Hij had het altijd wel gedacht, het verrast hem niks. Wijffels in de bocht, comfortabel gezeten in Washington, voor een interview in de Volkskrant. Even voor de duidelijkheid: het gaat om de rotzooi die de naam ‘kredietcrisis’ heeft gekregen, maar die inderdaad het failliet aantoont van het volstrekt ongebreidelde kapitalisme dat zich breed heeft gemaakt sinds het communisme de arbeiders niet meer tot morren kon aanzetten. En dat heeft Wijffels al die tijd geweten – en hij heeft gezwegen.
In de negentiende eeuw had het zich ook al eens een keer afgespeeld, toen nog gehandicapt door het gebrek aan communicatiemiddelen en ander ongerief, waardoor bedragen als 700 miljard dollar niet bestonden. Ook toen was het volledig mislukt en moesten de arbeiders het zelf opknappen, door als socialisten de rijen te sluiten en het rode vaandel te volgen. Dat leverde de achturendag op, het minimumloon, de oudedagsvoorziening, het kiesrecht voor iedereen, ik doe maar een greep.
Toen er ook een permanente dreiging was door de Sovjet-Unie, die de westerse arbeiders wellicht te hulp zou schieten als het kapitalisme zich van een al te brute zijde zou laten zien, waren de voorwaarden geschapen voor een welvaartsmaatschappij die in de geschiedenis haar weerga niet kende.
En toen stortte het communisme, op dat moment alleen nog een dunne schil van een vrucht die nooit iets bijzonders bleek te zijn geweest, in elkaar; het kapitalisme had gewonnen en begon daar onmiddellijk de vruchten van te plukken. En de arme arbeiders, er aan gewend geraakt dat ze gewoon meedeelden bij het verdelen van de koek, zegden het lidmaatschap van de vakbond en de linkse partij op, werkten gedwee voor een steeds verder achterblijvend loon – waarvoor ze gedwongen werden aandelen te kopen – ineens was je arbeider-af en zelf kapitalist – en, oh wonder: je kon die aandelen kopen door een lening af te sluiten, weliswaar met zeer hoge rente, maar de aandelen zouden toch tot in eeuwigen dage in waarde toenemen, dus we nemen er nog een.
Tot ook deze vrucht volledig van binnen was leeggeknaagd door de gehaaide jongens die wèl wisten wat er in het verschiet lag en dezer dagen in een stofwolk ineenstortte.
Komt nu weer de moeizame tijd waarin de mensen weer overtuigd moeten worden om links te stemmen en lid te worden van de vakbond, en ditmaal zonder hulp uit Moskou.
En Wijffels van de Rabobank die wist dat allemaal. Misschien niet vanaf het begin, maar toch zeker wel toen hij Balkenende 4 in elkaar knutselde.
Maar als hij dat allemaal al wist, waarom werd dat dan zo’n superkapitalistisch kabinet?
Omdat god het wil, suffie. O, dan heb ik niks gezegd.
______________