SanteLOGie

Big Brother is terug

Buiten een aantal niet onverwachte dingen, zoals het veranderen van de naam van de Golf van Mexico – helemaal niks bijzonders, heel veel stukken zee in de wereld hebben minstens twee namen – en het brengen van glorie en rijkdom naar Amerika – maar dat laatste wel ten koste van de rijkdom van de rest van de wereld, was de inauguratiespeech een geweldige opsomming van rechtse humbug, waar staatssecretaris Janssen, minister Keizer en Kamerlid Wilders ongetwijfeld kwijlend naar hebben gekeken.

En opeens kwam in mij op dat Trump hier een aanvulling op, of misschien een modernisering van het boek 1984 van George Orwell ten beste gaf – oorlog is vrede, haat is liefde.

Hij brengt vrede in de wereld en beëindigt alle oorlogen, maar daarvoor is het wel nodig de wereld een handelsoorlog van onbekende omvang op het lijf te jagen. Over de oorlogen die hij wilde beëindigen zei hij niks, want hij weet dat hij dat niet kan beloven.

Hij gaat zorgen dat Amerika een ongekend geweldige toekomst tegemoet gaat, schuift alle rampspoed tot en met de bosbranden in Californië op het bordje van de Democratische partij en van president Biden, die er vriendelijk bij zat te lachen maar er niet voor kon klappen, zoals het zootje domkoppen dat zich verzameld had in het Capitool.

Hij beloofde dat de zwakken in de samenleving het beter gaan krijgen maar sneed vervolgens alle hoop daarop af, bijvoorbeeld door aan te kondigen dat duizenden illegale mensen uit landen in Midden- en Zuid-Amerika te deporteren – waarmee de Amerikaanse economie zware klappen zal krijgen; door te zeggen in Amerika voortaan maar twee genders zouden zijn, vrouwelijke en mannelijke, hij zou de gezondheidszorg weer op de rit krijgen maar heeft daar wel de hulp de grootverdieners in die sector voor nodig, die er geen seconde aan denken.

Hij stapt uit het Akkoord van Parijs, terwijl uitgerekend zijn land de grootste klappen gaat krijgen van de klimaatverandering, hij gaat al die olie verkopen in de hele wereld en daar rijk van worden, maar wie gaat dat kopen als er in de rest van de wereld gezondere manieren van energie-opwekking zijn? Ik kon eigenlijk maar één dingetje zien dat waarschijnlijk echt in orde komt: dat hij zelf nooit meer voor zijn eigen misdaden vervolgd zal worden.

Hij is immers Big Brother, althans, dat verbeeldt hij zich.

Arm Amerika. Arme wereld.

Een fascist als president

Door Peter Stiekema

Het werd maandag dus toch nog erger dan verwacht, die inauguratie van president Donald Trump. Op onbeschaamde wijze diskwalificeerde hij ongeveer al zijn voorgangers, met uitzondering van zichzelf. En hij begon, zoals hij het zelf noemde, 'een goddelijke missie', met het uitroepen van de noodtoestand aan de grenzen met Mexico. Die gingen ongeveer onmiddellijk potdicht. Een jacht op miljoenen illegalen is geopend, die alleen maar te vergelijken zal zijn met de Jodenvervolging in Nazi-Duitsland.

Om het nog erger te maken ging zijn miljardairmaatje Elon Musk nog verder door het brengen van de Goebbelsgroet. Een Hitlergroet mag het immers volgens Musk zelf niet genoemd worden. Trump als de nieuwe Hitler en Musk als zijn maatje Goebbels, erger kan het niet worden.

Er zijn in de VS voorlopig nog maar twee gendertypes, man en vrouw, mogelijk. Alle overige zijn met een pennenstreek van het toneel verdwenen. Alle misdadigers, die op 6 januari 2021 het Capitool bestormden en daar slachtoffers maakten, zijn inmiddels vrijgelaten, zelfs degenen die bestraft waren met 18 en 22 jaar cel. Het einde van de democratie in de VS is daarmee een voldongen feit. Trump en zijn gezellen gaan als fascisten tekeer.

Panama en zijn kanaal zullen op hun tellen moeten passen, Denemarken en Groenland eveneens. de VS is uit de WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) gestapt en uit de milieu-akkoorden van Parijs. Hoe het met de NAVO gaat staat nog te bezien. Secretaris-generaal Mark Rutte was in ieder geval niet bij de inauguratie aanwezig, evenmin als Ursula Von der Leyen, hoofd van de EU, die overigens kennelijk ook niet gemist werd. 

Er lijken sombere, zo niet gevaarlijke tijden aan te breken, zeker voor de wereldhandel. Nu al heeft Trump aangekondigd importheffingen van 25 procent  te eisen van goederen die uit de buurlanden Canada en Mexico komen. Ook Europa en China kunnen hun respectievelijke borsten nat maken. 

Van milieuregels zullen Trump en zijn satrapen zich niet veel aantrekken. Boren, boren en nog eens boren, dat staat grote gebieden in de VS te wachten, naar olie en aardgas.  Maar waarschijnlijk ook naar zeldzame metalen als lithium, belangrijk voor de bouw van accu's voor de elektrische auto's van Musk. 

Er is echter nog een weinig hoop over. Trump heeft aangekondigd ook naar Mars te willen. Met een van die raketten van Musk moet dat zeker lukken.

Een enkele reis dan maar?

Bestaat België eigenlijk wel?

Door Peter Stiekema

Bestaat België eigenlijk wel? Dat is een vraag die ik mezelf regelmatig stel nu mijn Vlaamse vrouw en bovengetekende al ruim drie jaar in België woonachtig zijn. En eigenlijk moet het antwoord 'nee' zijn. België bestaat in wezen uit een aantal  regio's, die allemaal min of meer zelfstandig zijn met eigen regeringen, nou ja 'regerinkjes' , geleid door een federale regering, die momenteel al maanden demissionair is. Formateur Bart de Wever doet zijn best een nieuwe uit de grond te stampen, maar dat lukt niet al te best. Hij heeft niet veel tijd meer want voor 1 februari moeten die onderhandelingen worden afgerond, vindt zelfs koning Philippe zo langzamerhand. Het is maar zeer de vraag of dat gaat lukken. Nu al wordt er overal gestaakt uit protest tegen uitgelekte pensioenplannen die er kort gezegd op neer komen dat er langer moet worden gewerkt tegen een aanzienlijk lager pensioen. 

Eigenlijk zijn twee andere regeringen belangrijker, namelijk de Vlaamse regering en de Franstalige tegenhanger die de dienst uitmaakt in Wallonië, met als feitelijke grens de zogenaamde taalgrens. In feite willen Vlamingen en Walen zo weinig mogelijk met elkaar te maken hebben. Daarnaast heb je nog regeringen voor het gewest Brussel (de stad en omgeving) en de Oostkantons. Ook daar mogen de bestuurders zich minister-president en ministers noemen, terwijl het eigenlijk niet meer dan burgemeester en wethouders (in België schepenen)  zijn.

Ook de Oostkantons (globaal het gebied tussen Eupen, Malmedy en Sankt Vith), die eigenlijk onder de provincie Luik vallen, hebben een eigen regering. Die zetelt in Eupen en de bevolking bestaat voornamelijk uit Duitstaligen, van wie er ongeveer 96.000 in het gebied wonen.

Als er bijvoorbeeld belangrijke besluiten genomen moeten worden over de milieuwetgeving, houdt dat in dat er vergaderd moet worden tussen vijf ministers van Milieu, die van het land België, van Vlaanderen, Wallonië, het Gewest Brussel en de Oostkantons. Dat leidt dan misschien niet tot een Babylonische spraakverwarring, maar zeker wel tot een soortement Belgische in drie talen.

Die Oostkantons behoren overigens pas sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog tot België, als een soortement Wiedergutmachung van de oorlogsellende die de Duitsers destijds in het land hebben aangericht. Het gebied werd dus in 1940 meteen weer ingelijfd door Duitsland en velen moesten voor Hitler vechten in bijvoorbeeld Rusland. Na deze oorlog kwamen de kantons weer in Belgische handen en werden Duitstaligen die bepaald niet vrijwillig hadden moeten vechten met de nek aangekeken. Maar die situatie heeft zich nu wel ongeveer genormaliseerd. 

Er worden in België dus drie talen gesproken, Nederlands, Frans en Duits, terwijl er in een brede regio ten zuiden van Nederlands Limburg ook nog Diets wordt gesproken, dat is een streektaal die wel wat op het Luxemburgs of een heel ingewikkeld soort Limburgs lijkt en waarvan ik dus geen donder kan verstaan.

In België is de taalstrijd nog steeds niet gestreden. Van die strijd zijn belachelijke voorbeelden te vinden. Zo las ik onlangs in De Standaard (een Belgische kwaliteitskrant die enigszins te vergelijken is met de Nederlandse NRC) een artikel waarin wordt gemeld dat een treinbegeleider is aangeklaagd omdat hij ter hoogte van het Vlaamse dorp Vilvoorde de reizigers had toegesproken met 'Bonjour, Goedemorgen' terwijl op die plaats alleen Nederlands is toegestaan. Ook al bevond de trein zich toen amper 1 kilometer van de grens met het tweetalige Brussel, waar die begroeting wel mag.

Wanneer hun trein door Vlaanderen rijdt, mogen treinbegeleiders, zeg maar conducteurs, alleen in het Nederlands omroepen. Pas als Brussel wordt binnengereden mogen de boodschappen in het Frans en Nederlands worden omgeroepen. Die regeling geldt tot de trein de grens met Wallonië oversteekt. Dan is alleen Frans de voertaal, ook op digitale infoborden. Alleen op treinen naar Brussels Airport mogen boodschappen ten behoeve van de vele reizigers omgeroepen worden in vier talen, dus ook in het Duits en Engels. 

Een klein voorbeeld van waarin een klein land, dat gebukt gaat onder een enorme schuldenlast, nog veel kleiner kan zijn. België heeft waarachtig grotere problemen dan begroetingsrituelen op treinen, zoals het bij lange na niet voldoet aan de NAVO-normen, een gebrekkige luchtverdediging, een gigantisch begrotingstekort en een veel te hoge belastingdruk, waar helaas ook mijn Nederlandse pensioenen ernstig onder te lijden hebben.

Nee, wat mij betreft bestaat België niet echt. Eigenlijk is dat toch tragisch te noemen, vindt u ook niet? 

Behulpzame mensen

Dit jaar, nee: vorig jaar natuurlijk, toen gebeurde het. We waren na een lange autorit aangekomen op een camping in Italië waar we een  huisje (formaat stacaravan) hadden gehuurd; het was al donker en het regende een beetje. We reden tot vlak bij het vakantieverblijf en toen kwam de mevrouw van de receptie ons achterna: of ze kon helpen met de bagage?

En dan ben ik er zo eentje die in zijn beste Italiaans tegen die goedwillende mevrouw blaft: ‘Als ik hulp nodig heb bij het uitpakken van de bagage, dan zou dat aanleiding zijn geweest niet op vakantie te gaan!’

 Ze deinsde een beetje geschrokken terug, zei nog dat ze nog een paar uur aan de receptie zou zitten dus als er iets was: kom me halen.

En ik schrok ook een beetje van mijn uitval.

En het is zo eenvoudig: mensen zijn behulpzaam, zeker als ze een stel zien waarvan de een halfzijdig verlamd en is en ook niet zo piep meer en de andere duidelijk  zichtbaar tegen de negentig.

Tot vandaag hield ik vol dat ik geen hulp nodig had en het wegwuifde als het werd aangeboden.

Djamila vindt dat flauw van mij en ik ben langzaam tot de conclusie gekomen dat ze daar gelijk in heeft.

Dus vandaag gingen we groot boodschappen doen bij de Jumbo. Wij mogen daarvoor een gehandicaptenparkeerplaats gebruiken, die voor de gelegenheid nog dik onder de sneeuw zat.

In de winkel stonden de literflessen San Pellegrino-water heel hoog en achteraan het schap. Daar kan ook een jonge dertiger van twee meter lang niet goed bij, maar ik dus wel: ik heb namelijk een wandelstok en ik haak die flessen dus naar me toe. En andere klant van de zaak, een vriendelijke jongeman, schoot me niettemin te hulp: ‘Kan ik u helpen, meneer?’ en indachtig mijn gewijzigd standpunt in dezen zei ik vriendelijk: ’Dank je wel, maar zoals je ziet lukt het wel.’

‘Handig,’ antwoordde hij. ‘Maar als ik moet helpen…’ Ik had de flessen intussen bij elkaar geharkt en groette hem.

We hadden nogal wat aangeschaft – dan hoeven we de komende week niet meer hierheen, gezien de sneeuw.

Dus we hadden een vol en loodzwaar vouwkrat en een in de winkel gevonden grote doos, die ook vol was.

Op de parkeerplaats zocht ik de beste mogelijkheid om in die sneeuw toch zonder uit te glijden die spullen achterin de auto te laden. Ik voelde daarbij dat ik me vastreed, achteruit in de sneeuwhoop, en toen ik uitstapte had een man met een fikse snor en een jaar of tien jonger dan ik, de achterklep al open gemaakt en stond de boodschappen in te laden. Gewoon, gezien dat wij, zoals ze hier in Limburg zeggen, twee hampelaars waren die hulp behoefden, en behalve dus dat ik nieuw beleid in praktijk bracht, was ik ook echt dankbaar. We dankten dus hartelijk, wensten nog een fijne zondag, en stapten in.

Geen beweging in de auto te krijgen, de wielen slipten gewoon door in de sneeuwberg waarin ik terecht was gekomen.

Het stel dat ons al geholpen had kwam terug, en van twee kanten kwamen oudere en jongere heren aansnellen die gretig tegen de auto begonnen te duwen en aanwijzingen te geven hoe te sturen, en binnen de kortste keren kon ik nog net uit het raam roepen dat ze toch vooral hun zondag op aangename wijze moesten voortzetten en reden wij rustig naar huis.

De mensen zijn wel degelijk aardig en behulpzaam.

Misschien stemmen ze gewoon op de verkeerde partijen.

Artikel 5

Interessante mogelijkheid: Nederland valt België binnen om door annexatie van Vlaanderen een Groot-Nederlandse Republiek te stichten. Na bijna tweehonderd jaar eindelijk gerechtigheid! (Het zou me verwonderen als er in het huidige Nederlandse kabinet geen figuren zitten dit wel het overwegen waard zouden vinden.)

Beide landen zijn lid van de NAVO, dus in dat geval wordt België aangevallen door een andere staat en treedt, neem ik aan, artikel 5 van het NAVO-verdrag in werking: een aanval op een van de leden is een aanval op allen. Frankrijk en Duitsland zijn de eerst aangewezenen om hierin op te treden – een peulenschilletje, neem ik aan. Duitsland krijgt als beloning de Belgische Ostkantons.

Klets niet, man.

Nee meneer. Het was maar gedachtenspel.

En ook weer niet.

De nieuwste gek op het wereldtoneel, ene Donald Trump, die eerst deze week nog een veroordeling aan de broek krijgt en meteen daarna geïnaugureerd wordt als de 47^ste president van de Verenigde, is van plan, desnoods gewapenderhand, zich meester te maken van het Panamakanaal, Canada en Groenland.

Van het Panamakanaal weet ik het niet zo goed, maar Canada en Denemarken, waarvan Groenland een soort kolonie is, zijn lid van de NAVO, en dus treedt opnieuw artikel 5 van het NAVO-verdrag in werking. Nederland stuurt dertig helmen, vijftig kogelvrije vesten, een afgedankte onderzeeër en een dito stel inmiddels kolengestookte F-16’s naar Denemarken, dat hartelijk dankt voor deze geweldige steun.

En vervolgens aldus gesterkt ten strijde trekt tegen de Amerikaanse voormalige bondgenoot. Het zet zijn hele leger van momenteel 35000 manschappen aan wal – Groenland is grotendeels voor normale mensen absoluut onbewoonbaar en als dat legertje van Denemarken dat land moet gaan bezetten, krijgt elk manschap 70 vierkante kilometer ijs, rotsen, zeehonden en ijsberen ter verdediging aangeboden, vermoedelijk met de blote handen.

Hoe heet toch dat liedje? ‘Die zien we nooit meer terug’.

Nou ja, misschien kunnen Frankrijk en Engeland hun atoombommen uit het vet halen – de consequenties daarvan hoef ik, denk ik, niet uit te spellen – het resultaat ligt voor de hand. Vervolgens is Canada aan de beurt, ook al zo’n lap voornamelijk onherbergzaam moeras en dennenbomen. En wat dachten jullie van de (voormalige) Nederlandse Antillen? Nou ja, daar zal in Den Haag niemand rouwig om zijn: opgeruimd staat netjes.

Na afloop van de veldtocht moeten de Europese NAVO-partners door de VS worden gestraft, dat ligt voor de hand, en dat laat Trump gaarne over aan zijn vriend en geestverwant Poetin. Eerst gaat Oekraïne eraan, daarna de Baltische staten en Polen; Slowakije en Hongarije bieden zichzelf aan en dan blijft er van de Europese Unie weinig effectiefs meer over. De Unie valt, onder gejuich van Le Pen, Wilders, Meloni, een stel Oostenrijkse en Belgische nazi’s en meer van dat straattuig, uit elkaar. Mede omdat er nog wel enkele leden al staan te popelen om zich, in Hongaarse stijl, bibberend aanbieden in Washington, onder verwijzing naar hun vele onvervangbare culturele attracties voor Amerikaanse toeristen.

En dat is dan nog tot daar aan toe.

Opdracht aan de lezers: voeg hier 500 woorden toekomstige rampspoed aan toe. (Dat onze welvaart volledig naar de ratsmodee gaat is uiteraard al geen onderwerp meer. Het verdwijnen van de Warme Golfstroom is ook al bekend.)

Zonpaandelen

Eerst hadden we de stroomproducenten die zonder overleg de zonnepaneelbezitters opzadelden met soms torenhoge ‘terugleveringskosten’. (Niet allemaal: mijn leverancier, Greenchoice, heeft ‘terugleveringskosten’  wel op de factuur staan, maar dan als 0 euro.) En nu komen Geert Wilders en zijn kornuiten met het afschaffen, over twee jaar, van de salderingsregeling (waarbij de teruglevering van stroom (aan de stroomverkoper) werd afgetrokken van de van die stroomverkoper afgenomen stroom.

Laten we eens even kijken hoe dat zit bij een modale panelenbezitter, ikke dus; ik moet er meteen eerlijkheidshalve bij vertellen dat mijn panelen inmiddels bijna 13 jaar oud zijn en al na zes jaar hun hele investering hadden terugverdiend, mede dankzij het feit dat wij de panelen zelf op het dak hebben gezet en daarmee zestig procent van de kosten hebben bespaard.

Nemen wij het jaar 2024; een rampjaar wat betreft de opbrengst van 24 panelen: nog nooit in de afgelopen 13 jaar bleef de opbrengst steken onder de 5000 kWh, maar nu dus wel, te weten op precies 4930 kWh. Om dat even in perspectief te plaatsen: de meeste van die jaren was de opbrengst rond de 5500 kWh, vorig jaar zelfs 6049 kWh.

Van genoemde 4930 kWh hebben 3302 kWh teruggeleverd en zelf dus 1628 kWh gebruikt. Daarnaast namen we 4146 kWh af. Met de netto-afname na teruglevering van 844 kWh samen 5773 kWh verbruik. Dat is dus het nettobedrag waarvoor wij alles hebben gedaan, inclusief de verwarming van het huis (met airco): de CV is al jaren alleen maar standby en gaat pas aan als de temperatuur in de woonkamer daalt onder 13 graden; hetgeen heeft geresulteerd in een gasverbruik van 511 kubieke meter, voor koken en warm water. (Ter vergelijking; toen we het huis in 1977 betrokken was het gasverbruik 4500 kubieke meter, en vóór de zonnepanelen was dat al gedaald tot ongeveer 2000 kubieke meter.)

Hoe dat allemaal gaat uitpakken in de komende twee jaar, Daar valt nog helemaal niks over te zeggen. Ik noem als voorbeeld de enorme prijsstijging afgelopen december, zonder dat we daarvan op de hoogte zijn gesteld.

En dat heeft niet alleen te maken met de toestand in de wereld, maar vooral door de nieuwe gewoonte om fikse prijsstijgingen eenvoudig niet aan te kondigen: dat hoort nu eenmaal bij de uit de hand gelopen bandieterij van het neokapitalistisch systeem.

Je kunt nog beter aandeelhouder worden van een firma die gas en elektriciteit levert dan bezitter van zonnepanelen.

Toch nog een tikfoutje

Niet elk jaar doe ik verslag van de jaarlijkse herlezing van De Avonden van Gerard Reve. Deze keer is er alle aanleiding toe. Ik ben ditmaal keurig op tijd, ik ben aangeland bij dinsdag 31 december – dat is niet alleen dag en datum van vandaag, maar ook van de dagen in 1946 waarin De Avonden zich afspeelt.

De aanhef van het boek gewaagt van die datum: zondag 22 december 1946, en ditmaal, december 2024, valt die datum opnieuw op zondag. Ik vond dat heel bijzonder en ik heb dan ook op 22 december, toen wij vooraf aan het jaarlijkse Kerstdiner van mijn clubje journalisten van het niet meer bestaande Limburgs Dagblad, het glas hieven bij wijze van aperitief. Ik las de eerste twee of drie pagina’s voor, waarin ‘de held van deze geschiedenis, Frits van Egters’ probeert te ontkomen aan zijn dromen en tevens poogt bijtijds op te staan.

Hoe prettig is het, een boek te lezen waarin de chronologie niet alleen belangrijke rol speelt, maar ook nog gelijk loopt met de vigerende kalender!

Ik heb al eens beweerd dat ik steeds weer nieuwe dingen ontdek in dit roemruchte debuut, en dat was – is, want ik heb het nog niet uit – ook ditmaal weer het geval.

En dan nog dit. Waarom heet het boek De Avonden? Buiten de dromen van Frits, die inderdaad de hoofdrol vervullen, zijn het ook de avonden waarop Frits, min of meer op de vlucht voor de venijnige ruzies tussen zijn ouders, zijn broer en zijn vrienden bezoekt. Eigenaardige visites: Frits is doodsbang dat er stiltes zullen vallen en begint dan de stomste dingen te vertellen, met een paar hoofdthema’s: oorzaak en gevolg van toenemende kaalheid in het bijzonder, en in het algemeen de voor- en nadelen van medische behandelingen, en vaak eindigend met het vertellen van gruwelijke maar vaak nogal afgezaagde grappen.

Afgezaagd: alle, en ik benadruk álle grappen in het boek kende ik voor ik het boek las; op de hbs, als werkstudent en in militaire dienst werden ze tot op de draad versleten door herhaling en dat was, ik herhaal, vóór ik De Avonden ooit las. (Ik meen dat het op de hbs verboden was voor de literatuurlijst – de Nijmeegse instelling was katholiek tot op het bot en boeken van een homoseksuele schrijver die ook nog eens gods naam ijdel gebruikte, konden de roomsche toets vermoedelijk niet zonder ongelukken doorstaan.

Steeds nieuwe dingen ontdekken: zelfs een tikfout kwam ik tegen, maar ik lag in bed zonder een notitieblok en pen onder handbereik, laat staan een pluche konijn, zodat ik niet meer weet hoe die fout luidde. Jammer.

Vandaag lezen over hoe de Oudejaarsavond anno 1946 in Amsterdam verliep. Van ME was geen sprake, ambulances rukten niet uit, voor die ene eenzame vuurpijl die Frits boven de stad ziet als hij weer eens naar een vriend onderweg is.

Ik neem dus nog een slokje uit de sjampoepelfles (nee, geen vruchtenwijn) en een oliebol.

Want ook dat moet.

Alleen maar niet eenzaam

Mijn schoonmoeder, die alweer jaren geleden overleed op de leeftijd van bijna 105 jaar, had één bezwaar tegen zo oud worden: dat van je oorspronkelijke kring van familie, vrienden en kennissen op een gegeven ogenblik niemand meer over was, ze hadden allemaal hun intrek genomen onder de grond of in een vaas.

Met enig rekenwerk ben ik er onlangs achter gekomen dat ik niet alleen iedereen van het gezin waarvan ik ooit deel uitmaakte heb overleefd, maar ook precies op welke dag dat realiteit zou worden, te weten op 30 december 2024. Vandaag.

Vandaag is het 48 dagen na mijn 86^ste verjaardag, mijn moeder overleed op 13 december 1990, 48 dagen na háár 86^ste verjaardag, aan een longembolie – kort nadat zij mijn twee zussen, toen 60 en 49 jaar en formeel vrijgezel, vanuit haar bed in het toenmalige Canisius Ziekenhuis in Nijmegen, had toegevoegd dat zij, gezien hun door haar niet goedgekeurde haardracht, ‘nooit aan een kerel zouden komen’.

Mijn vader was toen al ruim acht jaar overleden, enkele weken voor zijn 79^ste verjaardag, en dat was nog mooi: door het door hem grondig gehate werk in het bouwvak had hij in ernstige mate stoflongen opgelopen. Een val van een trap en daarop volgende weigering een arts te raadplegen – ‘als je naar de dokter gaat ben je ziek’ – op 6 juni 1982 overleed ij in zijn woning aan de Thijmstraat in Nijmegen, mogelijk ook nog geteisterd door een toenmalige hittegolf.

Na mijn moeder ging het snel: op 30 april 1997 overleed mijn broer Berry, vlak voor zijn 53^ste verjaardag, aan alvleesklierkanker, zeer betreurd door een grote groep studenten van de mode academie in Arnhem, waar hij niet lang daarvoor een nieuwe roeping had gevonden in het onderwijs, na de zakelijke ondergang van zijn carrière als mode-ontwerper.

In de vroege ochtend van 30 mei 2005 overleed mijn oudste zus Josè, 74 jaar, vermoedelijk aan de gevolgen van de combinatie van aangeboren chonische bronchitis, straf rookgedrag en angst om de waarheid uit de mond van een arts te vernemen, in haar woning op de Mookerhei.

En tenslotte is het alweer negen jaar geleden toen, op 18 november 2015, mijn jongste zus Lidia, vrijgezel, reisleidster en fervent tegenstander van de Belastingdienst, overleed aan de complicatie na een operatie aan een kankergezwel in de buurt van de alvleesklier. Ze was ook 74 jaar.

Zodat ik alleen, maar bepaald niet eenzaam ben overgebleven van dat jolige Nijmeegse migrantengezin, en tot mijn geluk alleen nog maar mensen om me heen heb die iets, en vooral ook vele jaren, jonger zijn dan ik.

Ik tel mijn zegeningen.

En ik neem nog een oliebol. Want dat moet.

Een heel klein inbrekertje

Wat ik al die tijd verwacht had, kwam niet uit, niet helemaal althans. Dat je je in je eigen huis ineens heel onveilig voelt. Na een inbraak. Wat domineert: dat je je probeer in te denken in de overwegingen van de inbreker.

Nou goed, de angst is er toch een beetje. Dat je ’s nachts naar het toilet moet – dat is naast je slaapkamer – en dat je dan even denkt: die vent (ik houd het er maar op dat het een man was) kan nu stilletjes in het donker achter de openstaande deur van de kamer aan de overkant staan, zoals hij gedaan moet hebben toen ik in de nacht van maandag op dinsdag naar het toilet ging en één ding bewust waarnam: dat de deur van de badkamer, die altijd gesloten is, op een kier stond. Ik sloot hem en ging weer slapen.

De volgende ochtend maakt Djamila me enigszins verontwaardigd wakker: ‘Wat heb je met mijn koffertje en met mijn tas gedaan?’ Niks, zei ik, terwijl ik, nog nietsvermoedend, een badjas aanschoot. Ik de werkkamer stond genoemd koffertje onder haar bureau, de tas, die daar nooit staat, óp het bureau, met de portefeuille ernaast.

Ik keek naar de buitendeur: twee grote, grove boorgaten op ooghoogte, de dievenklauw open. Toen zag ik een leeg kartonnen doosje, dat altijd hoog in de boekenkast staat, op een tafel liggen.

Waar het koffertje tot dan toe was geweest, wist ik niet eens, maar Djamila wees het me aan: het had onderin een kleerkast in de kamer naast de werkkamer gestaan. Hier was dus iemand doelbewust naar die kast gelopen, had het koffertje eruit gehaald en op het bureau geopend – er zat sinds jaar en dag niets anders in dan wat oude papieren en dito foto’s. Wat er met de inhoud van de portefeuille was gebeurd: geen idee, maar er was niets uitgehaald.

Verdere inspectie leverde op dat er een gat was geknipt in het gaas van het hek rond de tuin.

Merkwaardig: voor de deur waardoor de onverlaat was binnengekomen staat normaal een tweezits bankje met daarvoor een glazen terrastafel. Op de zitting van het bankje waren duidelijk de afdrukken van modderige voeten te zien en zaagsel van de boorgaten. Maar bankje en tafel stonden keurig tegen de gevel, bij vertrek had de dief dus die moeite genomen.

Hoe lang was hij binnen geweest?

Ja, hij was de gang naar de voordeur gelopen en had de tas van Djamila gehaald én, zoals we enkele uren later ontdekten, de plastic spaarkoe waarin we sinds jaar en dag overtollig muntgeld in deponeerden. Die vormde, bleek later, de buit. Of was er toch iets gedaan met de ID-kaart van Djamila en haar pinpas?

Buiten het bankje waren nergens voetsporen te vinden.

Drie politiemannen in vol ornaat stonden even later voor de deur en vroegen ons het hemd van het lijf – bijvoorbeeld ook: komt er wel eens iemand in huis die rondgekeken kan hebben? Goede vraag: de wetenschap dat het koffertje daar moest staan waar het stond, dat er een dievenklauw op de werkkamerdeur zat, dat er misschien iets interessants in de lege kartonnen doos zat, hoe wist de dief dat? Waarom werden alleen spullen van Djamila aangepakt en niet die van mij? Mijn bureau was niet aangeraakt, terwijl er een paar dingen op lagen waar een ‘normale’ dief belangstelling voor zou kunnen hebben.

Wat we met de plantenkas in de tuin deden? Ook al een goede vraag, als ik zou zeggen: wiettelen, zou de hele zaak in een ander daglicht komen te staan. Maar ik antwoordde naar waarheid: om gevoelige planten te overwinteren.

De eerste nacht daarna gingen de telefoons mee naar bed, gingen alle deuren op slot en gebarricadeerd. Djamila dacht dat ze niet zou kunnen slapen, maar dat viel mee.

Ik piekerde wel een poosje, met name over de mogelijkheid dat iemand die wij alleen in huis vertrouwd hadden gegevens kon hebben doorgespeeld.

De buurman meldde gistermorgen dat de onze de enige inbraak was geweest in onze woonplaats.

En later op de dag meldde de politie dat zij de zaak niet gingen onderzoeken: ze hadden wel iets anders te doen.

Waar ik begrip voor heb.

Hoewel: ik had nog welk een interessant vermoeden: dat de inbreker een heel klein persoontje moet zijn geweest. Misschien toch een poging van mij de boel te bagatelliseren. Want er komt toch af en toe woede in je op: hoe haal je het in je hoofd om je met relatief grof geweldig iemands huis binnen te dringen en rond te snuffelen naar geld, want daar ging het duidelijk om.