Stel je voor; een beeldscherm waarop enkele bordjes te zien zijn. Naambordjes, elk aan een ketting en elk aan een spijker. Samen vormen ze een soort organigram. Het geheel is ietwat donker, de bordjes zijn bruinig grijs, de tekst onleesbaar, de achtergrond is donkergrijs. Je begrijpt volkomen wat hier aan de hand is.
Tot je wakker wordt. War heb ik hier gezien? In de seconde van het ontwaken begrijp ik het nog steeds, ik krijg zelfs een warm gevoel van binnen omdat ik door dat beeld een nieuw, nauwelijks vermoed nieuw inzicht heb gekregen. Ik zit in de zon in een tuinstoel en op mijn schoot ligt het boek dat ik aan het lezen ben. Daarin is weinig sprake van naambordjes. En erger: het unieke inzicht is weg.
Ander geval.
Ik blader door een krant en probeer me te herinneren welk jaar het eigenlijk is. Het is toch 1999? Maar ik voel dat dat niet kan kloppen. Is het later, dan? Zeker is het later. Is het 2003? Nee, later. Dan is het 2012. Nee man, zelfs 2008 lijkt me nog een gewaagde veronderstelling. Ik word wakker terwijl ik de nrc.next, die ik in bed aan het lezen was, wanhopig doorblader, op zoek naar de juiste datum en vooral naar het juiste jaar. Als ik zie dat het 2008 is ben ik niet opgelucht. Is het al 2008? Dat alles vermoedelijk in een onmeetbare fractie van een seconde die in mijn bewustzijn veel langer duurt en bepaald onprettig aanvoelt.
Zo kan ik nog uren doorgaan. Ik droom nooit iets leuks.
Heel af en toe valt er een verband te construeren tussen wat ik onlangs heb meegemaakt en wat ik droom. Heel soms krijg ik overdag iets te zien dat de herinnering aan de droom van afgelopen nacht opent.
Maar wat moet ik met de onderkant van een hoog vliegend vliegtuig, waar ik vlak onder vlieg? Of met de gewaarwording van een oppervlak dat stekelig is maar ook een bepaalde smaak heeft, en vooral een bepaalde gemoedstoestand actueel maakt?
Dromen zijn, begrijp ik, uitingen van het herstel van je lichaam. Daar is slaap alleen kennelijk niet voldoende voor. Anderen proberen me wijs te maken dat je altijd droomt, 24 uur per dag, dat je je die dromen alleen maar bewust wordt als je slaap zich in een bepaalde fase bevindt.
Maar het inzicht dat de naambordjes me verschaften, dat komt nooit meer terug.
Laten we het er maar op houden dat de evolutie nu eenmaal niet af is. De ideale mens droomt namelijk niet.
______________________