Dat hadden we echt nodig, in sombere tijden waarin honderdduizenden kometen en ander kosmisch puin zich gereedmaken zich op spectaculaire wijze op aarde te storten, waarin de benzine en de diesel alleen maar duurder worden, het bedrijfsleven juichend het ene succes na het andere bekend maakt maar de consument somber een gat graaft in de tuin om er zijn laatste tien euro in te begraven.
Wat we echt nodig hadden was dat het Vara-programma Vroege Vogels het dertigjarig bestaan viert en je, terwijl je nog even het bed houdt, meedeelt dat, mede dankzij dat radioprogramma, de wereld er alleen maar op vooruit gegaan is. De Rijn is weer schoon, er zijn meer soorten planten en dieren in Nederland bij gekomen dan er zijn uitgestorven, Ivo de Wijs leeft nog, het ozongat is zo goed als dicht, de zure regen is een boze droom uit het verleden.
Als we nu nog in 1978 leefden, ja, dan had je reden tot somberheid, toen je nog een filmrolletje kon ontwikkelen in Rijnwater, toen de wouden stonden af te sterven onder regen die vrijwel geheel uit zwavelzuur bestond, toen zelfs de hardnekkigste diersoorten als honden en katten dreigden uit te sterven waardoor alleen meeuwen en kraaien zouden overblijven.
Maar nu is dat allemaal anders, iedereen is klimaatneutraal of wil dat worden, iedereen heeft al een elektrische auto of spaart er voor, paprikakassen in het Westland houden stroom over, nog even en er lopen weer wolven en lynxen door uw achtertuin. Het viel nog mee dat de eerste vrijwillig, en te voet, naar Nederland gekomen bruine beer niet triomfantelijk, met een oranje petje op, werd binnengehaald op het zonovergoten terras van Schaep & Burgh, het hoofdkantoor van Natuurmonumenten. Waar wel een van de Greenpeacers van het eerste uur nostalgisch zat te vertellen hoe ze ooit op een rubberbootje haar leven waagde onder een regen van vaatjes kernafval dat zomaar in de Noordzee werd geflikkerd – maar dat ze nu tweehonderd man personeel had, en een arbo-regeling en een begroting moest indienen voor volgend jaar.
En, even voor de zekerheid: de milieuproblemen zijn absoluut niet opgelost, maar dat hadden jullie misschien ook uit andere bron wel vernomen. Ik noem de plannen voor het bouwen van kerncentrales – schijnt nodig te zijn, ondanks dat iedereen óf klimaatneutraal is of zelfs zo weinig gebruikt dat stroom teruggeleverd kan worden aan ‘het net’.
Waar ik zelf nog wel enige aandacht aan zou hebben besteed, als ik dat programma had mogen maken: aan de man die in de drieëntwintig jaar vóór 1978, vanaf 1955 dus, het eerste radioprogramma over het milieu maakte: Bert Garthoff. Zijn “Weer of geen weer’ was diezelfde combinatie van ‘natuur en milieu’ met barokmuziek als sindsdien Vroege Vogels is gebleven. Met medewerking van dr. Fop I. Brouwer, vrijmetselaar te Groningen, die zijn ‘column’ over kevertjes en padjes altijd eindigde met ‘alles dat groeit en bloeit, en ons altijd weer boeit’.
Brouwer en Garthoff zijn beide nog in de vorige eeuw overleden, in het besef dat het nog altijd de verkeerde kant op ging in Nederland. Gelukkig hebben hun opvolgers beter nieuws te melden. Denken ze. Voorlopig.