SanteLOGie

Doden in zwart/wit

Ingmar Bergman is dood, Michelangelo Antonioni is dood en ik voel me ook al niet buitengewoon lekker. Ach, bij wijze van spreken.

Het overlijden van deze beide grootheden is wel weer aanleiding voor wat autobiografie. Bergman zelf niet zozeer, die bleef toch een twistpunt in het begin van de jaren zestig. Ik werkte toen op een grote redactie waarvan de meeste leden rond de dertig jaar waren. Iedereen viel helemaal in katzwijm bij de films van Antonioni. Niet zozeer van Blowup, hoewel die een sterk punt had doordat de Rolling Stones er in te zien waren. Maar Blowup was in kleur, en dat kon natuurlijk niet. Echte films waren in zwart/wit. Nee: La Notte, daar dweepten we mee.

Bergman was ook toen meer iets voor de fijnproevers. De echte liefhebbers noemden de films ook niet De Maagdenbron, of Het Zevende Zegel, Wilde Aardbeien of De Stilte. Nee, het was Jungfrukällan (de k uitgesproken als sj) Det Sjunde Inseglet, Smultronstället en Tystnaden. Met een paar getrouwen kon ik na het bioscoopbezoek (vaak in Amsterdam, want in Nijmegen kwamen de films veel te laat) langdurig filosoferen over de vraag, wat we nu eigenlijk te zien hadden gekregen, al begreep ik natuurlijk wel dat schaakspel van de ridder en de dood en de optocht langs de horizon.

Maar Antonioni beheerste een tijdlang ons leven. Met name La Notte hakte er in. Die twee die eerst die doodzieke vriend bezoeken, dan ieder huns weegs gaan, zij naar haar oude buurt in Milaan, hij naar de presentatie van een boek, waarna ze nog samen naar een nachtfeest bij een bevriende rijkaard gaan. In het vale ochtendlicht gaan ze samen naar huis, horen dat de zieke vriend overleden is en dan zegt zij tegen hem, dat ze van hem gaat scheiden omdat ze niet meer van hem houdt. Zij is Jeanne Moreau en hij Marcello Mastroianni, door ons liefkozend aangeduid als Marcello Masturbatie.

Maar om dat licht tijdens de terugtocht na dat feest, daar ging het ons om. We waren allemaal beginnende fotografen, en we hadden soms weken achtereen nachtdienst op de krant, diensten die tot zes uur ’s morgens duurden. Op het platte dak onder de ramen van de redactie wachtten we tot ‘het licht van Antonioni’ was aangebroken, waarna wij foto’s gingen maken bij dat licht, op dat platte dak, van elkaar. Voorbij, voorbij – ik kan er niet een van terugvinden.

Professione Reporter vond ik ook wel goed.

Maar toen was ik al bij dat clubje weg en zei het me ineens veel minder.

Joris

Over Bram Moszkowicz en diens optreden in het tv-programma Zomergasten wilde ik het eerst helemaal niet hebben, maar gezien de reacties tot nu toe – waarbij enkele regelrecht en onverhuld antisemitische – ontdek ik dat ik een afwijkende mening heb. En dat is een eerste vereiste voor stukjes op deze pagina.

Twee belangrijke elementen leverde het programma op: ten eerste natuurlijk dat Joris Luyendijk buitengewoon slecht voorbereid was en als een zeer middelmatige interviewer door de mand viel; en ten tweede dat Moszkowicz op mij overkwam als een sympathiek figuur, die manmoedig de last draagt van de, toegegeven, voor een belangrijk deel door hemzelf opgeroepen, ‘bekendheid’ en de daar bij in Nederland gebruikelijke hetze.

Met name omdat Moszkowicz de gave van de helder geformuleerde redenering heeft (lijkt me ook wel nuttig voor een advocaat) had voor mij de uitzending voor het grootste deel kunnen bestaan uit een uiteenrafeling van Moszkowicz als advocaat en diens visie op het Nederlands rechtssysteem.

Dat deed Luyendijk niet. Zelfs de meest voor de hand liggende vraag: ‘wat is precies de taak van een advocaat in een strafproces tegen een evident gevaarlijke crimineel, en hoezeer is het verantwoord die crimineel vrij te krijgen wegens een vormfout’ stelde Luyendijk niet.

In plaats daarvan probeerde hij details los te krijgen die gewoonlijk vooral verslaggevers van de Privé interesseren: hoe sterk Brams vader leed onder de gevolgen van diens beroerte, wat er aan de hand was met Brams broer Baruch, hoe zijn verhouding was met zijn andere broers, zelfs vroeg hij wat zijn auto kostte. En hij kon het niet laten op te merken dat Brams huis in de gouden bocht van de grachtengordel ook niet geheel gratis zou zijn geweest.

Toen Bram vertelde dat hij door zijn bezoek aan Auschwitz ‘helemaal veranderd’ was, wist ik wat het daarop volgende kwartier moest gebeuren: er achter zien te komen hoe Bram dat precies bedoelde. Maar onze Joris mompelde alleen maar ‘ja ja’, keek op zijn papiertje of daar misschien redding was te vinden en ging over op een ander onderwerp.

Toen Moszkowicz toegaf, begrip te hebben voor het feit dat Israël de daders van de aanslagen op de atleten in München in 1972 zonder vorm van proces had afgeslacht, had Luyendijk veel sterker moeten aandringen op een verklaring van deze advocaat die dat in de Nederlandse verhoudingen absoluut zou hebben afgekeurd.

Tegenover zo’n stuntelige interviewer zou ik persoonlijk al na een half uurtje woedend zijn uitgevallen, maar Moszkowicz bewaarde een bewonderenswaardige kalmte. Hij was gekomen voor een ontspannen avond – open overhemd, zijden kostuum, glaasje water – en hij slaagde er in de avond ontspannen te houden en vooral nietszeggend. Waarvoor Joris Luyendijk de volle verantwoordelijkheid draagt.

Prijs/kwaliteit

Een deel van het interieur van Monterosso. Om de met de telefoon gemaakte foto goed te waarderen, moet je hem groot klikken.

De schrik sloeg me om het hart toen ik zondagmiddag het Italiaans restaurant Monterosso in de Walstraat in Oss betrad. Ik had het adres gevonden op internet met enkele gunstige opmerkingen van klanten erbij, maar dat zegt meestal heel weinig.

Het restaurant zag er uit zoals een Italiaans restaurant er uitziet waar je nooit ook maar een vóet binnen moet zetten. Buiten een replica van de kop van de Davide van Michelangelo ontwaarde ik in het halfduister tafeltjes gedekt met papieren kleedjes in de kleuren van de Italiaanse vlag. Maar alle seinen gingen op knipperend rood, met de bijbehorende loeiende sirene, toen ik naar het plafond keek: een paar honderd ouderwetse Chianti mandflessen hingen in rijen boven onze moede hoofden.

Ik kreeg meteen visioenen van de keren dat ik tegen beter weten in had gegeten in zo’n opzichtig versierd restaurant – de herinneringen benamen mij bijkans de eetlust.

Er stond nogal wat voor me op het spel, want we zouden op deze centraal in het land gelegen plek weer eens bijeenkomen met de restanten van mijn Italiaanse familie en aangetrouwden, die stuk voor stuk precies weten wat goed Italiaans eten is. En ik had dit uitgezocht. Ik zag een zwarte wolk aankomen boven mijn reputatie.

Toen we er alle zeven waren stelde de vrolijke Sardijn Celestino, de uitbater van het restaurant voor ‘un pastino’ – een kleine maaltijd dus – voor ons te bereiden en wij stemden er in toe.

Een onbekrompen schransen nam een aanvang. Binnen de kortste keren stond een schaal met kaas gegratineerde mosselen op tafel die we bijna met huid en haar naar binnen werkten, zo lekker. Nog een schaal, ditmaal met gerookte zalm, gerookte zwaardvis en zeevruchtensalade. Daarnaast was er een schaal met royale plakken uitstekende ham en rijpe meloen. Op dat moment kreeg ik de neiging opgelucht adem te halen: dit ging blijkbaar lukken.

Daar kwam de pasta. Twee schalen, een met voortreffelijke carbonara, de andere met pasta vongole, zoals ik die nog maar zelden had gegeten. We likten nog net de schalen niet uit. Ik vergat nog het uitstekende zelfgebakken brood te vermelden, trouwens.

Daar kwamen de hoofdgerechten. Zalm- en pangafilet in een roomsaus met geraffineerde toepassing van venkel en groene uitjes enerzijds, anderszijds spiezen met kippen-, rund- en varkensvlees met tomaten en paprika, op een ‘bedje’ van zeer smakelijke lamscarbonades; vergezeld van een grote schaal sperziebonen en gebakken aardappelen en voor iedereen schaal sla met een goede dressing. Voor het geval we nog trek zouden hebben kwam er een fikse schaal gefrituurde inktvisjes.

Allemaal even lekker, al moesten we wel vreselijk lachen toen Celestino vroeg of we nog een dessert wilden. Weemoedig zagen we het hoofdgerecht voor een belangrijk deel retour gaan naar de keuken. We hadden vier uur in een aangename sfeer in het restaurant doorgebracht. Dat is nog eens lunchen.

Enkele kopjes goede espresso en een paar glaasjes grappa en crema di limoncello brachten ons weer voldoende op de been om de rekening in te zien (en te voldoen) en vervolgens de thuisreis te aanvaarden.

De weegschaal hebben we nog even gemeden. En in Oss zien ze ons nog eens terug.

Kunst

Het is natuurlijk waar dat de ontwikkeling in de kunstwereld zich steeds verder verwijdert van het kunstbegrip van ‘gewone mensen’. Het is goed dat af en toe een discussie ontstaat zoals die in Groningen van dit weekeinde. Kees van Twist, directeur van het Groninger Museum, hangt in de visie van met name de fractie van de ChristenUnie in de Groningse Provinciale Staten wel allerlei kladwerk van buitenlandse snoeshanen op, maar wil niets weten van de fotorealistische werken van de Groningse kunstenaar Henk Helmantel.

Van Twist kan absoluut niets bakken van ideeën als: het schilderij moet passen bij het bankstel, het schilderij moet ‘iets voorstellen’, Kees zou eigenlijk niet eens willen dat de werken die in zijn museum permanent of tijdelijk geëxposeerd werden, in iemands huiskamer terecht kwamen. Kunst is geen illustratie, kunst is geen versiering, kunst is… maar wat is kunst dan wel? Creativiteit, jawel. ‘Conceptueel’, zegt Kees, wat hij bedoelt is: elke kunstenaar vindt de kunst opnieuw uit, dat is het fascinerende van kunst en ook de waarde.

Daar kan de ChristenUnie, voor wie alleen got het exclusieve alleenvertoningsrecht van ‘creatie’ heeft, die dat bovendien alleen zesduizend geleden zes dagen achter elkaar heeft gedaan, in een creatieve bui zogezegd, natuurlijk niks mee. Hoewel dat een staaltje conceptuele kunst van heb ik jou daar was.

Was Anton Pieck kunst? Was Rien Poortvliet kunst? Is André Rieu kunst? Hier loopt een heel dun scheidingslijntje, veel mensen zien of horen het verschil niet. Maar geef mij maar Sjostakowitsj van Riccardo Chailly, in plaats van André Rieu, beter kan ik het niet uitdrukken.

Helmantel is natuurlijk geniaal. Bijna net zo geniaal aan een digitale camera. Dat wil zeggen: hij is geniaal zoals een meubelmaker geniaal is, of een perfecte huisschilder, een automonteur met gouden handjes, een huisarts met de juiste intuïtie. Hij mag zich wat mij betreft ook gerust kunstenaar noemen. En Kees van Twist wandelt een beetje langs de afgrond. Want hij heeft kennelijk afgezworen dat kunst ook het oog mag strelen, leeft van het vage begrip dat ‘kunst kunst is als ik het kunst vind’, en intussen toch de oude boel van het vorige Groninger Museum exposeert, ‘omdat dat geschiedenis is.’ En inderdaad: het kunstbegrip van de ChristenUnie, verwant als het is aan het wenend zigeunerjongetje, kan wat mij betreft bij het grofvuil. Alleen al omdat we weten waar het eindigt als de politiek zich met kunst bemoeit.

Intussen murmureren ze in Limburg dat het Limburgse carnaval maar een paar minuten krijgt op de ‘Huillandse’ televisie en het Caraïbisch zomercarnaval in Rotterdam urenlang te zien is. Nou zit ik niet te wachten op urenlange uitzendingen over het Heerlense carnaval, maar eerlijk is eerlijk, een kleine drie uur wanhopige pogingen van Raymann en Brecht van Hulten om de indruk te wekken dat het feest in Rotterdam ook echt iets voorstelde, was ook een tikkie te veel van het goede. Ik haakte na tien minuten dikke bruine frietbuiken ook af.

Dat was ook al geen kunst, dus.

Nederland, hartje zomer 2007

Acht uur vanmorgen. Radarbeeld van Weathernews.

Aan de deur

‘Religion is the best business in the world,’ zei een Atheense taxichaffeur in april tegen me, en sloeg voor de zekerheid een (gratis) orthodox kruis.

Maar  de twee die gistermorgen aan mijn voordeur stonden zullen er niet rijk van worden. En al helemaal niet koninkrijk.

Ik was al een beetje geërgerd omdat de bel twee keer achter elkaar overging, maar toen ik de deur opende, zag ik hoe dat kwam: de man van ongeveer 75 jaar die, begeleid door een zwijgzame nors kijkende vrouw van diezelfde leeftijd voor de deur stond, leed aan een spectaculaire schudziekte; daardoor had hij tweemaal de knop ingedrukt, hij had zijn hand gewoon niet snel genoeg terug getrokken.

In de andere hand had hij een aktentas (zij ook). Hij zette een glimlachje op dat ik achtereenvolgens uitlegde als misleidend, neerbuigend, verlegen, schamper.

Of ik wel van het koninkrijk gods had gehoord?

O, op die fiets, dacht ik. Ik had het al vermoed maar omdat de Jehova’s al jaren mijn deur voorbijgaan, had ik nog even geaarzeld. Uit de linker ooghoek zag ik een vergelijkbaar stel met gebogen rug de tuin van de buren verlaten. Ook daar was het het koninkrijk gods onbekend, blijkbaar, of de deur werd gewoon niet opengedaan, veel van mijn buren zijn de hele dag weg, op jacht naar de mammon. Je kunt, het is zonde dat ik het zeg, hier in de buurt lucratiever inbreken dan aan de deur proberen te lullen over het koninkrijk gods. Wat misschien zou kunnen is een combinatie van die twee, maar daarover wellicht later meer.

‘Nou, dat onderwerp heb ik al lang geleden afgehandeld,’ sprak ik op de van mij bekende arrogante toon. De man legde een van zijn schuddende handen, kennelijk om zich enigszins te stabiliseren, op mijn onderarm en vroeg, schampertjes: ‘En god bestaat zeker ook niet?’ Ik wilde natuurlijk zeggen: ‘Nou meneer, daar slaat u de spijker op de kop,’ of, mooier nog: ‘Jezus Karristus, meneer, dat noem ik nog eens godvergeefmes scherp observeren,’ maar daar beledig je zo iemand mee en dan blijft hij nog langer hangen, dus ik zei: ‘Nee, inderdaad.’ En voegde er aan toe dat ik geen zin of gelegenheid had in een oeverloze discussie over dit reeds lang in het archief geborgen onderwerp.

Ze draaiden zich pas moedeloos om toen ik zei dat ik de deur dicht ging doen, omdat ik het druk had. Even weer dat schampere lachje, even dacht ik dat hij zou vragen: ‘Waarmee dan wel?’ Maar de twee draaiden me de gebogen ruggen toe en schuifelden weg over het tuinpad.

Ja, godsdienst is de beste business van de wereld, maar dan moet je het volgens mij toch anders aanpakken.

Doping

Nu het toch allemaal naar buiten komt, als een stroom gelige etter uit een zweer die al tot onmogelijke proporties was uitgegroeid, kan het geen kwaad nog eens terug te gaan in de geschiedenis.

Het is misschien wel twintig of meer jaren geleden dat ik in gesprekken met sportcollega’s op de redactie opperde dat iedere wielrenner wel bepaalde producten moest gebruiken om een ronde als de Tour de France te kunnen rijden, om nog te zwijgen van winnen.

De sportcollega’s die ‘doping’ toen nog ‘doeping’ noemden, hoorden mij hoofdschuddend aan en namen nauwelijks de moeite te reageren op zo veel onwetendheid. Ik was gewoon geen liefhebber van sport, zoals zij. Een van hen had zelfs wel eens de Tour de France gereden, hij kon het toch zeker weten. Hij was ècht een insider: terwijl hij nog bij de krant werkte, was hij tevens medewerker van de organisatie van de Tour en regelde de eerste keer dat de Tour Valkenburg aan de Geul aandeed.

Later heb ik meerdere malen het onderwerp ter sprake gebracht, maar altijd trof ik die muur van stilzwijgen.

Dezer dagen zei een wielrenner op de tv: ‘Een echt professionele wielrenner wordt nooit betrapt’, met andere woorden: doping gebruiken is één, je er niet op laten betrappen minstens 1a.

Vandaag staat het openlijk in de krant: alle betrokkenen, van de geringste waterdrager tot de hoogste baas, moeten al die jaren hebben geweten dat het normaal was om doping te gebruiken, anders was het onmogelijk zelfs maar de eerste etappe van de Tour uit te rijden.

Het uitrijden van de Tour is op die manier geen wonder, maar wel het feit dat honderden, duizenden betrokkenen exact wisten wat er gebeurde, maar allemaal zwegen, ‘voor hun salaris en hun pensioen’, maar ook om mee te mogen blijven doen en zich belangrijk voelen. Al die tijd kon volgehouden worden dat er, op enkele ongelukkige incidenten na, ‘schoon’ gereden werd.

Daarbij uiteraard geholpen door een miljoenenpubliek dat verslaafd is aan het circus en helemaal niet wil horen wat de renners allemaal slikken en spuiten om als helden de Tourmalet, de Aubisque en de Aspin op en af te fietsen, desnoods op een voormiddag, en ’s middags nog een trainingsrondje in te leggen.

De wielerjournalisten – wat een term, eigenlijk – hebben er inmiddels alweer wat op gevonden: de renners zijn niet schuldig maar slachtoffer. De schuldigen, te weten de hele maffia die er achter zit, die moet worden ontrafeld en aangepakt.

Voor het publiek is dat ongetwijfeld te ingewikkeld. Het kan eenvoudiger. In het Limburgs Dagblad van vandaag lees ik het bericht dat de organisatie van het Heerlense rondje om de kerk, volgende week vrijdag, Michael Rasmussen er niet bij wil. Altijd hetzelfde lied: je jaagt de zondebok de woestijn in, dan is de rest vanzelf  ‘clean’. Ik wed dat het Heerlense publiek en mutatis mutandis de hele wereld, daar weer intrapt, met beide toe-clips.

___________

Foto: De Pancratiuskerk in Heerlen, waar volgende week vrijdag het rondje wordt gereden met 'Tourrenners'.

Naam

Bij een bouwproject staat een bestelauto. Twee mannen zijn bezig bakstenen in te laden. Op dat moment passeert een politiepatrouille, de agenten ruiken lont. Ze stoppen en vragen: ‘Wat denken wij dat wij aan het doen zijn?’ Zonder aarzelen antwoorden de twee: ‘We hebben thuis een schuurtje gebouwd en wat stenen overgehouden. We dachten: die kunnen ze hier wel gebruiken.’ De agenten: 'Komt niks van in, inladen die handel en wegwezen!'

Aan dit waargebeurde verhaal moest ik vanmorgen denken toen ik vernam dat het achterlijke neefje van wijlen de echtgenote van ook al wijlen Willy Walden, van het ook al wijlen duo Snip & Snap, voortaan een andere kleur trui aan moet en bovendien onverrichterzake naar Denemarken kan, of enig ander land van zijn keuze. (Die echtgenote van Willy Walden heette namelijk Aase – spreek uit Ose – Rasmussen, ik kon niet nalaten weer eens een staaltje ‘nutteloze kennis’ ten beste te geven.)

Die Deense fietser was gisteren zo idioot hard al die bergen op en af gefietst, dat zelfs de leiding van de Raboploeg lont rook en soldaat Rasmussen op staande voet ontsloeg, natuurlijk niet wegens doping, maar wegens ‘drie dagen onwettig afwezig’. Dus nog vóór de uitslag van de dopingtest bekend werd. Misschien werd in Rabobankkringen wel gehoopt dat de pis en het bloed van Michael niet eens meer getest zouden worden.

Ach, lieve lezerd, denk nou niet dat ik triomfantelijk gestemd ben, nu ik zo ongeveer de enige winnaar van de Tour ben geworden. Terwijl ik sliep, nog wel. Welnee, een zekere berusting is alles dat ik gevoel. Wat ik wel hoop: dat ze er bij de Rabobank, die trouwens mijn bank niet is en nu al helemaal niet meer, wakker worden en zich nog wel driemaal bedenken voor ze weer blindelings geld van hun klanten weggeven aan het – met alle respect – woonwagenvolk dat wel op de fiets wil, als er maar voldoende geslikt en gespoten kan worden zodat je er niet echt moe van wordt.

Wat wordt er geslikt en gespoten in het dameshockey? Het lijkt me dat een vooruitziende bank zich die vraag al heeft gesteld. Fatima Moreira de Melo mag er dan wel wezen, maar een klein onderzoekje, bijvoorbeeld of Fatima een bestelwagen heeft die geschikt is voor het vervoer van bakstenen, plus een onderzoek naar de antecedenten van haar Portugese en/of Deense voorouders, lijkt me op zijn plaats. Vóórdat Fatima nog meer wezenloze spotjes gaat opnemen.

Nog een gratis adviesje: noem de bank gewoon weer Boerenleenbank (Raiffeisenbank, mag ook) zodat je niet meer met die ongelukkige fietstocht in verband wordt gebracht. Deed de firma Townsend Thoresen ook, toen een van haar veerboten bij Zeebrugge met fataal gevolg was omgeslagen. Ze heet sindsdien P&O. Mooier eigenlijk, ook wel.

___________________

Bij de foto's: Fatima M. de M. draagt voorlopig wel het geel. En links: de Herald of Free Enterprise van Townsend Thoresen in een wat ongelukkige pose.

Stoken

Vinokourov, een mooie naam. Winokoer is het Russische woord voor ‘jeneverstoker’. Dat haal ik uit het Roessko-Gallandskij Slawarj, in 1961 uitgegeven door de Staatsuitgeverij voor woordenboeken in vreemde en nationale talen in Moskou, op 30 december 1963 door mij aangeschaft bij boekhandel Pegasus in Amsterdam, voor de somma van 8 gulden 90.

Voor niks eigenlijk, dat geld heb je al terug door deze ene ontmaskering. Ik bedoel, iemand wiens naam letterlijk vertaald ‘de zoon van de jeneverstoker’ betekent, die laat je niet eens solliciteren naar deelname aan de Tour de France, of wel dan?

Als dat dus allemaal niet voldoende bewijs was, dan wel het volgende. Tijdens de eerste week van de Tour knalt de zoon van de jeneverstoker keihard tegen het Franse asfalt en scheurt daarbij beide benen half van zijn lijf. Een uurtje later zit hij weer onvervroren op het herenrijwiel, weliswaar met dikke pakken verband om de knieën, maar hij fietst voort en iets later in de Tour viert hij zelfs nog triomfen.

U bent natuurlijk geen getrainde wielrenner, al zou u dat eigenlijk wel willen zijn. Maar ziet u zichzelf al met die dikke pakken verband van hier tot op de hoek fietsen, zonder er doodziek van te worden? Nee natuurlijk. En niemand die er aan dacht dat het jeneverstokersjong daar ook wel eens moeite mee zou kunnen hebben, mede omdat zijn rechterbilpartij er ook niet geheel ongeschonden vanaf gekomen was.

Maar gelukkig was de jeneverstoker al maanden bezig geweest om tijdens het nuttigen van het dagelijks litertje wodka (hij is tenslotte afkomstig uit de desbetreffrende gebieden en de aanverwante beroepsgroep) ook een paar hapjes van het eigen opgepepte bloed naar binnen te werken, misschien wel in de vorm van een paar plakken lekkere bloedworst, die je in Rusland zo heerlijk gefrituurd en druipend van het vet bij het ontbijt krijgt.

En die valpartij kwam heel goed uit. Je gaat een heroïsche fietser, held van het publiek, eentje die met half afgerukte benen en een kappote bil toch meeraast in het peloton, zo’n held ga je toch niet testen op dit of dat? Misschien was het hele geval wel in scène gezet.

Maar ze testten hem dus wel. Met het bekende resultaat.

Wat ik even voorspel: al heeft Rasmussen de hele tijd niets geslikt, nog geen boterham met jam bij wijze van spreken, dan nog zal hem zondag de Tourzege worden ontnomen wegens onttrekking aan de dopingcontrole.

En volgend jaar fietst iedereen met een enkelband, als waren ze tbs’ers op proefverlof. Jeneverstokers in een proeflokaal, zul je bedoelen. Maar daar verzinnen ze al wat op, nog terwijl ik dit schrijf.

________________________

Op de foto: de beide grootvaders van Vinokourov, die in het verleden herhaaldelijk betrapt zijn op het bloeddopen van hun race-adelaars. (We zijn in Kazakstan, ja, 'waar alles kan'.)

Atletiek

Gisteren was de crematie van Jo Jeurissen. De naam zegt u niks, logisch: niet elke journalist wordt wereldberoemd. Als je de naam intikt in Google krijg je trouwens uitsluitend hits in de sector atletiek: Jo was behalve journalist vooral oprichter, langdurig voorzitter en kronikeur van de Kerkraadse atletiekvereniging Achilles Top.

In de journalistiek kwam Jo misschien wel per ongeluk terecht. Ik herinner me niet alles precies, maar hij was ooit actief bij het Brunssumse nieuwsblad ‘De Nieuwsbron’; later dook hij op bij het Limburgs Dagblad, eerst als corrector, later als sportredacteur. Hij was ook chef van een van de edities van die krant, fungeerde als eindredacteur en als chef nieuwsdienst en deed dat allemaal geheel onopvallend. Onopvallend, maar wel degelijk, heb ik begrepen. Absoluut geen flamboyante journalist die in de kroeg verkondigde wat hij morgen allemaal wereldkundig zou gaan maken.

Nee, Jo woonde knus op een prachtig verbouwde boerderij in Ransdaal, waar ik nog een seizoen lang een stuk van zijn tuin mocht gebruiken. Hij leverde collega’s verse eieren van eigen kippen, hij heeft, meen ik, ooit nog eens plannen gemaakt om bij hem thuis een soort culturele kring op te richten, hij schreef een boek over atletiek, liefhebberde een beetje in de wijnhandel.

Jo Jeurissen was vooral een aardige man die zich nooit kwaad maakte, ook niet over de grappen die op de redactie werden gemaakt over zijn half-Belgische afkomst. Hij vertelde af en toe wel eens iets over zijn diensttijd in het Belgische leger, maar ook daar bereikte hij de toppen niet, als dat zijn ambitie al was geweest.

Op het Limburgs Dagblad had het er, vele jaren geleden, even de schijn van dat Jo het nog tot hoofdredacteur zou schoppen. Dat vond hij zelf, net als bijna alle collega’s, ook een merkwaardige gedachte; hij was een volgzaam man, dat wel, en de toenmalige directie wilde vooral een volgzame hoofdredacteur. Dat een ander op de ‘shortlist’ hoofdredacteur zou worden, stond van het begin af aan vast, alleen al omdat die nóg volgzamer was, zeg maar gerust een hielenlikker; Jo en nog een andere collega op de lijst moesten zorgen dat de nieuwe hoofdredacteur zogenaamd langs democratische weg werd gekozen. Het was een stunt van de toenmalige directie die me nog het plaatsvervangend schaamrood naar de kaken jaagt.

Jo was opgelucht dat hij het niet was geworden.

Bij de uitvaartdienst in het overvolle Laurentiuskerkje in Voerendaal (anno 1049) waren maar weinig collega’s aanwezig, een stuk of tien, inclusief die van de zetterij, vooral de bekende oude knarren, net terug van een ver en warm strand en/of alweer onderweg daarheen. Van de huidige redactie was er maar één. Nou ja, Jo was al tien jaar geleden in de vut gegaan. Die ene valt dan nog mee.

De rest had met atletiek te maken. Daar lag kennelijk toch de levensvervulling van Jo. Hij loopt nu de eindeloze marathon.