SanteLOGie

Beatrix 70

Al bijna zeventig jaar is Beatrix tien maanden ouder dan ik, dus ik meen een bepaald recht van spreken te hebben.

Geen betere voorbereiding op de zeventigste verjaardag van onze vorstinne dan lezing van het boek met de onmogelijke titel ‘Voor de troon wordt men niet ongestraft geboren’ van het kundige duo Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra. Dat je het juist in deze tijd zou moeten lezen ligt natuurlijk voor de hand nu iedereen, behalve de koningin zelf, spreekt van haar aftreden ten gunste van Willem Alexander.

Want het boek gaat over de drie koningen die Nederland regeerden in de negentiende eeuw, Willem I tot en met Willem III. Wie het boek opgelucht dichtslaat stelt zich meteen de cruciale vraag: waarom gaan wij uitgerekend een periode tegemoet waarin we moeten zuchten onder het juk van koning Willem IV? Ik bedoel, een koning is so wie so geen goed idee, maar daarvan afgezien kan Alex best een goeie kerel zijn, maar waarom hem dan zo uitdrukkelijk vernoemd naar dat illustere negentiende-eeuwse drietal?

Om even het boek van Hermans en Hooghiemstra samen te vatten: Willem I was tot de troonsbestijging  in 1815 een min of meer berooid en vrijwel dakloos edelman. Daarna was hij – begrijpelijk – ontzettend zuinig en zag hij kans door zijn handelstalent Nederland enigszins op de kaart te zetten. Maar aan politiek inzicht en vooral aan tact ontbrak het hem volledig. Dat hij vrijwel op voet van oorlog stond met zijn zoon, kroonprins Willem, was misschien nog tot daar aan toe. Belangrijkste ‘wapenfeit’ was ongetwijfeld dat hij het de zuidelijke provincies, toch al niet buitengewoon tevreden in het staatsverband van het Koninkrijk der Nederlanden, ertoe bracht zich onafhankelijk te verklaren. Waarop de kroonprins zelfs nog een poging deed, koning te worden van de nieuwe staat België.

Willem II regeerde, eenmaal toch maar koning van Nederland, maar kort; hij stemde ten minste in met een meer ceremoniële functie van de koning. Willem II voelde zich in Den Haag als een vreemde eend in de bijt, hij was er dan ook niet vaak en verbleef vooral in Brussel en na de afscheiding in Tilburg. Hij was biseksueel en liet zich in met types van bedenkelijk allooi – er zijn aanwijzingen dat hij uit geldgebrek betrokken was bij de roof van de juwelen van zijn vrouw, Anna Paulowna.

In de familie van Anna Paulowna, de Russische tsarenfamilie, deden allerlei erfelijke ziekten de ronde, en er is wel gefluisterd dat een deel daarvan terecht kwamen in het bloed van Willem III, die ‘koning gorilla’ werd genoemd, en ronduit ‘die gek’.

Je moet wel aan een lichte vorm van grootheidswaan lijden – right or wrong, my ancestors – als je de eerste jongeman in meer dan honderd jaar die kans heeft levend op de troon te belanden, uitgerekend noemt naar dat doorluchtige drietal.

Het boek van Hermans en Hooghiemstra is geen echte biografie, het is gebaseerd op brieven en andere schriftstukken van tijdgenoten van de drie koningen. Het historische werk van de schrijfsters beslaat nauwelijks de helft van het gehele boek; de rest bestaat uit uitvoerige citaten uit die schriftstukken.

Maar hoe dan ook: Beatrix heeft een poging gedaan het boek enigszins te ontkrachten door te zeggen dat de schrijfsters eenzijdig hebben geciteerd. Dat zal best het geval zijn – ik ken geen historicus die niet eenzijdig citeert – maar het feit dat Hare Majesteit de moeite nam die opmerking te maken, toont wel aan hoezeer haar visie op haar voorvaderen verschilt van de feiten.

Op de boekomslag staat een staatsieportret van Willem II, waaraan te zien is dat de voorkeur voor jolige hoofddeksels in de familie zit.

____________________________
Uitg Bert Bakker isbn 9789035131149

Gristelijk

Op de onvolprezen website www.imdb.com wordt het ‘verhaal’ van de film Deep Throat als volgt samengevat: ‘Linda Lovelace heeft een buitengewoon energiek seksleven, maar wordt gefrustreerd door het feit dat het haar geen bevrediging schenkt. De geraadpleegde dokter ontdekt dat haar clitoris zich, door een eigenaardige speling der natuur, achter in haar keel bevindt. Er is daarvoor een simpele remedie, die vervolgens door de arts en een aantal andere mannen gedemonstreerd wordt.’

Deep Throat is daarmee een film die gebaseerd is op die typisch Amerikaanse obsessie met de ‘blowjob’, oftewel orale seks. Heel keurig allemaal want veel Amerikanen, onder wie een beroemde voormalige president, Bill Clinton, vinden dat pijpen niet eens seks is. ‘I didn’t have sex with that woman,’ zei hij en stak nog een sigaar op.

Deep Throat heb ik niet gezien, de film was van het begin af aan iets voor bouwvakkers, die de in die tijd net op de markt gekomen videorecorder hadden ontdekt en in de ook al nieuwe videotheek meteen die film gingen huren en met zijn twintigen en veel bier ernaar keken.

Ik heb intussen begrepen dat het een krakkemikkig stukje werk was, zoals veel porno uit die tijd. Je moet je ook voorstellen dat in die tijd ook Wim Verstappens Blue Movie (hetgeen betekent: pornofilm) al een jaartje met veel succes in Nederlandse bioscopen draaide, waarin keurige acteurs als Hugo Metsers en Carry Tefsen duchtig van bil gingen. (http://www.imdb.com/title/tt0066850/) Daarna hebben we jarenlang volle pornobioscopen gehad, waarin het genre ‘Met jouw waldhoorn tussen mijn Alpen’ grootse tijden doormaakte.

Zondag heb ik me nog vermaakt met de film Caligola uit 1979 met Peter O’Toole en de keurige Helen Mirren, waarin ook het een ander paraat wordt gemaakt – de hoofdredacteur van het blootblad Penthouse had zich er dan ook mee bemoeid – maar vooral kenmerkend voor die film was de menging van seks met extreem geweld. Tegenwoordig hebben we alleen nog maar geweld, met name zoals vrijwel dagelijks uitgezonden door Veronica.

Maar daar hoor je de gristelijke partijen niet over. De georganiseerde godsdiensten hebben niets tegen extreem geweld. De mond snoeren, geselen, stenigen, kapotslaan, buiten werpen in het duister, dat is tenslotte hun core business.

En het zou  mij niet verwonderen dat dit voor BNN en de Vpro een nieuwe Donorshow is, ditmaal om met het kietelmiddel van Deep Throat te tonen wat de ware aard is van de zogenaamd democratische gristelijke partijen.

Beschaving

Ganzenlever, niet vaker dan eens per jaar, maar legt u dat maar op mijn bordje. Tonijn, liefst rauw: heerlijk. De halve ribbenkast van een speenvarken, doet u maar, mits kundig geroosterd. Dus dat je nu kunt zeggen dat ik overdreven diervriendelijk ben, nee hoor. Ik zou me eerder bescheiden willen opstellen. In het algemeen vind ik: ik ben gek op kleine huisdieren – mits ordelijk toebereid. Maar ik zou niet aan dit stukje zijn begonnen als ik ook niet had gevonden dat er grenzen zijn.

Die grenzen liggen bij het circus en een aantal aanverwante activiteiten.

Als de dierentuin nog altijd zo bedreven zou worden als nog heel gebruikelijk is in het circus, dan zitten de beren, de wolven, de leeuwen en de tijgers nog altijd in handige, kleine betonnen kelders, waardoor je ze goed kon zien, zonder dat ze kwaad konden. Dat de beesten er gek van werden deed niet ter zake: beesten wáren namelijk al gek.

Olifanten en zeehonden worden in het circus vertoond om te tonen dat de temmers een handig misbruik weten te maken van een aantal eigenschappen die dieren nu eenmaal hebben, die voornamelijk gericht zijn op lijfsbehoud. Sinds olifanten getemd worden, konden we ook weten dat je mensen op diezelfde manier kunt temmen. Het is zelfs wel eens met succes geprobeerd.

Leeuwen en tijgers zijn helemaal ideaal. Zoals we eigenlijk naar circus gaan om trapezewerkers dood te zien vallen, zo gaan we ook naar het circus om te zien hoe de dompteur het er iedere keer maar net levend vanaf brengt, in die kooi met onberekenbare levensgevaarlijke monsters.

Het circus is ouderwets, met andere woorden, het getuigt van een volkomen achterhaalde negentiende-eeuwse opvatting over wat een dier is. Wie olifanten, tijgers en leeuwen wil zien, die heeft op de afstandsbediening van de tv een ruime keuze.

Dus het verbod op wilde dieren in het circus is, natuurlijk, een teken van een beetje beschaving.

Waarmee de weg wijd open ligt naar een nog veel radicaler standpunt: schaf de rest van het dierencircus ook af. Paarden- en hondenrennen, natuurlijk. De hele rest van de paardendressuur, met voorop Ankie van Grunsven, die niet alleen het paard misbruikt, maar ook nog volkomen belachelijk maakt met dat rare gehups.

Over de jacht- de waak- en de blindengeleidehond denk ik nog na. Onderwijl zou ik ze willen toeroepen: neem een voorbeeld aan de kat!

Winter

Guido t’Sas, van de aangrenzende nieuwssite www.hhbest.nl is weer eens naar De Efteling geweest, voor de aldaar ingerichte Winter Efteling. Het tarief was 26 euro, dat is, om nog eens om te rekenen, zowat zestig Pieck – het bedrag dat mijn vader in de week netto verdiende, die ene keer dat ik in De Efteling ben geweest, in 1955. Het pretpark was toen, herinner ik me, een bos waarin hier en daar een grappig beeld stond, in een stijl die we tegenwoordig ‘zó jaren vijftig’ zouden noemen.

Die herinnering wil ik dus tot elke prijs in stand houden, dus ik ga nooit meer naar De Efteling. Of enig ander pretpark. Het schijnt trouwens dat daar tegenwoordig vooral vrijgezelle dertigers komen die de Donald Duck nog lezen.

Guido schreef in zijn stuk (met mooie foto’s) over de teloorgang van de Hollandse winter, die hij zo schrijnend ervoer tijdens zijn recente bezoek.

Dus daar had ik een bruggetje naar een autobiografische notitie. Want in maart van datzelfde jaar 1955 was ik er nog getuige van geweest hoe het dertig centimeter dikke ijs van de Waal bij Nijmegen onder daverend geraas begon te kruien. Ook alweer een gezicht dat wij, tot het aanbreken van de volgende ijstijd, niet meer zullen mogen aanschouwen.

In januari 1963 belandde ik met de bus van de Zuid-Ooster, onderweg van de Köpkesmert in Ayen, Noord-Limburg, eerst met een smak tegen een boom en daarna in een greppel. De sneeuw, die weken eerder was gevallen, was aangekoekt tot een spiegelgladde, twintig centimeter dikke laag waarop de bus geen houvast had. Een week later was ik met mijn brommer, een Kapteyn Mobylette, onderweg van Nijmegen naar Overasselt, ter bijwoning van de vergadering van de gemeenteraad aldaar. Overasselt was maar net weer bereikbaar, aan weerszijden van de weg lag de sneeuw twee meter hoog opgeschoven, de weg zelf was bedekt met een dikke laag spiegelgladde, vastgereden sneeuw, waarvan je de gaten en kuilen in het pikdonker niet kon onderscheiden. Ook de vrouw die me tegemoet kwam, zag ik nauwelijks, we groetten elkaar mompelend; vijftig meter verder ging ik onderuit zoals je tegenwoordig alleen nog schaatsers in Heerenveen ziet doen, en bleef versuft even liggen. ‘Meneer!’ klonk het timide uit het donker, de vrouw had me horen vallen en zag het lijk al drijven. ‘Ik leef nog!’ riep ik, en reed door.

De vergadering was niet afgelast, en de volgende morgen stond het verslag van de raad in de krant. Ze hadden, geloof ik, het precariorecht een beetje verhoogd. Later die winter probeerde ik nog te voet de al vervaarlijk krakende Waal over te steken. Ik werd er door de politie af gehaald. Vijfentwintig gulden boete.

De foto is afkomstig van deze site. In die tijd had mijn vader ook zo'n karretje.

Formats

Vier miljoen kijkers voor ‘Boer zoekt vrouw’, dat moet toch beter kunnen. ‘Columnist vindt Yvon Jaspers een lief meisje’? Veel te lange titel, veel te veel voor de hand liggend. ‘Boer slaat vrouw’, dat lijkt me een goede kandidaat, gevolgd door twaalf afleveringen ‘Boer slaat kind van vrouw’. Een logisch vervolg is dan: ‘Boer beschiet Blijf Van Mijn Lijfhuis’.

‘Boer zonder verdoving gecastreerd’ is een format waar Llink moeiteloos mee moet kunnen scoren.

Het format is zo oud als de weg naar Kralingen. Wie kent niet de ouwe mop: ‘Boer zoekt vrouw met tractor – foto van tractor op erewoord retour’.

Of moeten we het in bepaalde combinaties zien te zoeken? ‘Boer schiet op Taliban’ lijkt me een voorstel dat de moeite van het bespreken waard is. Wilt u dan wel voortaan ‘taliban’ voortaan uitspreken als ‘tóaliboan?’ Dat klinkt meteen ook flink boers.

Andere combinaties. ‘Omroep zoekt iets dergelijks’, dat is misschien iets voor de noodlijdende commerciëlen. ‘Joran zoekt Natalee Holloway’, en dan onder regie van Peter R. de Vries. Of nee, ‘Joran van der Sloot speelt Giel Beelen’. Ja, deze: ‘Brinkman & Brinkman, de slag om de rechtse kiezer’; ‘Boer pakt borrel’. ‘Boerenjongens en boerenmeisjes, ook lekker’.

‘Boerenelftal wint van Ajax’ moet ook geen probleem zijn. Knollenvelden genoeg. ‘Jezus kan niet zwemmen’, ‘In het kruis met hem!’, ‘Playmate meets pleerol’, ‘Giel Beelens petje operatief verwijderd’, ‘Matthijs van Nieuwkerk naar de kapper’, ‘Jouw vrouw, mijn vrouw’, oh nee, die hadden we al. ‘Oer zoekt rouw’, over euthanasieverwerking.

Of zullen we gewoon ophouden met format- en kijkcijfergedoe?

Of nee, ‘Vrouw laat Boer’ moet gewoon doorgaan, dan kunnen wij, die paar overgebleven verweesden, kijken naar mooie dingen zoals het meest verguisde programma van de laatste weken, dat van Adriaan van Dis in Suijd Afrikoa.

Of een goed boek, nog beter.

Film

Een telefoon met 5 megapixel, een Koran voor twee euro op de boekenmarkt in Deventer, het programma MovieMaker van Windows, dat moet toch voldoende zijn voor het gemiddelde Kamerlid om een beetje film te maken.

Maar hij was verkeerd begonnen. Eerst had hij het geprobeerd op Vlieland, maar het waaide te hard, in plaats van keurig een voor een op te branden waaiden de pagina’s weg, nagekeken door een nieuwsgierige huiler. Vlieland was verder ideaal, Arabieren in rare jurken en met kromzwaarden zouden op de veerboot meteen al opvallen. Daarom waren op Vlieland ook de opnamen gemaakt voor de zendtijd van politieke partijen.

Daarna had hij een tijdje overwogen het gewoon daarbij te laten, ook al omdat zijn vrouw begon tegen te stribbelen, de hele dag al die losse pagina’s van dat boek in huis, een nare brandlucht, alle lampen uit het huis verzameld op en rond de keukentafel, dat vindt een vrouw niet leuk.

Toen had hij bedacht dat hij toch niet alles zelf hoefde te doen: op YouTube stonden ongetwijfeld honderden filmpjes die hij kon gebruiken.

Nou ja, gebruiken: veel onthoofdingen, stenigingen en dergelijke waren natuurlijk weer gemaakt met telefoons met hoogstens één megapixel, maar komaan: nou niet beginnen te zeuren over de kwaliteit.

Natuurlijk begreep hij ook wel dat in de Bijbel ook de nodige wreedheden voorkwamen, maar hij had overwogen: dat zijn wel ónze wreedheden en bovendien zijn we dat stadium intussen voorbij, niemand rukte zijn eigen oog nog uit als het hem hinderde, tenminste, hij kon zich daar geen gevallen van herinneren.

Intussen begonnen de kranten en andere media tegen elkaar te schreeuwen dat ze eens moesten ophouden over die film van hem, hoogtepunt vond hij het stuk in een krant dat ging over de vraag of je wel artikelen moest schrijven over artikelen die gingen over die film. En helemaal moest hij schateren als hij de berichten las over de voorzorgsmaatregelen die door de regering waren genomen. Misschien moest hij daar eens vragen over stellen: of de regering niks beters te doen had?

En het allermooiste vond hij de nieuwsrubrieken van de tv, die geheimzinnig deden: nee, zij waren in the picture voor de uitzending van de film, maar nog niks definitiefs te melden.

Toen hij met veel moeite eerste shot klaar had, met die kaft van het boek (veel meer was er niet van over na alle experimenten) en die executies, bedacht hij twee dingen: ik heb nu alle beschikbare materiaal opgemaakt en toch nog maar dertig seconden film klaar, het is moeilijker dan ik dacht; maar als ik dit aan een verwant medium aanbied, De Telegraaf bijvoorbeeld, dan kan ik de hype nog minstens twee maanden rekken.

En daarna was het bijna tijd voor het zomerreces.

Limburgs

Spontane actievergadering van de redactie van LD/DDL, gisteren.  Zesde van rechts is Jan Cuijpers, chef sport. Foto uit het Limburgs Dagblad van vrijdag 25 januari 2008.

Zou de geschiedenis zich na vijfendertig jaar dan toch nog eens herhalen? Ruim vijfendertig jaar geleden werd het Limburgs Dagblad opgekocht door het Telegraafconcern en wij van de toenmalige redactie hadden ons daar tegen verzet. Maandenlang. Met inbegrip van een staking van één dag. Dagelijks waren we te bezichtigen in de actualiteitenrubrieken op de tv, er meldden zich zelfs radicale actiegroepen bij de redactie om te vragen waar ze precies de bommen moesten leggen en branden moesten stichten.

De overname ging toch door, wat dacht je. Al snel daarna kwamen we tot de ontdekking dat het nogal meeviel met het regime van het Telegraafconcern, we mochten doen en laten wat we voor de overname ook al deden of lieten, alleen was er nu meer geld beschikbaar. Wat we hadden gevreesd, dat we voortaan moesten schrijven wat De Tel wilde of erger nog: kopij van die krant overnemen, dat gebeurde niet.

De krant was op een andere manier niet te redden geweest, gewoon omdat er geen geld meer was, opgegaan aan megalomane onzinprojecten van de toenmalige hoofdredacteur-directeur.

Maar vandaag zien we toch dat vijfendertig jaar geleden het begin van het einde was. Want een jaar of tien geleden werd Dagblad De Limburger in Maastricht, bij het LD aangeduid als ‘de overkant’ of ‘het concurrerend pamflet’, ook opgekocht door het Telegraafconcern; daarna kwam de fusie, die nu geleid heeft tot één krant (met twee titels) en vervolgens ging het hele zaakje over in handen van de Britse beursstruikrover Mecom, die ook al het Wegenerconcern bezit. Tot Wegener behoort een belangrijk deel van de nog bestaande Nederlandse dagbladen.

Mecom heeft de afgelopen jaren via de salamitactiek het personeelsbestand van de beide Limburgse dagbladen al drastisch gesnoeid, van ongeveer duizend mensen een jaar of acht geleden tot driehonderd nu. Dat heeft het personeel als makke lammetjes geaccepteerd. Ze kregen allemaal een leuk bedrag mee, met als gevolg dat het nu in Limburg bijvoorbeeld wemelt van de freelance journalisten, op zoek naar karweitjes.

En vandaag maakt Wegener bekend (klik hier) dat er weer tachtig mensen uit moeten: vele functies worden geconcentreerd op het hoofdkantoor van Wegener in Apeldoorn – waar nieuw personeel voor wordt geworven.

En nu is men het blijkbaar beu. Onder leiding van chef sport Jan Cuijpers is donderdag een spontane actie begonnen. Want nu, vindt men, wordt de Limburgsheid van de krant aangetast. Jan Cuijpers uitte over die Limburgse ‘identiteit’ vanmiddag op de radio enkele gedachten. Wij kennen de streek, daar komt het op neer. Maar hoe dan ook: ik verklaar bij deze dat er minstens een Limburg Dagblad  moet blijven dat die naam verdient. (Dagblad De Limburger, dat heeft voor mij nog altijd minder prioriteit.)

Hup Jan, laat Boermann en Paulissen een poepje ruiken!

______________

Nog enkele links: http://www.limburger.nl/article/20080125/REGIONIEUWS01/139976050/1056

http://www.limburger.nl/apps/pbcs.dll/misc?URL=/templates/ArticleMultiMediaPopup.pbs&Date=20080125&ArtNo=801240429&Category=REGIONIEUWS01&ObjectClass=2&Params=Id=380943

Landroof

Al eerder had ik me voorgenomen naar de VPRO-serie ‘Landroof’ te kijken, vooral gezien het feit dat het programma gepresenteerd wordt door Victoria Koblenko. En hoewel de niet te versmaden Yvon Jaspers zich in háár programma in dezelfde soort omgevingen beweegt, geef ik de voorkeur aan Victoria. Twee Victoria’s, nog leuker. Gelukkig hebben ze zich kunnen  inhouden en heet het programma niet ‘Boer zoekt golfbanen’, wat gezien het onderwerp gemakkelijk had gekund, maar is er een algemene titel gevonden, Landroof dus die enorm blijkt aan te slaan. Er wordt wat land geroofd in Nederland – als het niet zo’n rare uitdrukking was zou ik zeggen: dat wil je niet wéten!

Bij nader inzien kun je het programma omschrijven als een kruising tussen Yvon Jaspers en Mieke van der Weij  van de Rijdende Rechter, maar dat is allemaal op kneuterniveau. Victoria neemt met verve het grote werk op zich. Hoe ze daar liep, nee schrééd, als een Oekraïense grootvorstin! Ik heb gisteravond alle afleveringen tot nu toe tot me genomen en het mooiste beeld, dat grote jaloersheid in mijn wekte, was dat van de boer die geen autoweg tussen Dokkum en Drachten wil (meen ik) en in het kader daarvan Victoria maar liefst twéémaal in een erotische versie van de brandweergreep over een slootje mocht tillen.

Over slootjes gesproken – die hebben we wel in erg groten getale in Nederland. Dat is meteen ook een beetje de makke van Landroof: het gaat er vrijwel altijd om dat we beelden krijgen van door sloten en vaarten doorsneden volstrekt zompige weilanden van een absolute platheid en een niet-bestaande groenheid die zich in de nevelen aan de einder verliezen, afgezien van wat bomenrijen en een enkele nederige boerenstulp. En het doel van het programma is dus, dat landschap zo te houden.

Negenennegentig  procent van de Nederlanders kijkt er nooit naar om en vindt er ongetwijfeld en desgevraagd verdomde weinig aan. Zeker degenen die geen hond of een fiets of wandelschoenen hebben die het nodig zouden maken zich in dat volstrekt onherbergzame landschap te begeven. Een enkeling wil nog wel eens lyrische gedachten krijgen als hij het volstrekt onnatuurlijke landschapspatroon aanschouwt via het raam van zijn naar Schiphol dalend vliegtuig, maar dat is het wel zo’n beetje. Voor Nederlanders ligt het landschap een beetje de kortste route van A naar B in de weg.

Maar gelukkig zijn er twee dingen die mij doen ontwaken uit mijn roes van cynisme. Of eigenlijk drie: want Victoria is er ook nog.

Daarnaast zijn er dus de bestuurders, de wethouders, de raadsleden en anderen die lopen aan de leiband van de vastgoedmaffia of de boerenlobby, die beschermde landschappen mooi vinden, zolang ze er niks aan kunnen verdienen, maar die altijd wel een smoes kunnen bedenken om die eindeloze zompige weiden vol te plempen met producten der moderne maatschappij.

En ten derde is er gelukkig nog Hendrik Marsman:

‘Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan’.

En Victoria, natuurlijk. Of zei ik dat al? Nou ja, een keertje extra kan geen kwaad.

Proefkonijn

Vanmorgen onder het genot van een flesje Yakult de krantenkoppen even doorgenomen. De Volkskrant en nrc.next zijn terughoudend: ‘Onderzoek naar dood patiënten bij proef met probiotica’ en ‘Meer doden na medische proef’.

Nee, dan het Radio 1 Journaal, vanmorgen, daar kon je vragen naartoe sms-en – het had volgens mij niet veel gescheeld of we hadden een referendum geëist over de vraag, of de medische wetenschap, die toch alleen maar leidt tot moord en doodslag, ter plaatse afgeschaft moest worden.

Gelukkig had het lijfblad het wel begrepen. Dat opende vanmorgen de voorpagina met ‘Medisch experiment eist levens’ over zes kolom, met als onderkop ‘Meer sterfgevallen bij behandeling alvleesklierontsteking met probiotica’. En de website van de krant maakt het nog mooier: ‘AZM-patiënten dood na medische proeven’. Daar gaat een kwart eeuw zorgvuldige voorlichting.

Gisteravond heb ik met enig ontzag zitten kijken naar prof. G. Blijham, inmiddels voorzitter van de Raad van Bestuur van het academisch ziekenhuis in Utrecht; ik ken hem nog uit de tijd dat hij in het Academisch Ziekenhuis Maastricht baanbrekend werk deed op het gebied van beenmergtransplantatie. Hij ontkende niks, maar te bekennen viel er ook weinig: mensen met een zeer ernstige alvleesklierontsteking hebben een flinke kans die niet te overleven, het flesje Yakult (zal ik maar zeggen) dat ze kregen toegediend had bewezen te kúnnen werken – en nu waren er dus cijfers uitgekomen die afweken van wat volgens de statistiek verwacht had mogen worden: van de mensen die het probioticum kregen overleden er meer, van de mensen die in de controlegroep het nepmedicijn kregen juist minder dan verwacht mocht worden. Voor hetzelfde geld gaat het hier dus om een toevallige afwijking van wat normaal is. Ik heb trouwens ook niks gehoord over onderzoek naar de kwaliteit van het voedingssupplement dat de patiënten kregen.

Wat wil ik daar nou allemaal mee beweren? Dat we hier eens zien hoe ver de wetenschap, of die nu juridisch, economisch of medisch is, zich verwijderd heeft van de gedachtewereld van de eenvoudige leek – en van de redactie van het Limburgs Dagblad. Die bijvoorbeeld niet kan overzien of een ingewikkeld dubbelblind onderzoek noodzakelijk of zelfs maar wenselijk is om de werking van een betrekkelijk onschuldig middel te beproeven dat niet anders dan gunstige resultaten kan opleveren, voor patiënten die toch een grote kans lopen te overlijden. Chronische alvleesklierpatiënten zeggen niet zonder te kunnen.

Op de al genoemde website van de krant weten de ‘reaguurders’ het wel: die dokters doen maar wat, die roepen net als honderd jaar geleden: al kost het me honderd boeren, dokter zal ik worden! En eentje roept zelfs om ingrijpen van Geert Wilders. Je zult je daar maar tegen moeten verdedigen.

______________________

In het Eindhovens Dagblad vond ik een reactie van het soort waar ik wel pap, desnoods met Yakult, van lust.

Beurs (2)

Aaf Brandt Corstius schrijf vanmorgen in nrc.next dat ze maar eens in de 120 columns over haar kat mag schrijven. Daar heeft nrc.next natuurlijk gelijk in, voor je het weet draait de dagelijkse column van Aaf uit op een kattenrubriek. En in columnland worden zonder dat al voldoende katten gegeven.

Een oudere en inmiddels ook naar de Effectenbeurs der Hemelen verkaste economieredacteur  op de krant waar ik ooit werkte had als lijfspreuk ‘How Jones in de gaten’, en dat deed gisteren iedereen ook. Verder was ik een beetje benauwd of ik gisteren niet te verschrikkelijk had uitgehaald naar het beurswezen, maar op dit moment, woensdagmorgen, nu de koersen weer juichend bergop gaan, blijkt dat ik me nog tamelijk tam heb opgesteld.

Deze en andere redenen maken dat ik, die maar eens per jaar tegen het beurswezen mag schrijven, er ijskoud nóg een keertje over begin.

Die andere redenen: omdat ik las dat een hoogleraar economie zei dat de effectenbeurs een soort casino geworden was, een andere opmerkte dat de banken de gekste trucs hadden bedacht waardoor effecten verhandelen en bankieren nog het meest was gaan lijken op een piramidespel of een kettingbrief. Ik zag een krantenkop: ‘Aan daling komt geen mens te pas’, maar gelukkig stond daar onder dat de echte struikrovers in beursland kans hadden gezien in het weekend een winst van 118 procent te boeken. Tussendoor vroeg ik me af of mijn pensioenfonds ook gokte op de beurs, maar nee: gisteren had ik er, zonder ervoor te moeten staken, bijna twee procent bij. Geen 118 procent, maar toch niet niks.

Hebben we ons eigenlijk iets wijs laten maken? ‘Blinde paniek op de beurs’, citeerde ik gisteren hoopvol, en nu zie ik vier foto’s voor me van beursvloeren over den gansen aardkloot, bij elkaar gesprokkeld door, alweer, nrc.next – die krant ontwikkelt zich tot het ideale ochtendblad, maar dit terzijde.

Op de foto van de beurs in Frankfurt zie je eerst honderden beeldschermen. De blinde paniek speelt zich dus in die beeldschermen af, want de vier  beursmedewerkers die in beeld zijn, overleggen over de vraag naar welke kroeg ze in lunchpauze zullen gaan en of ze daarna nog wel terug zullen komen op het werk: de computers kunnen de beurskrach ook wel alleen af. Daarna de beurs in Makati op de Filippijnen. Daar zijn de medewerkers al samen met de computers naar de kroeg (de computers betalen de rekening.) Op de beurs in Hongkong zie je vooral printers en één beursgoeroe, die in blinde paniek moeite heeft niet weg te dommelen. Alleen in São Paulo in Brazilië lijkt het er een beetje op, maar het kan ook zijn dat daar de computers al een hele tijd de stad in zijn en de medewerkers luisteren naar iemand die een leuke (beurs)mop vertelt. (‘Komt een belegger bij de beursgoeroe…’)

Misbruik makend van de paniek heeft de Amsterdamse beurs de shariawetgeving ingevoerd, men kan daar niet alleen in de kantine een halal broodje shoarma kopen, maar ook halal aandelen. Weet Geert Wilders hiervan?