijd met zijn tweeën: een bijdehante man met een vlot praatje en half achter hem een duidelijk zielige en duidelijk blinde man of vrouw, die, naar de prater meedeelde, geheel eigenhandig de bezems, stoffers en vloermoppen in elkaar had geknutseld die ik hier tegen een schappelijk tarief de mijne zou kunnen noemen. Waar ze het idee vandaan haalden dan we eens in de drie weken wel eens een gloednieuwe bezem nodig konden hebben, dat weet ik niet. Misschien probeerden ze het gewoon, net als die telefoonlui. Aan de deur werd soms verkocht.

Het was trouwens toch een drukke boel, aan de deur, in de jaren veertig en vijftig. De verzekeringsman die eens in de week kwam om twaalf cent premie voor de begrafenispolissen te innen en meteen voor de koffie bleef (en de boekjes achterliet waaraan ik mijn seksuele opvoeding ontleende), de huurbaas die maar liefst vier gulden per week kwam halen, de kolenboer met een zak op het hoofd (alleen in de herfst), de groenteboer, de schillenboer, de meteropnemer, de visboer, de scharensliep, de bakker en de slagersjongen die ook een keer een pas geboren hondje in de broekzak meevoerde. Ik vond het alles bijeen een gezellige drukte.

Heel erg waren de mannen met een duister uiterlijk en een enorme zwarte snor die meedeelden haastig terug te moeten naar Syldavië of daaromtrent, en dus tegen zeer gereduceerd tarief hun gruwelijke tapijten en hun twaalfderangs lappen stof te koop aanboden – ze gingen niet weg vóór je iets had gekocht. Mijn vader was so wie so niet erg van ‘nee’ zeggen, en dus verscheen ik op zekere op school in een Noorse trui waar Mart Smeets tegenwoordig honderden euro’s voor betaalt en ermee op de tv komt, maar waarmee ik destijds door mijn ouders, die dat nooit te weten kwamen, werd gereduceerd tot een absolute paria in de ogen van mijn klasgenoten.

De trui viel gelukkig spoedig daarna uiteen, maar mijn reputatie is sindsdien nooit meer de oude geworden.

__________

hhBest

Een hoop Roomsche heisa

De echte columnist ziet overal onwaarschijnlijke verbanden. Zo valt mij bijvoorbeeld in dat de naam van de Amerikaanse generaal Sheehan van zuiver Ierse afkomst is, dus dan valt het nog mee dat hij een reprimande heeft uitgedeeld aan Nederlandse homo’s in Srebrenica, en geen pleidooi heeft gehouden voor het op grote schaal verkrachten van Ierse jongetjes door Ierse priesters, zoals nu ook officieel erkend door de oude Ratzinger. Later, veel later, als paus B16 dood is, dan zal een historicus een poging doen ook diens duistere jaren uit de doeken te doen. Het zou mij niet verwonderen als hij ook wel eens in Ierland is geweest.

En ondertussen kan ik me de gedachtegang van Sheehan wel voorstellen. Als bijvoorbeeld Mussolini’s leger in Noord-Afrika niet voor honderd procent uit mietjes, homo’s en nichten had bestaan, dan had de wereldkaart er momenteel geheel anders uitgezien. Het verhaal gaat immers dat bij het opdoemen van het onoverwinnelijke Britse leger onder leiding van oppermaarschalk Montgomery het complete aldaar in een tentenkamp verblijvende Italiaanse leger op de vlucht sloeg.

De Britten wisten direct daarop triomfantelijk te melden hoe het ze het legerkamp van de fascistische troepen hadden aangetroffen: overladen met inderhaast achtergelaten brillantinetjes, frictionnetjes, lotionnetjes, eau-de-me-ditjes en eau-de-me-datjes. De Britten mochten zich dan nooit wassen en stonken dan ook drie uur tegen de wind in – wat strategisch toch eigenlijk bedenkelijk was – maar van homoseksuele neigingen kon je ze dús niet beschuldigen, en dus hadden ze ook gewonnen. De geschiedenis heeft ons intussen geleerd dat de Britten dat niet goed zagen; als er ooit één regime homo-vijandig is geweest in de afgelopen eeuw, dan was het dat van Mussolini. Wie daar aan twijfelt moet toch nog maar eens de film Una giornata particolare bekijken.

En om even op die Ieren terug te komen: ik kan me nauwelijks voorstellen dat bij de roemruchte Irish Guards (die volgens mij ook meemarcheerden in Egypte en Libië) niet minstens een paar aalmoezeniers in dienst waren met bijzondere voorkeur voor bepaalde lichaamsdelen van de hen toevertrouwde jonge jongens. Dus het ligt allemaal ingewikkelder dan je op het eerste gezicht, en in je eerste enthousiaste opwelling als new born racist, zou zeggen.

Het kan mij verder ook geen bal schelen, omdat het allemaal flauwekul is: die nergens op slaande stereotype eigenschappen die aan homo’s worden toegedicht, en de bijbehorende godsdienst, het katholicisme. (Een rijkserkende homo, Gerard Reve, heeft herhaaldelijk zowel mondeling als schriftelijk medegedeeld tot de katholieke kerk te zijn toegetreden wegens haar voor homo’s zo aantrekkelijke ‘kermis en poppenkast’. Door hem ook wel samengevat als ‘Roomsche heisa’. Ik deel het maar mee voor wat het is. Ik heb geen idee of het klopt.)

Hoe dan ook: ik hoop dat al deze negatieve publiciteit – en ik heb het vermoeden dat die nog maar het topje van de ijsberg is – ertoe zal leiden dat de roomsche kerk binnenkort bij gebrek aan leden (en dus aan baten) met haar kantoor haar intrek zal moeten nemen in een eenzaam berghutje in Calabrië. En dan maken we van de poppenkast in Rome die daardoor leeg komt te staan een enorm pretpark, met onderd e naam ‘Ecce Homo’ speciale arrangementen voor homostellen die op de ‘roomsche heisa’ afkomen.

Maar we maken Antoine Bodar wel de paus van het pretpark. Ook al omdat ik denk dat die rode schoentjes hem bééldig zullen staan, onder die witte japon.

_________

hhBest