SanteLOGie

Buttonterrorisme

Op een van onze belastingcenten betaalde website van het ministerie van Justitie kun je nu iets heel ludieks doen (‘ludiek’ is een woord uit de jaren zestig. Het heeft te maken met het Latijnse woord ‘ludere’, spelen): een eigen oranje button maken waar al een tekst op staat, ‘tegen terrorisme’ en daar kun je dan je naam of zoiets aan toevoegen.

Nou heb ik daar  natuurlijk geen behoefte aan, de tijd dat ik met buttons liep ligt al een jaar of veertig achter me, en eerlijk gezegd was ik er toen ook niet gek op. Ze maken je kleren kapot, bijvoorbeeld.

En helemaal moet ik niets hebben van leuke dingen die me door de overheid in de persoon van Piet Hein Donner worden opgedrongen. Daar móet iets mee mis zijn.

En er is meteen iets mis mee. Want de tekst op de button doet mij in ieder geval onmiddellijk denken: zijn er dan mensen die vóór terrorisme zijn? Of heeft Piet Hein de prinsemarij al opdracht gegeven alle personen, aangetroffen zonder zichtbare button op de jas, onmiddellijk preventief te arresteren omdat die niet uitdrukkelijk tégen terrorisme, dus mogelijk vóór terrorisme zijn? Ik had bijna gezegd: hier is sprake van een omgekeerde jodenster, maar ik had met jullie afgesproken dat we niet meer zo gauw naar de Tweede Wereldoorlog zouden teruggrijpen voor vergelijkingsmateriaal.

Dus ik heb me nu even op die site aangemeld en een button besteld met mijn naam er op – het is echt een fluitje van een cent, al moet je daar wel bij opgeven wat je adres is en waar je woont en zo, en of dat nu wel zo gunstig is, dat moet nog worden afgewacht. Maar op een andere manier kon ik geen preview met mijn naam in die button krijgen, dus zodoende. En ik krijg hem gratis thuis gestuurd als hij is goedgekeurd. Kan ik hem altijd in mijn broekzak houden en bij een razzia vertonen, samen met mijn paspoort.

Goedgekeurd? Zijn er dan mogelijkheden dat de door mij ingetikte tekst – mijn voornaam –  wordt áfgekeurd?

Wat moet ik dáár nou weer achter zoeken?

Alleen vieze woorden? Misschien wil Piet Hein voorkomen dat iemand gaat lopen met een button waar op staat: ‘Bouyeri tegen terrorisme’. Dat zal het zijn.

  Over terrorisme gesproken: dat is toch al weer zo’n beetje achter de rug? Pim F. en Theo vG., en dat gedoe in de Antheunisstraat, goed, dat kun je met wat goede wil tot terrorisme rekenen. Maar verder?

Vindt Piet Hein ook. Vandaar dat hij er nu zelf mee begint: buttonterrorisme. Daarom heb ik de tekst een beetje gewijzigd. Kon netter, ik geef het meteen maar toe, maar het gaat om het idee.

Een vent

Om goed carnaval te kunnen vieren, moet je je zelf goed kennen en er goed tegen kunnen om voor gek te staan.

Als er iemand is die beide eigenschappen ontbeert, dan is het een jongetje in de aanvallige leeftijd tussen 6 en 15 jaar. Alle jongetjes van 6 tot 15 jaar. Deze knullen, die het later geen moer kan schelen om boeren en scheten latend en naar zweet stinkend in een ongewassen onderhemd achter hun bierbuik aan te sjokken, hebben in die prille jaren een kwetsbaar ego dat nergens tegen kan en tenen maat 176 en willen maar één ding: niet opvallen.

Mijn vriend en collega Emile Hollman schrijft een wekelijkse column in het Limburgs Dagblad met observaties aangaande zijn zoon en dochter. De column van vandaag illustreert weer eens bovengenoemde stelling.

Zijn ‘vriend en zoon’ gaat als soldaat verkleed carnaval vieren. Emile, zelf een voormalige pacifistische hippie, probeert hem op andere gedachten te brengen maar alleen al de lange haren van hippies bezorgen hem de kriebels. Nee, soldaat zal hij zijn.

Mijn twee zonen, die inmiddels het carnaval vieren alweer ontgroeid zijn, deden exact hetzelfde. Ze gingen in een camouflage-overall, gewapend met ‘schietgeweer’, naar de carnavalsviering op school. Daar stonden de ouders de hele middag gezellig op de muziek heen en weer wiegend bier te drinken, de meisjes speelden, verkleed als prinses, in de poppenhoek en de jongens, ja, waar waren de jongens?

Die lagen in de struiken rond de school op elkaar te schieten.

Je bent een vent, of je bent het niet.

Een pallet aan mogelijkheden

Advertentie in de Volkskrant van heden, geplaatst door de Dienst Werk en Inkomen van de Gemeente Amsterdam.

Ik wijs op de volgende punten:

‘Met het oog op de invoer van de wet WMO…’ Zo’n wet kunnen we zelf niet maken, die moet worden ingevoerd. Vanuit Analfabetië, denk ik. Even voor de zekerheid: bedoeld wordt ‘invoering’.

…’gaat Amsterdam een experiment aan…’ Als ik het voor ’t zeggen had, gaat dat Amsterdam helemaal níks aan.

‘…wil Amsterdam… klanten uit deze doelgroepen plaatsen op vormen van dagbesteding.’ Plaatsen op vormen? Of vormen op plaatsen? Misschien wel vaarmen op plotsen, plaarmen op votsen. Of misschien toch: ‘helpen de dag door te komen’?

‘Middels een openbare aanbesteding…’ Die weet ik: daar wordt mee bedoeld ‘door middel van.’ In dit geval eventueel ook ‘Door…’

‘…een zo breed mogelijk pallet aan mogelijkheden…’ Volgens mij zijn pallets aan een maximum breedte gebonden; een vorkheftruck (de schrijver van dit intiem stukje proza zal ongetwijfeld schrijven ‘voorheftruck’) kan toch zeker geen pallet van bijvoorbeeld drie kilometer breed verplaatsen?

En wat ligt er aan, dus vermoedelijk óp die pallet? ‘Van assessments tot korte opleidingen en werk.’ Assessments is toevallig helemaal goed gespeld. Het betekent ‘belasting’ of ‘aanslag’. Ook wel ‘schatting’. Dus wat staat hier? Al slaat u me dood.

Via de advertentie wil genoemde dienst in contact komen met organisaties die leuke dingen weten voor verslaafden en chronische psychiatrische patiënten in Amsterdam Zuid-Oost. Volgens mij wordt daar al veel gedaan op dat gebied, denk aan de lollipopfeesten.

Maar wat ik wil zeggen: hoe is het mogelijk dat die dienst van de gemeente Amsterdam niet gewoon wéét wie zich met dat soort werk bezighouden? Die zouden ze dan kunnen bellen; aan mondeling taalgebruik worden minder hoge eisen gesteld.

Gelukkig doen ze ook aan uitvoer. Van dagactiviteiten.

Alweer een boek gevonden

Het is de laatste jaren al veel vaker vertoond, met name sinds is gebleken dat het resultaat weg vliegt als warme broodjes bij de bakker. Iemand, meestal de ik-figuur van het boek, vindt ergens of krijgt toegestuurd of wordt geheimzinnig geattendeerd op een boek of manuscript of een deel daarvan dat een als geheim verpakt raadsel bevat, dat vervolgens de rest of een deel van de rest van het leven van de ik-figuur bepaalt.

Het mooiste voorbeeld daarvan vind ik nog altijd Baudolino van Umberto Eco, waarvan het verhaal feitelijk verteld wordt door een oude grijs die in de catacomben van Istanboel leeft. Wellicht mooier en beter in ieder geval dan het boek dat ik net uit heb: De schaduw van de wind van Carlos Ruiz Safón. Ja, ik weet het, ik overal niets dan lof over dit in 2001 in Barcelona verschenen boek, iedereen heeft het in één adem uitgelezen en zo voort.

Maar ik heb moeite gehad de eerste tweehonderd pagina’s door te worstelen en de rest gelezen omdat ik nu eindelijk wel eens achter het geheim van deze bestseller wilde komen.

Een boekhandelaar in Barcelona brengt zijn zoon Daniel in aanraking met de ‘Begraafplaats der Vergeten Boeken’, waar hij een boek mag uitkiezen. Hij kiest ‘De schaduw van de wind’, geschreven door ene Julián Carax. Na lezing van het boek is de jongen geheel verslingerd aan Carax’ werk, maar ontdekt dat de man weliswaar andere boeken geschreven moet hebben, maar dat die niet te vinden zijn. Hij ontdekt ook dat er iemand is, Lain Coubert genaamd, die jaagt op de exemplaren van Carax’ boeken en ze allemaal wil verbranden. Daarom bergt Daniel zijn exemplaar weer op in de ‘Begraafplaats der Vergeten Boeken’, in de rest van het verhaal komt het daar ook niet meer uit.

Tientallen pagina’s lang duiken er links en rechts figuren op waarvan je vermoedt dat ze met elkaar in verband staan. In ieder geval wordt duidelijk dat alle hoofdrolspelers elkaar kennen of gekend hebben van of via een kostschool aan de zuidkant van Barcelona.

Uiteindelijk neemt Zafón zijn toevlucht tot de opnieuw min of meer toevallige vondst van een volgend manuscript, waarin alles in zijn samenhang wordt geplaatst. Daaruit blijkt wat de attente lezer al een tijdje vermoedde, namelijk dat Daniel feitelijk het mislukte leven van Carax ‘herleeft’, maar met weglating van diens fouten: het verhaal van het oorspronkelijke, veilig opgeborgen boek. Volgen nog enkele bloedstollende scènes – het boek zou met gemak tot een filmscript omgewerkt kunnen worden – waarna een dronken priester Daniels huwelijk inzegent en eindelijk die hoer geregeld wordt voor een eenzame oude man in een bejaardenhuis.

Het is best een goed boek hoor, prachtig geschreven (ik las het toevallig in het Duits, misschien is dat ook nog een bijbehorende verwikkeling) en aardig spannend, met veel sensatie, grauwheid (Barcelona tijdens de burgeroorlog) die me deed denken aan The Quincunx van Palliser, liefde en humor.

Maar wie een avonturenboek zoekt dat veel beter de sfeer van de schone stad Barcelona (de Sagrada Familia komt in dit boek niet voor, gelukkig wel het hoerencafetaria in de Escudellers waar ik 1960 geroosterde garnalen at) moet toch eens zoeken naar ‘De Stad der Wonderen’ van Eduardo Mendoza (1986). Vermoedelijk niet te vinden op de 'Begraafplaats der Vergeten Boeken'.

Werkelijkheid als verbeelding

Als je, als columnist met hang naar uitspraken die stáán, weer eens de neiging hebt om het beleid van Bush, of Balkenende, of dat van Israël, te vergelijken met dat van nazi-Duitsland, is het toch goed de film The Pianist van Roman Polanski in de gleuf van de dvd-speler te duwen en rustig tweeënhalf uur te kijken. Want daarna vind je de prestaties van de nazi’s weer helemaal uniek; en je vindt vooral dat dat maar het beste zo kan blijven.

De film stamt al uit 2002, maar ik ben een vadsig persoon, dus ik heb hem nu pas bekeken. Vrijdagavond met name, al was natuurlijk woensdagavond beter geweest, toen de gehele publieke omroep in de greep van de sport was. Maar komaan, ook gisteravond was er na ‘De wereld draait door’ ook niets bijzonders meer te zien. Dus naar dit superieure stuk geschiedkundige opvoeding gekeken.

Nu kennen we Polanski vooral van tegen horror of minstens tegen raadselachtigheid aanleunende films, maar deze is anders. Het is de verfilming van de autobiografie van Wladyslaw Szpilman, (op de foto zoals hij er echt uitzag) pianist, begenadigd Chopinvertolker. Szpilman bevond zich tijdens de Duitse inval in Polen in 1939 in zijn geboortestad Warschau en het verhaal komt er op neer dat hij als gevolg van een reeks gelukkige toevalligheden, als enige van zijn familie de uitroeiing van de joden en de vernietiging van het ghetto overleeft.

Polanski heeft dat verhaal, dat moeilijk nog verbeterd kon worden, zakelijk en adequaat in beeld gebracht.

Even doet de film denken aan de gladde Holocaust-tv-serie van 1978 maar allengs wordt het verhaal griezelig echt, er zijn momenten waarop de doorgewinterde filmkijker bijna even wegkijkt – ondanks dat Polanski zich de ware meester toont door de gruwelen net niet in hun complete bloederigheid te laten zien. Het detail waar ik dezer nog wel eens even van zal wakker schrikken: de Duitser die een aantal Joden bevolen heeft te gaan liggen, negen van de tien met een nekschot afmaakt en dan rustig herlaadt terwijl de laatste man op de grond wellicht even denkt: ik ga dit overleven. Keurig stopt de Duitser de lege patroonhouder in zijn tas.

Naarmate de film vordert, wordt het meer en meer een Polanski: vervreemding van de werkelijkheid (maar nu in het besef dat het geen vervreemding, maar de werkelijkheid is) en de langzame verandering van Warschau als aanvankelijk nog levende stad in een eindeloze, volstrekt levenloze ruïne waarin maar één mens nog leeft, zij het nauwelijks nog: Szpilman die in zijn ziekte en honger en eenzaamheid zonder piano vingeroefeningen doet waarbij je Chopin tot leven hoort komen. Nee, er leeft er nóg een, want er is een goede Duitser, kapitein van de Wehrmacht Wilm Hosenfeld, die Szpilman door het laatste, moeilijkste stuk van het drama heen helpt en zelf in krijgsgevangenschap naar Rusland verdwijnt.

De film is op een tamelijk gelikte manier gefotografeerd, vrijwel alle details kloppen. Feitelijk hebben de productie en de decorafdeling een bijna niet te bevatten prestatie geleverd, hoe krijg je zoveel ruïnes bij elkaar – de levensechtheid is van een bijna griezelig niveau.

De film is uitgebracht in de Volkskrant Filmfestivalserie en oa. bij bol.com te bekomen voor tien euro.

De atoombom en ik

In een e-maildiscussie die ik vanmorgen had met iemand in Israël liet ik me het volgende ontvallen: ‘Het is toch wel erg dat we ons hier zitten te verkneukelen omdat ze in Midden-Oosten inmiddels de Deense cartoons een beetje vergeten zijn en nu volijverig elkaars moskeeën opblazen en in brand steken.’

Maar intussen is het wèl zo. Dat is ook sinds eeuwen en eeuwen de kern en oorzaak van zo ongeveer alle gevoerde oorlogen: Onze god – of onze versie van onze god – is de beste, en als je het daar niet mee eens bent, dan sla ik je hersens in. Het allerergste is natuurlijk dat op die manier niet alleen onschatbare kunstschatten verloren gaan en vele mensen het leven laten. Het allerergste is dat al die arme sloebers worden opgehitst om het schamele bezit dat ze hebben over en weer in brand te steken of op andere manieren te verwoesten waardoor ze, voor het gelijk in het hiernamaals, hier totaal aan de grond raken.

Ik noemde in de discussie met de Israëli ook het feit dat wij, in West-Europa, er ook wat van kunnen. Vanaf 1517, toen Luther zijn stellingen aan de deur van de kerk in Wittenberg plakte, tot en met de laatste aanslagen in Noord-Ierland, hebben de katholieken en protestanten er ook een potje van gemaakt. Hoeveel onschatbare kunst is er niet verloren gegaan, alleen al bij de Beeldenstorm van 1566?

En zo schiet bijna niemand meer in een cynische lach, zoals ik altijd nog wel, als we lezen dat in Nigeria ‘christenen’ de bezittingen van moslims in brand hebben gestoken en ook moordend zijn rondgegaan. Ergens in mijn achterhoofd hangt voor het woord ‘christen’ nog altijd een menselijke betekenis rond. Christen, dat is toch naastenliefde, goedheid, tolerantie? Maar niks daarvan: het christendom is een godsdienst en dus in essentie een gewelddadig systeem. ‘Willst du nicht mein Bruder sein, so schlag’ ich dir den Schädel ein.’

Terug naar het Midden-Oosten. Israël heeft natuurlijk verschrikkelijke dingen gedaan, Israël heeft geheel wederrechtelijk andermans gebied bezet en gekoloniseerd en oefent er een rechteloos schrikbewind uit. Je zou zelfs – maar ik houd me daar buiten – kunnen stellen dat het hele bestaan van Israël op die plek wederrechtelijk is. Maar voor hoeveel andere staten geldt dat, mutatis mutandis, niet? Dus is het beter de status quo, en wel die van midden 1967, als uitgangspunt te nemen. En bovendien vast te stellen dat Israël het enige beschaafde en democratische land in die hele regio is. Een gedacht die, ik geef het toe, mede wordt ingegeven door het feit dat Israël van al die landen nog het meest op een westers land lijkt.

En dus schreef ik vanmorgen: ‘Natuurlijk is het zorgwekkend dat Iran werkt aan een atoombom. Gelukkig hebben jullie er ook een en, anders dan Iran, goed onderhouden bommenwerpers om de bom af te leveren.’

Het is werkelijk zonde dat ik het zeg.

Rechts googlen

Zo weinig mogelijk aandacht besteden aan onze blonde ster uit Venlo. Als de VVD niet ooit de onvergeeflijke stap had gedaan deze man als kandidaat-Kamerlid te accepteren, hadden we nooit wat van hem gehoord. Van Baalen is een tikkende tijdbom.

Maar goed, als Geertje W. een partij opricht die PVV heet, dan wordt het tijd om te Googlen. 10.050.000 (tien miljoen vijftigduizend) hits. Ik heb tot nummertje tachtig doorgebladerd en toen moest ik weer iets anders doen. Ziehier een greep uit de mogelijkheden: PVV is:

Belgische politieke partij van voor 1992
Voetbalclub in Helmond
Voetbalclub in Pernis
Deense softwarefirma
Duitse communicatiefirma
Positive Vertragsverletzung
Productschap voor Vee en Vlees
Persoonlijk Verpleeg- en Verzorgingstehuis ’t Gooi
Iets Tsjechisch
Iets van het Meertens Instituut
Iets Russisch met hotels in Sint Petersburg
Jongerengroepering in Vlaanderen
Iets met de Inkomstenbelasting
Een balpen van €1.35
Iets met satellietantennes
Iets in de plaats Pecs in Hongarije
Iets over de uitstoot van CO2 door vliegtuigen
Iets in verband met aids in Congo

Waar ‘iets’ staat ging het om sites die me boven de pet gingen, mede ook vanwege de gebruikte taal.

Dat is het verschil met Wilders: zijn programma gaat niemand boven de pet. Belastingen omlaag, zwartjes eruit, ultrakort en ultraduidelijk.

Ik vergat natuurlijk nog de eigen website van de blonde godin uit Venlo. Maar die zoek je zelf maar op.

Grote geheimen

‘De gelukkige huisvrouw’, ‘De Godin van de jacht’, boeken van Heleen van Royen die liepen als een trein, een kloppend verhaal hadden, zij het dan met weinig diepgang; boeken die niet anders konden zijn dan min of meer autobiografisch. De beschrijving van haar bevalling in ‘De gelukkige huisvrouw’ is de meest realistische die ik ooit heb gelezen.

En dan is er nu ‘De ontsnapping’. Julia de Groot heeft een doorsnee Hollands gezinnetje, man, dochter en zoon. En ze heeft een groot geheim. Het geheim, zo blijkt ergens in het boek, brengt haar tot een opmerkelijke daad: ze zegt tegen haar gezin dat ze een tijdje weggaat en doet dat ook.

Van beroep is ze boekhouder in het bedrijf van haar vader en in die functie heeft ze diens geld handig belegd en daar een flinke cent aan overgehouden. Vanaf haar aankomst in de Algarve, Portugal, gaat het daarmee meteen van dik hout zaagt men planken.

Behalve haar grote geheim heeft ze nog een ander probleem: het korte piemeltje van haar echtgenoot. Dus dan hoef je geen twee keer te raden waar ze op zoek naar is: behalve naar drank en pillen vooral naar een zwaar geschapen neger.

Haar grote geheim heeft alles te maken met haar twintig jaar geleden op negentienjarige leeftijd overleden broer Jimmie, met wie ze in Portugal uitgebreide gesprekken voert. Via een onorthodoxe liefdesaffaire, waarin ze haar geheim aan de geliefde toevertrouwt, komt ze terecht in de situatie waar alle vrouwen die zulke domme dingen doen nu eenmaal in terecht komen: verkracht en beroofd aanvaardt ze – met enige moeite, ze is immers beroofd – de terugreis naar Amsterdam, waar haar een nieuw groot geheim wacht dat te maken heeft met de reis naar Thailand die ze haar eenzame vader voor haar vertrek naar Portugal heeft aangeraden.

In Life and Cooking (en dus niet in een literair programma of bijlage) heeft ze er zondag het een en ander over uit de doeken gedaan en opnieuw bleek, zo hoor ik van mensen die de uitzending hebben gezien, hoe autobiografisch Van Royen schrijft. Het zou me niet verwonderen dat het huis in Carvoeiro, waar een belangrijk deel van het boek zich afspeelt, het huis van haar huidige buren aldaar is.

Van Royen heeft in een ander interview gezegd dat ze zich zelf, beter nog dan Gerard Reve, een echte volksschrijver vindt. Gerard is om te beginnen natuurlijk wel de uitvinder van die term, dat scheelt een stuk, en van Van Royens bewering klopt echt niets. Haar boek is onderhoudend (maar minder dan de eerste twee) ze schrijft bij vlagen goed (ook bij vlagen slecht) ze beschikt over een lenige fantasie, maar het is weer geweldig ééndimensionaal, van de tongue in cheek, de ironie, de meervoudige dubbele bodems van Gerard Reve is niets te vinden. Wat bedoel ik met ééndimensinaal? Als ‘De ontsnapping’ (Die beter ‘Een verrassende terugkeer’  had kunnen heten) een goed boek was, zou ik het niet helemaal waardeloos kunnen maken door ‘het geheim’ te onthullen en dat is dus wèl het geval.

Al vraag ik me wel af of Reve in zijn tijd niet gezwicht zou zijn voor Life and Cooking, een programma dat zoals bekend helemaal nergens over gaat (dank je wel, Ralph) maar waar op zondagmiddag heel wat ongelukkige en verveelde huisvrouwen, al of niet met jachtplannen of desnoods een groot geheim, op afstemmen.

Stomdronken dorpsgek

De krant, dat blijft toch een dagelijkse avonturenroman waar Harry Potter feitelijk niet tegenop kan. Het is een bekend cliché, maar het is ook waar: de werkelijkheid is altijd meer bizar dan je ooit zou kunnen fantaseren.

Ik bedoel, hoe zou je dit kunnen bedenken: meisjes van 12 tot 15 in Amsterdam-Oost laten zich neuken voor een trek van een joint of een flesje fris en doen aan het eind van het Lollipopfeest mee aan een vrolijke wedstrijd pijpen, en vinden dat geen prostitutie.

Of deze: heel Zuid-Nederland gaat komende week op slot ‘omdat toch iedereen carnaval viert’ en dan blijkt uit onderzoek de echte carnavalisten nauwelijks een kwart van de bevolking uitmaken, en het zijn bovendien vrijwel uitsluitend jongeren. Intussen heeft een echte Limburgse krant, die dus nauwelijks nog door jongelui wordt opgemerkt, vandaag wel een heel katern waarin met name de optochten uitgespeld staan. Voornamelijk dus informatie voor jongelui die nooit de krant inkijken. Ook blijkt dat van de gehele bevolking vrijwel niemand begrijpt wat de functie van prins Carnaval precies inhoudt, oorspronkelijk: een stomdronken dorpsgek die wordt rondgereden in een kruiwagen.

In diezelfde krant een artikel van een Russische professor die gelukkig iets zegt wat ik al dacht: dat de vogelgriep al heel lang bestaat en dat de hype alleen maar ontstaan is doordat er tegenwoordig meer met elkaar concurrerende media zijn dan vroeger. Eigenlijk is het mediagriep. Toch een beetje uit de buurt van zwaan-kleef-aan blijven, adviseer ik.

Met Ratko – het woord zegt het al – Mladic, de grootste slachter sinds Hitler, wordt nota bene onderhandeld over diens arrestatie, ik neem aan dat hij een tweepersoonsbed wil in Scheveningen, en een glaasje pruimenjenever bij het ontbijt. De tijd dat de slachters zonder meer werden gevangen of, mooier nog ‘auf der Flucht erschossen’ ligt kennelijk al lang achter ons.

De uitglijder van Zalm van zondag was zorgvuldig gepland door zijn campagneleider Mark Rutte, omdat VVD’ers nou eenmaal gek zijn op de onroerendzaakbelasting. De uitleg daarbij gaat mij volledig boven de pet. Ik dacht dat VVD’ers tegen die belasting waren, maar dat blijkt dus iets ingewikkelder te liggen.

In de Volkskrant van heden zie ik een Papoea in vol ornaat bovenop een oude Dakota staan. Ook als ik aanneem dat die in die toestand niet zal gaan vliegen, is het toch een plaatje dat maar weer eens aantoont dat de werkelijkheid aanzienlijk meer bizar is dan je ooit zou kunnen fantaseren. Het zal wel een stomdronken  dorpsgek zijn. Ik mis trouwens de peniskoker.

___________________________

Op die foto is nog het een en ander op te merken. Hij staat bijvoorbeeld als illustratie bij een artikel over de problemen die de Papoea's in voormalig Nederlands Nieuw-Guinea, thans Irian Yaya, ondervinden van de Indonesische 'bezetting', terwijl de foto genomen is in een geheel ander land, de onafhankelijke republiek Niugini, dat toevallig wel ligt op hetzelfde eiland als Irian Yaya. Het is zoiets als een artikel schrijven over de problemen met de nieuwe zorgverzekering in Nederland en dat illustreren met een foto van de kensenpluk in Oostelijk Kabardino-Balkarië.

De Blauwe Schuit

Toch is het even een schokje: Max Schmeetz is geen moelemëeker meer op de Heerlense Blauwe Schuit. Wie niet in Heerlen en omstreken woont haakt nu waarschijnlijk al af, want dit is een buitengewoon lokaal onderwerp.

Max Schmeetz is een oud-collega van het Limburgs Dagblad. Hoewel hij op de krant van alles deed, zoals jarenlang een dagelijks puntig stukje van een regel of tien op de voorpagina (Het Eitje) en zo nog het een en ander, was Max toch vooral beroemd om zijn activiteit rond de plaatselijke vastenavond, u wellicht beter bekend als carnaval. Hij oefende daar het hele jaar voor, met name door het innemen van bier en door zich meester te tonen op de flipperkast in café, u raadt het langzamerhand wel, De Blauwe Schuit in het hartje van Heerlen.

Hoewel Max volgens mij van geboorte Heerlenaar was en hij nu in Brunssum woont, wordt hij in de krant van heden ‘Schinveldenaar’ genoemd, een misverstand dat misschien ontstaan is uit het feit dat Max ook altijd aanwezig was bij een van de hoogtepunten van de viering van vastenavond in Oostelijk Zuid-Limburg, het op carnavalsdinsdag vanaf de Markt in Schinveld oplaten van de Geet mit ut Gesjtrikt Udder, oftewel de geit met de gebreide uier. De geit hangt aan een aantal ballonnen en vertrekt op de heersende wind. Ik meen dat zij wel eens in de Oekraïne terecht is gekomen; in ieder geval komt vrijwel altijd de haar vergezellende kaart met een boodschap in vele talen, terug naar Schinveld en de gelukkige vinder wordt vervolgens uitgenodigd om het volgend jaar carnaval te komen vieren in het Awacsdorp. Wie weet hoe ver zij dit jaar komt, nu de tussenliggende bomen zijn gekapt.

Wat ik maar wilde zeggen was dat Max het van nature een beetje internationaal zocht: zelfs zijn echtgenote, die vloeiend Heerlens spreekt, komt uit Slovenië.

Waarom hij vandaag in de krant staat heeft daar ook mee te maken. Want de Blauwe Schuit, overigens een mythisch carnavalssymbool dat overal in West-Europa opduikt (de Nijmeegse carnavalsvereniging heet zo) is weliswaar Heerlens, maar de komende dagen doet hij twintig gemeenten in drie landen aan, en overal voert de Moelemëeker, de praatjesmaker dus, tegendraads het woord, waarna het bier rijkelijk vloeit en dan weer verder. Zondag rijdt de schuit mee in de Heerlense optocht.

Max voer 44 jaar mee op de schuit, de afgelopen vijftien jaar als Moelemëeker, als opvolger van de legendarisch Heinz Paffen, uitbater van genoemd café. En nu moet hij het overlaten aan iemand van wie ik nog nooit heb gehoord en die, naar ik vrees, een horehollender is. Max stond er wat bedremmeld bij toen de schuit gisteren uitvoer. Hij zit nu waarschijnlijk licht mokkend zijn pijp te paffen.

Als dat maar good geet.

______________________

Op de foto van Dries Linssen in het LD van heden: links Max Schmeetz, in 'burger', rechts de nieuwe Moelemëeker, die de Blauwe Schuit bestijgt.